Keep Exploring Games weet de afgelopen jaren fraaie titels in de wacht te slepen. Favorieten voor mij zijn Bitoku en Sabika. Die spelauteur heeft Amritsar: De Gouden Tempel niet bedacht, maar wel meegeholpen met de ontwikkeling. Reden genoeg om hier eens in te duiken!
In dit blog geef ik je Amritsar speluitleg en beantwoord ik graag je vragen over de spelregels.
Voordat je begint met lezen: Keep Exploring Games gaf mij het bordspel Amritsar zodat ik er een interessant blogartikel over kon schrijven. Dit artikel is dus gesponsord. Maar ik heb mijn redactionele vrijheid behouden en volledig zelf bepaald wat ik in dit artikel heb gezegd.
In dit blog geef ik je de speluitleg van het bordspel Amritsar. Heb je vragen? Stel ze gerust. Via onderstaande links vind je m’n andere blogs over dit spel.
Heb je een vraag over de spelregels van Amritsar? Stel ‘m dan gerust in een reactie onder dit blog. Ik beantwoord je vraag zo snel mogelijk!
Korte speluitleg
Aan het begin van de 19e eeuw werd in de Indiase stad Amritsar de Sri Harmandir Sahib gebouwd. In dit spel zijn spelers verantwoordelijk voor de bouw van deze ‘Gouden Tempel.’ Je speelt 3 decennia. Elk decennia bestaat uit 4 rondes en elke ronde komen spelers 1 keer aan de beurt. Tijdens je beurt mag je eerst je olifant verplaatsen en daarna werkers verplaatsen om (bonus)acties uit te voeren. Je kiest een groep werkers en verplaatst deze zoveel locaties met de klok mee als het aantal werkers dat je pakt. Elke locatie die je passeert zet je één werker neer. Het vak waar de laatste werker eindigt bepaalt welke (bonus)actie(s) je mag doen. Je zult grondstoffen verzamelen, donaties aan de tempel doen en je spelersbord upgraden voor meer opslagmogelijkheden, bonussen en extra opties om punten te scoren aan het einde van het spel. Tijdens het spel verdien je punten. Daar tel je aan het einde nog de punten van upgrades op je spelersbord bij op. De speler met de meeste punten wint.
Uitgebreide spelregels
Hieronder vind je mijn uitgebreidere handleiding of gebruiksaanwijzing van Amritsar. Die deel ik op in de volgende onderdelen:
- Voorbereiding
- Spelverloop
- Acties
- Einde van een decennium
- Einde van het spel
1. Voorbereiding
Leg het speelbord midden op tafel. Zet de 3 tempelstukken klaar, leg een willekeurige tempeltegel midden op het bord en leg er een op de onderste 2 tempelstukken. Leg 3 random brugtegels open op het bord. Plaats de juiste donatietegels op de aangegeven plekken voor het aantal spelers. Leg de actietegels neer (met in elk district 3 verschillende kleuren). Zet de maharadja-pion op het rode veld.
Maak een voorraad van goud, koper, marmer en munten. Leg van elke grondstof 4 exemplaren in de markt op het speelbord. Neem 3 werkers van elke kleur en zet deze op de gemarkeerde vakjes binnen elk district. Schud de pakhuizen en leg er een X aantal open (afhankelijk van het aantal spelers). Sorteer de doeltegels (A, B, C en D), schud ze afzonderlijk en geef elke speler er een van elke soort.
Elke speler neemt een spelersbord en legt linksboven het verplaatsingsfiche met slotzijde op het (3e) vakje. Iedereen plaatst een kennismarker onderaan de linkse drie sporen en een belastingmarker onderin op de rechtse. Ook legt iedereen donatiemarkers op elk upgradeveld (pakhuizen, doelen en mahouts). De overige 5 markers leg je naast de markt op het speelbord. Elke speler neemt 1 munt en zet zijn of haar scoremarker op veld 5 van het scorespoor.
Kies een startspeler en geef de laatste speler de maharadja-pion. De startspeler kiest een doeltegel (die je gedekt op het linkse doelveld legt) en legt de mahouttegel om donaties te doen op één willekeurig veld. Hierdoor krijgt de speler ook 2 donatiemarkers, die hij of zij in het bakje bovenop de olifant legt. Dit doet iedereen in beurtvolgorde. Enige uitzondering: de mahouttegel mag niet op dezelfde kleur als een andere speler liggen.
Zo, klaar om te beginnen.
2. Spelverloop
Het doel van Amritsar: De Gouden Tempel is om de meeste punten te halen. Je speelt 3 decennia en elk decennium bestaat uit 4 rondes waarin elke speler een keer aan de beurt is. In principe heb je dus 12 beurten gedurende het hele spel.
Je beurt bestaat uit de volgende stappen:
- Olifant verplaatsen
- Werkers verplaatsen
- Actie(s) doen
- Indien vrijgespeeld: je olifant nogmaals verplaatsen
- Volgactie afhandelen
Na bovenstaande stappen is de volgende speler aan de beurt. Is de laatste speler aan de beurt geweest? Dan verplaats je de maharadja-pion op het bord een vak naar rechts. Is deze rond (en komt die weer op het rode vakje)? Dan is er een decennium voorbij.
1. Olifant verplaatsen
Olifanten lopen over de buitenste 4 vakken op het spelersbord. Je allereerste beurt mag je zelf kiezen waar je jouw olifant zet. Voor latere beurten geldt: je mag je olifant laten staan óf gratis 1 stap verplaatsen (altijd met de klok mee). Wil je meer stappen verplaatsen? Dan betaal je per stap 1 munt aan de voorraad.
Let op: passeer je de rode maharadja-pion? Dan verlies je 1, 2 of 3 punten in respectievelijk decennium I, II of III.
2. Werkers verplaatsen
Deze actie is verplicht. Je kiest een locatie met minstens één werker. Pak alle werkers van die locatie op. Plaats vervolgens, met de klok mee, telkens één werker in elk van de volgende locaties totdat je ze allemaal hebt geplaatst. Je mag kiezen welke werker je waar neerzet en dus ook welke kleur je als laatste plaatst. Vooral die is belangrijk, want de kleur werker bepaalt of je een bonusactie mag doen.
Je mag de laatste werker ook meer stappen vooruit zetten. Maar voor elke extra stap betaal je een munt (die leg je op het vak dat je passeert). Eindigt een speler hier zijn of haar beurt? Dan krijgt hij of zij die munt.
NB: Vakken die vol zijn sla je over en tellen dus niet mee voor het aantal stappen dat je moet zetten!
3. Actie(s) doen
Na het (eventueel) verplaatsen van je olifant en het verplaatsen van de werkers kun je acties doen. Er zijn in feite 3 soorten acties die je in een volgorde naar keuze mag uitvoeren. Je moet echter wel altijd de ene actie afronden voordat je met de volgende begint.
Dit zijn de acties:
- Hoofdactie
- Bonusactie
- Olifantenactie
De locatie waar je laatste werker is geëindigd grenst aan een volledig district met 3 actietegels. Je één van deze actietegels kiezen. Op elke actietegel staat een hoofdactie en een bonusactie. Je kunt sowieso de hoofdactie uitvoeren van de gekozen tegel. Komt de kleur van de laatste werker die je hebt geplaatst overeen met de bonusactie die boven jouw gekozen hoofdactie staat? Dan mag je ook de bonusactie doen.
Staat je olifant in hetzelfde district als waar je de laatste werker hebt geplaatst? Dan mag je ook een olifantenactie doen. Je hebt de keuze uit de volgende 2 acties:
- Activeer één van de hoofdacties* in het district óf
- Activeer één van de mahouttegels op je spelersbord
*Dit mag dezelfde hoofdactie zijn die je met de werker hebt geactiveerd.
Voor de duidelijkheid: je kunt dus het meeste uit je beurten halen als je zowel hoofd-, bonus- als olifantenactie kunt doen.
4. Olifant nogmaals verplaatsen
Wanneer je het verplaatsingsfiche op je spelersbord hebt vrijgespeeld, mag je nu nogmaals je olifant volgens de gebruikelijke regels verplaatsen.
NB: Na het vrijspelen kun je je verplaatsingsfiche ook eenmaal inleveren om je olifant naar een willekeurig veld te verplaatsen zonder ook maar iets te betalen.
5. Volgactie afhandelen
Als de actieve speler klaar is met zijn of haar beurt, noemt deze de kleur van de laatst geplaatste werker.
Alle andere spelers kijken nu of ze een mahouttegel bij die kleur op hun spelersbord hebben liggen. Is dit het geval? Dan mogen ze nu – in beurtvolgorde – bijbehorende actie uitvoeren. De actieve speler krijgt 1 punt per speler die hier gebruik van maakt.
3. Acties
Je hebt verschillende soorten acties in Amritsar. Hieronder licht ik kort de belangrijkste toe. Dit zijn de acties:
- Grondstoffen ontvangen
- Handelen
- Upgraden
- Doneren
- Omhoog op kennissporen
NB: Elk decennium is er een brugtegel actief. Doe je hetgeen dat hierop afgebeeld staat? Dan ontvang je de aangegeven bonus.
Grondstoffen ontvangen
Zie je een symbool van goud, koper, marmer of een munt? Dan betekent dit dat je die grondstoffen krijgt.
Let op: je kunt niet oneindig grondstoffen en munten ontvangen. Je moet er plek voor hebben in je pakhuizen. Het is toegestaan om te herschikken en/of de inhoud van je pakhuis (deels) te legen voordat je nieuwe grondstoffen en/of munten ontvangt.
Handelen
Deze actie kenmerkt zich door het symbool van de marktkraam met een geel dak. Je mag bij deze actie kopen en verkopen. Daarvoor kijk je naar de markt op het speelbord. Bij het kopen betaal je zoveel munten als rechts aangegeven. Bij de verkoop ontvang je zoveel munten als rechts aangegeven. Bovendien kun je punten ontvangen als je grondstoffen verkoopt en de markt weer aanvult.
Elke keer dat je de handelsactie uitvoert, mag je een van jouw donatiemarkers (die naast de markt liggen), op je olifant leggen. Ligt er geen marker meer? Dan krijg je per handelsactie die je doet 1 punt.
NB: Je olifant mag niet meer dan 6 donatiemarkers bevatten!
Goed om te weten:
- Je mag niet hetzelfde grondstof kopen en verkopen in één beurt (anders kun je makkelijk punten scoren).
- Je mag met één actie alle grondstoffen verhandelen.
- Je mag het ene grondstof verkopen en het andere kopen.
- Is de markt vol van een grondstof die jij verkoopt? Dan krijg je per grondstof toch 1 munt.
Upgraden
Deze actie kenmerkt zich door het symbool van de hamer. De hamer kan uit maximaal 3 kleuren bestaan en elke kleur bepaalt welke upgrade je mag doen. Er zijn namelijk 3 upgrades:
- Pakhuizen
- Doeltegels
- Mahouttegels
Bij elke upgrade die je doet, vul je een vrij veld op je spelersbord. Op elk vrij veld ligt een donatiemarker. Die moet je naar je olifant verplaatsen. Heeft je olifant al 6 markers? Dan moet je de donatiemarker in je voorraad naast de markt leggen.
Bevat de hamer wit? Dan mag je 1 marmer betalen om een pakhuis uit het aanbod te nemen en op je spelersbord te leggen. Voor elk afgebeelde zakje op je gekozen pakhuis moet je jouw belastingmarker 1 stap verhogen. Je legt het pakhuis op je spelersbord. Pakhuizen kunnen directe en/of permanente voordelen bieden.
Bevat de hamer bruin? Dan mag je 1 koper betalen om een doeltegel gedekt op je spelersbord te leggen. Voor elke doeltegel die je plaatst moet je je belastingmarker 1 stap verhogen. Doeltegels leveren punten op aan het einde van het spel.
Bevat de hamer goud? Dan mag je 1 goud betalen om een mahouttegel op je spelersbord te leggen. Voor elk afgebeelde zakje op je gekozen pakhuis moet je jouw belastingmarker 1 stap verhogen. Mahouttegels kunnen worden geactiveerd met de olifant én als volgactie.
Doneren
Thematisch gezien is dit de belangrijkste actie van het spel: je doet donaties om een bijdrage te leveren aan de bouw van de tempel. De enige manier om deze actie te doen, is door de mahouttegel met het symbool van de tempel te activeren. Dat kan dus met je olifant óf als volgactie.
Doe je deze actie? Dan mag je een donatiemarker van je olifant verplaatsen naar een vakje op de donatietegel (die in hetzelfde district als je olifant ligt!). Je zult altijd een of meer grondstoffen moeten betalen. Per niveau staat aangegeven wat je moet betalen.
En niet onbelangrijk:
- Je begint altijd in de onderste rij.
- Na het plaatsen van je donatiemarker ontvang je de aangegeven punten.
- Je mag pas een rij hoger doneren als de 2 velden eronder al gevuld zijn.
- Doe je dit? Dan krijgen de spelers wiens donatiemarkers eronder liggen 1 punt per eigen marker.
Omhoog op kennissporen
Dan zijn er nog de kennissporen, van links naar rechts zijn dat het ontwikkelings-, grondstof- en geldspoor. Symbolen met een boekje betekenen dat je 1 stap op het aangegeven spoor naar boven mag. Bevat het boek een vraagteken? Dan mag je zelf kiezen op welk kennisspoor je omhoog gaat.
Als je omhoog gaat krijg je direct de bonus die rechts staat aangegeven. Passeer je een zandloper? Dan krijg je die bonus ook als inkomen aan het einde van een decennium. De hoogste vakjes zijn extra manieren om punten te scoren. Heb je die bereikt en mag je nóg een keer op dat spoor omhoog? Dan ga je niet meer omhoog, maar krijg je de aangegeven bonus.
4. Einde van een decennium
Als de laatste speler aan de beurt is geweest, dan verplaats je de maharadja-pion op het bord een vak naar rechts. Is deze rond (en komt die weer op het rode vakje)? Dan is er een decennium voorbij. Doorloop nu deze stappen:
Scoor donaties. De speler met de meeste donaties op een specifieke donatietegel krijgt de aangegeven punten die op de tempeltegel staan. Bij een gelijkspel krijgen beide spelers de punten.
Daarna moet elke speler belasting betalen, afhankelijk van hoe hoog zijn of haar belastingmarker staat. Je betaalt met geld. Heb je niet genoeg? Dan verlies je 1, 2 of 3 punten in respectievelijk decennium I, II of III.
Vervolgens krijg je inkomsten. Kijk op je kennissporen welke zandlopers je bereikt hebt en neem de bonus die er rechts van staat.
Tot slot draai je de brugtegel van het afgelopen decennium om en leg je het tempelstuk (met nieuwe tempeltegel) bovenop de tempel midden op het speelbord.
Nu kan een nieuw decennium beginnen.
5. Einde van het spel
Na het derde decennium eindigt het spel. Spelers krijgen nog punten voor:
- Kennissporen waar het laatste veld is bereikt
- Doeltegels (die je via upgrades op je spelersbord hebt geplaatst)
De speler met de meeste punten wint!
Nu ben jij aan de beurt!
In dit blog vertelde ik je hoe je Amritsar speelt. Via onderstaande links vind je m’n andere blogs over dit spel.
Heb je nog een vraag over de spelregels? Stel je vraag gerust in een reactie.
Voor de hoofdafbeelding van dit blog heb ik gebruik gemaakt van een foto van Laurentiu via Pixabay.