Akropolis betekent ‘hoogste punt van de stad’. Een toepasselijke naam, want in Akropolis moet je een stad ontwerpen en kunt je de hoogte in. Ik speelde de Engelse variant van Gigamic Games eerder dit jaar en nu Geronimo Games dit bordspel in ’t Nederlands heeft uitgebracht, is het tijd voor een review.
In dit blog laat ik je VEEL foto’s zien, geef ik de speluitleg én deel ik mijn Akropolis spel review.
Voordat je begint met lezen: Speelgoed van het Jaar gaf mij het bordspel Akropolis zodat ik er een interessant blogartikel over kon schrijven. Dit artikel is dus gesponsord. Maar ik heb mijn redactionele vrijheid behouden en volledig zelf bepaald wat ik in dit artikel heb gezegd.
Zoals je in steden uit de Griekse Oudheid meerdere pleinen vindt, zo vind je in dit blog meerdere onderwerpen:
1 – Algemene Informatie
- Naam: Akropolis
- EAN: 5430002001784
- Soort spel: Bordspel (Tile Placement)
- Aantal Spelers: 1-4 Personen
- Speelduur: 30 Minuten
- Vanaf Leeftijd: 8 Jaar
- Uitgever: Geronimo Games
- Spelauteur: Jules Messaud
- Illustrator: Pauline Détraz
- Te koop bij: bol.com – Spellenrijk.nl – Spelhuis.be
2 – Unboxing
Deze unboxing bestaat uit 2 delen. Eerst geef ik een lijst van het speelmateriaal dat er in de doos zit. Daarna laat ik foto’s zien van het speelmateriaal.
Wat zit er in de doos?
Je krijgt het volgende speelmateriaal bij Akropolis:
- 61 Stadstegels
- 4 Starttegels
- 40 Steentjes
- 1 hoofdarchitectpion
- 1 Scoreblok
- 4 Overzichtskaarten
- 1 Akropolis spelregels
- 1 Akropolis solo spelregels
Laten we maar eens naar wat foto’s kijken.
Hieronder zie je de voorkant van de doos:
Zo ziet de achterkant er uit:
Dit is de binnenkant als de doos leeg is:
En dit is ‘m als die gevuld is (exclusief spelregels):
Je vindt de Akropolis spelregels terug in een boekje van 8 bladzijden. De solo spelregels staan op een dubbelzijdig leaflet:
Elke speler krijgt een starttegel:
Maar het echte vlees van het spel zijn de stadstegels. Hieronder zie je de achterkant met spelersaantallen:
De voorkant heeft meer kleur. Je hebt steengroeves (grijze velden), pleinen (vakjes met sterretjes) en districten (vakjes met kleur):
De startspeler krijgt de hoofdarchitectpion (leuk woord voor galgje):
Voor elke speler is er een dubbelzijdige overzichtskaart:
Dan zijn er nog grijze steentjes:
En een scoreblok:
3 – Akropolis: Speluitleg
Heb je een vraag over de spelregels van Akropolis? Stel ‘m dan gerust in een reactie onder dit blog. Ik beantwoord je vraag zo snel mogelijk!
Hieronder lees je eerst mijn korte Akropolis speluitleg. Daarna vind je ook nog een uitgebreide uitleg.
Hoe speel je Akropolis?
In Akropolis zijn spelers hoofdarchitecten in het Oude Griekenland die steden vormgeven. Elke beurt kies je een tegel uit het bouwterrein en die leg je aan een andere tegel in je speelgebied. Je hebt Pleinen (sterretjes), Districten (zonder sterretjes) en Steengroeves. Elk kleur district is op een eigen manier punten waard. Pleinen vermenigvuldigen die punten. Je mag een tegel over andere tegels plaatsen om je stad op te hogen. Zo worden districten meer punten waard. En bouw je over een steengroeve? Dan krijg je daar een steen voor. Steen is punten waard én kun je gebruiken om duurdere tegels uit de markt te kopen. De speler met de meeste punten wint het spel.
Hieronder vind je mijn uitgebreidere handleiding of gebruiksaanwijzing van Akropolis. Die deel ik op in de volgende onderdelen:
- Voorbereiding
- Spelverloop
- Districten
- Einde van het spel
3.1 – Voorbereiding
Neem, afhankelijk van het aantal spelers, alle benodigde tegels. Maak bij 2, 3 of spelers respectievelijk 11 gedekte stapels van 3, 4 of 5 tegels per stapel. Leg de overige tegels open naast elkaar op tafel als bouwterrein. Zorg dat alle stapels aan één kant van het bouwterrein liggen. Vorm een voorraad met grijze blokjes (stenen). Bepaal de startspeler en geef hem of haar de hoofdarchitectpion en 1 grijs blokje. Geef de andere spelers – met de klok mee – 2, 3 en 4 blokjes. Tot slot krijg iedereen nog een starttegel.
3.2 – Spelverloop
In Akropolis zijn spelers na aan elkaar aan de beurt. De speler met de hoofdarchitectpion begint. Tijdens je beurt voer je de volgende 2 acties uit:
- Tegel pakken
- Tegel aan je stad toevoegen
Eerst kies je één tegel van tafel. De tegel die het verst van alle gedekte stapels af ligt is gratis. Wil je de tweede tegel (dichtbij de gedekte stapels)? Dan betaal je daar 1 steen voor. Wil je de tegel daarna? Dan betaal je daar ook 1 steen voor. Ofwel, alle tegels die je overslaat moet je 1 steen voor betalen. Stenen die je betaalt leg je in de voorraad. Heb je geen stenen? Dan moet je altijd de eerste, gratis tegel pakken.
Vervolgens voeg je de tegel toe aan je stad. Dit kan op het laagste niveau alsook hoger zijn. Op het laagste niveau moet de tegel aan minstens 1 zijde van een andere tegel grenzen. Op een hoger niveau moet de tegel precies op 3 zeshoeken komen (mag dus niet op een open ruimte) én op minstens 2 tegels liggen.
Op stadstegels staan altijd 3 bebouwingen. Er zijn 3 soorten:
- Steengroeves
- Districten
- Pleinen
Elke steengroeve levert 1 steen op als je er voor de eerste keer een tegel bovenop legt. Districten leveren, afhankelijk van een specifieke voorwaarde punten op. Het eerste niveau is 1 punt, het tweede niveau 2 punten, enzovoorts. De Pleinen (bebouwingen met sterren) vermenigvuldigen de punten uit districten van dezelfde kleur maar zijn op zichzelf geen punten waard.
Iets verder beneden leg ik uit hoe elk van de districten punten scoren.
Zodra er nog maar 1 stadstegel in het bouwterrein ligt schuif je die helemaal opzij en vul je het bouwterrein weer aan met een andere stapel. Vervolgens geeft de startspeler de hoofdarchitectpion door naar de spelers links. Vervolgens is de nieuwe hoofdarchitect aan de beurt.
3.3 – Districten
Je komt in het bordspel Akropolis 5 soorten districten tegen met ieder een eigen kleur. Hieronder leg ik uit hoe ze punten opleveren.
- Blauw (Huizen): Je krijgt punten voor je grootste groep aangrenzende blauwe huizen.
- Geel (Markten): Je krijgt punten voor elke markt die niet aan een andere markt grenst.
- Rood (Kazernes): Je krijgt punten voor elke kazerne aan de rand van je stad (dus niet volledig omsloten).
- Paars (Tempels): Je krijgt punten voor elke volledig omsloten tempel.
- Groen (Parken): Je krijgt altijd punten voor parken, er zijn geen plaatsingsvoorwaarden.
Let op: een district levert pas punten op als er minimaal 1 plein van dezelfde kleur aanwezig is in je stad.
In de spelregels vind je ook nog een variant, waarbij je de punten van je districten mag verdubbelen als je aan een specifieke voorwaarde voldoet. Voldoe je er niet aan? Dan krijg je de gewone punten. Dit zijn die voorwaarden:
- Blauw (Huizen): Als je grootste groep huizen ten minste 10 punten oplevert mag je die score verdubbelen.
- Geel (Markten): Elk marktendistrict dat aan een marktplein grenst mag je verdubbelen.
- Rood (Kazernes): Elk kazernedistrict dat 3 of meer lege zijdes heeft mag je verdubbelen.
- Paars (Tempels): Elk tempeldistrict dat op niveau 2 of hoger ligt mag je verdubbelen.
- Groen (Parken): Elk parkendistrict dat aan een meer (een ingesloten lege ruimte) grenst mag je verdubbelen.
Je kunt bovenstaande voorwaarden afzonderlijk of gecombineerd toevoegen.
3.4 – Einde van het spel
Als alle stapels zijn gebruikt en er nog maar 1 stadstegel in het bouwterrein ligt eindigt het spel.
Neem een scoreformulier. Tel dan de waarde van al je disctricten, het aantal sterren dat je pleinen opleveren en vermenigvuldig deze getallen. Tot slot krijg je nog 1 punt per steen in je bezit.
De speler met de meeste punten wint.
4 – Akropolis Bordspel: Review
Om mijn mening zo goed mogelijk te geven, deel ik deze Akropolis recensie op in de volgende onderdelen:
- Thema & Vormgeving
- Spelregels & Toegankelijkheid
- Strategie of Geluk?
- Spelmechanisme
- Interactie
- Herspeelbaarheid
Thema & Vormgeving
Akropolis speelt zich af in het Oude Griekenland. Spelers zijn architecten die worden ingehuurd om steden in te richten die andere steden overtroeven in rijkdom en roem. Je bouwt huizen, tempels, kazernes, markten en parken, maar dient ook pleinen aan te leggen voor onbebouwde plekken waar men samen kan komen. Vergeet niet om af en toe steen uit steengroeves te halen, zodat je incidenteel ook betere ontwerpen aan je stad toe kunt voegen.
Fair enough, Akropolis gebruikt wat termen uit de Griekse Oudeheid, bevat best veel kleur en op detailniveau kun je wel illustraties op stadstegels bekijken. Toch kan ik niet anders dan het een abstract spel noemen.
Het verloop is dusdanig overzichtelijk en het puzzelen dusdanig straightforward dat ik tijdens het spel nooit bezig ben met het thema. Laat je dus niet misleiden door de fraaie doos van het spel. Het is een leuke aankleding, meer niet.
Voor de duidelijkheid: ik vind het thema niet sterk, maar Akropolis wel heerlijk wegspelen!
Het speelmateriaal is goed. Met name de stadstegels zijn lekker stevig en de kleuren zijn goed te onderscheiden van elkaar. De grijze blokjes zijn niet bijzonder, doch functioneel. De overzichtskaarten zijn fijn en ik kan het altijd waarderen als een scoreblok dubbelzijdige formulieren heeft.
Ik apprecieer ook de moeite die ze hebben gestopt in de insert en vulling van de doos. Je kunt het speelmateriaal logisch en passend in de doos opbergen. Eerlijkheid gebied alleen te zeggen: zet de doos nooit verticaal in de kast. Want zelfs met deze insert schuift alles toch door de doos.
Spelregels & Toegankelijkheid
Als je er niet van houdt om veel spelregels door te spitten, dan is Akropolis echt iets voor jou. Er zijn niet al teveel regels dus dat zorgt sowieso voor beperkte tekst. Daarnaast dragen de ruimtelijke opzet, heldere illustraties en duidelijk opmaak ook echt een steentje bij aan de aangename leesbaarheid van de Akropolis spelregels.
Een kritische noot: Tijdens de voorbereiding wordt gezegd dat je stapels van stadstegels moet maken. Je houdt dan automatisch wat tegels over.
Ben je zoals ik?
Dan ga je jezelf afvragen of je wel alle juiste tegels hebt gepakt, ze stuk voor stuk bekijken en natellen. Pas daarna lees je op de volgende bladzijde verder om te ontdekken dat je de overgebleven tegels gebruikt als bouwterrein. Ik had dat stukje tekst niet op de volgende bladzijde gezet, maar bij het stukje over de stapels.
Door naar de toegankelijkheid.
Zo toegankelijk als het spelregelboekje is, zo toegankelijkheid zijn de spelregels ook.
Je kunt de complexiteit (en dus niet per se de gameplay) vergelijken met:
Als je bovenstaande titels kent, dan weet je dat het relatief eenvoudig is. Er zit weinig interactie in en je bent vooral bezig met een eigen puzzel. Dat gegeven lijkt heel erg op Azul, Splendor en Cascadia. Deze titels zijn – op hun looks en fraai speelmateriaal na – ook abstract. Waar zitten dan de verschillen?
Azul is iets gemener. Je kunt zelfs minpunten krijgen voor steentjes die je niet kwijt kunt. Bij Akropolis krijg je geen minpunten, kun je altijd een tegel plaatsen en levert het vaak wel punten op.
Splendor is iets uitgebreider omdat je een soort engine bouwt.
Cascadia lijkt verreweg het meeste op Akropolis. Ik vind Akropolis tactischer omdat je niet zomaar tegels kunt pakken. Je bent beperkt in de hoeveelheid steen die je te besteden hebt. Dit maakt ook dat stadstegels sneller kunnen blijven liggen tot je weer aan de beurt bent. Bij Cascadia worden die juist makkelijker weg gepakt.
Een ander spel waarmee je Akropolis kunt vergelijken is Kingdomino. Ook hier verzamel je specifieke terreinsoorten en vermenigvuldigers. Akropolis is wel iets uitdagender omdat je op meerdere manieren kunt scoren.
Hoe dan ook. Akropolis is ideaal voor de liefhebbers van korte spellen waarbij je lekker met je eigen puzzel bezig bent.
Strategie of Geluk?
Akropolis is een geluks- en tactisch spel. Je kunt niks plannen en daarom bestempel ik het zeker niet al strategisch spel.
De geluksfactor zit in de volgende elementen.
Je moet geluk hebben dat de perfecte tegel in het bouwterrein ligt als jij aan de beurt bent én dat deze zo min mogelijk steen kost. Daarnaast moet je het geluk hebben dat andere spelers niet hetzelfde sparen als jij.
Bovendien zijn pleinen als vermenigvuldigers best sterk. Je kunt wel een kleur district sparen, maar als je er weinig pleinen (of sterren) van kunt pakken, levert het niks op. Vanuit dat opzicht had ik liever gezien dat elk type district sowieso 1 keer scoort. Bijvoorbeeld door van elk plein iets op je starttegel te plaatsen (zoals nu met blauw het geval is).
Geluk speelt dus een grote rol.
Een van mijn speelgenoten vroeg zich trouwens af waarom het bouwterrein niet na elke getrokken automatisch werd aangevuld, maar dat dit pas gebeurt als er nog maar een stadstegel ligt. Na wat gedachten-uitwisselingen trokken we de conclusie dat dit is om elke speler meermaals in het spel (elke keer dat ze startspeler zijn) de keuze uit een viertal tegels te geven. Mits ze op dat moment genoeg stenen hebben.
Maargoed.
Uiteindelijk komt het er op neer dat je elke beurt moet roeien met de riemen die je hebt. Elke beurt zul je moeten kijken wat op dit moment de beste keuze is. Een tegel kiezen die jou meer punten oplevert? Een tegel kiezen om een ander punten door z’n neus te boren? Of moet je gaan investeren in steen en dus een tegel pakken met 2 steengroeves?
Steen zorgt bovendien voor een leuk planningselement.
Als je tegenstanders geen (of weinig) steen hebben en het bouwterrein tot jouw volgende beurt nog niet wordt aangevuld, dan kun je goed inschatten welke tegels je de volgende beurt tot je beschikking hebt.
Tot slot staat op de overzichtskaart hoeveel pleinen en districten er in het spel zitten. Met die informatie kun je altijd kansberekening toepassen en je kansen maximaliseren.
Spelmechanisme
Ik zie de volgende opvallende mechanismen in Akropolis terugkomen.
De eerste is Open Drafting. Dit betekent dat spelers speelmateriaal uit een ‘open markt’ kunnen pakken. Je weet niet alleen wat de ander verzamelt, maar hebt ook simpelweg keuze als je aan de beurt bent. In Akropolis is de markt natuurlijk het zogeheten bouwterrein.
Je hebt dit spelmechanisme wellicht eens ervaren in 7 Wonders Duel, Ticket to Ride Europe, Wingspan, Everdell, El Grande en Patchwork.
De tweede en derde hangen samen. Dat zijn Tile Placement en Pattern Building. In de breedste zin van het woord is Tile Placement niets meer dan het plaatsen van tegels. Dit kan om connecties te maken, setjes te verzamelen, bepaalde hoeveelheden te krijgen en om patronen te maken. In Akropolis gaat het om die patronen. Elk district scoort namelijk op een andere manier.
Deze combinatie ken je misschien uit de spellen Cascadia, Azul, The Isle of Cats, Honey Buzz en Between Two Castles of Mad King Ludwig.
Tot slot het mechanisme Layering. Bij dit gegevens worden speelstukken deels of volledig over elkaar heen gelegd. Alleen het bovenste, zichtbare onderdeel telt mee bij het spel. In Akropolis kun je stadstegels op elkaar leggen. Daarmee worden districten meer waard. En ook hier geldt: alleen het bovenste district dat je ziet is geldig.
Layering komt ook voor in bijvoorbeeld Tikal, Canvas, Lamaland, Meadow, Orchard en Strawlopolis.
Interactie
De enige vorm van interactie die in Akropolis voorkomt zit ‘m in de markt, ofwel het bouwterrein. Hier kan concurrentie ontstaan tussen spelers wanneer ze dezelfde tegel willen. Pakt een speler die voor je neus weg? Of heeft hij of zij niet genoeg steen om ‘m te kopen? Naast deze concurrentie ben je verder gewoon je eigen ding aan het doen en val je elkaar niet lastig.
Wel merkten we hier dat het spelersaantal invloed heeft op hoe je tegels aanlegt. Speel je met 2 spelers? Dan kun je best makkelijk alle kleuren sparen en scoren. Speel je met 4 spelers? Dan lukt dat meestal niet. Het gevolg hiervan is dat bij meer spelers kleuren overbodig worden en dat het daardoor sneller loont om tegels op elkaar te leggen.
Herspeelbaarheid
Ik heb Akropolis nu al diverse malen gespeeld en het verveeld me niet.
Stap ik uit die subjectieve ervaring en ga ik het objectief bekijken? Dan zal geen enkel potje exact hetzelfde zijn (je krijgt immers nooit dezelfde tegels in dezelfde volgorde), maar scoort elk district wel maar op één manier punten. Daar kun je – behalve het toevoegen van de gevorderde variant – niet al teveel in variëren.
Voor spelers die een toegankelijk spel zoeken om af en toe op tafel te leggen is Akropolis aan te raden. Speel je een spel graag kapot met talloze modules of versies? Dan Akropolis daar tekort in schieten.
Mijn Akropolis spel review in het kort?
Ik vind Akropolis een van de leukere, lichtgewicht spelletjes van 2023. Het voelt als een mix tussen Kingdomino en Cascadia. Je verzamelt terreinsoorten en vermenigvuldigers (Kingdomino). En elk terreinsoort scoort op een eigen unieke manier (Cascadia). Akropolis bouwt voort op dit principe met het stapelen van tegels om terreinen meer waard te maken. Toegegeven, de geluksfactor speelt een rol bij het draften en daar moet je tegen kunnen. Maar ondanks dat kun je wel tactisch spelen. Al met al is Akropolis uitermate geschikt voor spelers die van korte puzzelspelletjes houden, waarbij je vooral met je eigen project bezig bent.
5 – Akropolis Bordspel: Waar te koop?
Je kunt het spel Akropolis online bestellen op bol.com, Spellenrijk.nl en Spelhuis.be.
Nu ben jij aan de beurt!
In dit blog heb ik je verteld over het bordspel Akropolis. Het werd bedacht door Jules Messaud en internationaal uitgebracht door Gigamic. Geronimo Games verzorgt de uitgave in het Nederlands.
Ik liet je foto’s zien van al het speelmateriaal, gaf je de speluitleg én deelde mijn Akropolis spel review met je.
Als je nog vragen hebt over dit bordspel, stel ze dan gerust in een reactie. Wil je graag je eigen review delen? Dan hoor ik je mening graag ook in een reactie, zodat andere lezers er nog wat aan hebben :)!
Voor de hoofdafbeelding van dit blog heb ik gebruik gemaakt van een foto van StockSnap via Pixabay.