Brass Birmingham Bordspel: Review, Speluitleg + Unboxing!

De laatste keer dat ik hard nadacht over de industriële revolutie, was tijdens m’n eindexamen Geschiedenis. Ik had toen nooit gedacht dat ik nog vaak hard zou nadenken door dit thema. Het zit namelijk verweven in het bordspel Brass Birmingham.

Op dit moment van schrijven behoort dit spel van Martin Wallace (die ook het vrij recente Anno 1800 bedacht) tot de beste bordspellen op BoardGameGeek.

In dit blog vertel ik je er graag meer over. Ik laat je foto’s zien van al het speelmateriaal, geef je de speluitleg én deel mijn Brass Birmingham met je.

Het spel is alleen verkrijgbaar in het Engels, maar ik ben zo vrij geweest termen te vertalen naar het Nederlands.

Voordat je begint met lezen: Roxley Games gaf mij het bordspel Brass: Birmingham zodat ik er een interessant blogartikel over kon schrijven. Dit artikel is dus gesponsord. Maar ik heb mijn redactionele vrijheid behouden en volledig zelf bepaald wat ik in dit artikel heb gezegd.

Zoals er tijdens de industriële revolutie talloze goederen werden gefabriceerd, zo vind je in dit blog meerdere onderwerpen:

1. Algemene Informatie
2. Unboxing
3. Speluitleg
4. Review
5. Waar te koop?

1 – Algemene Informatie

• Soort spel: Bordspel
• Aantal Spelers: 2-4 Personen
• Speelduur: 120 Minuten
• Vanaf Leeftijd: 14 Jaar
• Uitgever: Roxley Games
• Spelauteur: Gavan Brown, Matt Tolman & Martin Wallace
• Illustrator: Lina Cossette, David Forest & Damien Mammoliti
• Te koop bij: Spellenrijk.nl – bol.com – Spelhuis.be

Brass Birmingham is niet in het Nederlands verkrijgbaar!

2 – Unboxing

Deze unboxing bestaat uit 2 delen. Eerst geef ik een lijst van het speelmateriaal dat er in de doos zit. Daarna laat ik foto’s zien van het speelmateriaal.

Laten we maar eens naar wat foto’s kijken.

Hieronder zie je de voorkant van de doos:

En de achterkant van de doos:

De binnenkant bevat geen standaard insert. Ik heb wel een insert van Folded Space om de boel netjes op te bergen (onderste foto).

Je vindt de Brass Birmingham spelregels terug in een boekje van 12 bladzijden:

Het speelbord is dubbelzijdig. Voor het spel maakt dat niet uit. Je kunt gewoon kiezen welke je mooier vindt (dag of nacht):

Ook de spelertableaus zijn dubbelzijdig:

Vooruit, nog een dubbelzijdig onderdeel dan: De karaktertegels. Hierop staan 8 verschillende ondernemers ten tijde van de industriële revolutie afgebeeld. Welke je kiest maakt voor het spel niet uit. Alleen de kleur is belangrijk. Dat is namelijk je spelerskleur.

Hieronder zie je Sir Henry Bessemer, James Watt, Robert Owen en George Stephenson:

En hieronder zie je Eliza Tinsley, Eleanor Coade, Isambard Kindom Brunel en Sir Richard Arkwright:

Voor elke speler zijn er 45, dubbelzijdige industrietegels. Hier doen beide zijden ertoe. Daarover later meer in m’n Brass Birmingham speluitleg.

Ook krijgt elke speler 14 dubbelzijdige linktegels. De ene zijde toont boten, de andere zijde toont treinen. Wederom doen beide zijden ertoe.

Daarnaast krijgt elke speler een puntensteen (zeshoek) én inkomenssteen (rondje) in zijn of haar kleur.

Je voert tijdens Brass Birmingham acties uit met Locatie- en Industriekaarten. Op de Locatiekaarten staan exacte plaatsnamen. Op de Industriekaarten staan specifieke fabrieken.

Daarnaast zijn er ook 4 jokers van de Industriekaarten en Industriekaarten.

En er is voor elke speler een overzichtskaart.

De oranje blokjes in het spel stellen IJzer voor:

De zwarte blokjes staan voor Kolen:

De vaten staan voor Bier:

Er zijn 3 soorten muntstukken, namelijk met waarde 1, 5 en 15:

Tot slot zijn er nog de zogenaamde handelaarstegels:

3 – Brass Birmingham: Speluitleg

Brass Birmingham heeft best wel uitgebreide spelregels. Ik zal hieronder niet alles kunnen beschrijven. Heb je na het lezen toch nog vragen? Stel ze dan gerust in een reactie onderaan dit blog!

Hieronder lees je eerst mijn korte Brass: Birmingham speluitleg. Daarna vind je ook nog uitgebreide spelregels.

Hieronder vind je mijn uitgebreidere speluitleg van Brass: Birmingham. Die deel ik op in de volgende onderdelen:

1. Voorbereiding
2. Spelverloop
3. Acties
4. Kolen, IJzer en Bier Consumeren
5. Einde van het Spel

3.1 – Voorbereiding

Het aantal handelstegels en kaarten wordt aangepast aan het aantal spelers. Welke tegels en welke kaart voor welke hoeveelheid spelers nodig is, staat erop aangegeven. Sorteer deze op basis van jullie spelersaantal.

Leg het speelbord midden op tafel (zijde maakt niet uit). Vul de velden voor kolen en ijzer, maar laat de vakjes met stipjes open. Vorm met de rest, en met alle munten, een voorraad naast het bord. Schud de handelstegels en verdeel ze willekeurig over de handelslocaties (met het overeengekomen aantal spelers). Zet boven elke gevulde handelstegel een biervat.

Schud alle industrie- en locatiekaarten en vorm een trekstapel op het bord. Vorm ook 2 trekstapels met de jokers (eentje voor industrie- en eentje voor locatiekaarten). Verzamel de karaktertegels en plaats deze willekeurig op de posities 1 en hoger (links onderin het bord).

Geef elke speler een spelerstableau en £17. Elke speler zet zijn of haar puntensteen op veld 0, de inkomenssteen op veld 10 en stapelt alle industrietegels op, op de aangegeven plek van diens spelerstableau. Daarna legt elke speler 1 kaart gesloten voor zich neer (dit is de persoonlijke aflegstapel) en trekt tot slot 8 handkaarten.

Je hebt nu zoiets liggen als hieronder:

3.2 – Spelverloop

Je speelt Brass Birmingham in 2 tijdperken:

1. Het kanaaltijdperk
2. Het spoortijdperk

Na elk tijdperk volgt een puntentelling. Wie na de 2e puntentelling de meeste punten heeft, wint het spel.

Elk tijdperk bestaat uit een X aantal rondes.

In elke ronde voert iedere speler 2 beurten na elkaar uit.

En in een beurt leg je altijd 1 handkaart af om een actie te doen.

Na je tweede beurt trek je weer 2 kaarten van de trekstapel (behalve als die leeg is).

Als je geld uitgeeft, leg je dat op jouw karaktertegel. De speler die in een ronde het minste geld uit heeft gegeven, wordt in de volgende ronde startspeler. Gevolgd door de speler die daarna het minste geld uitgaf, enzovoorts. Is er een gelijke stand tussen spelers? Dan blijft hun verhouding hetzelfde. Pas vervolgens de volgorde van karaktertegels aan.

Zodra een speler zijn of haar laatste handkaart heeft gespeeld, eindigt het huidige tijdperk.

3.3 – Acties

Een belangrijk onderdeel in Brass Birmingham is het uitvoeren van acties. Onthoud, elke beurt leg je 1 kaart af om 1 actie uit te voeren.

Je hebt keuze uit de volgende acties:

1. Industrietegel bouwen
2. Linktegel plaatsen
3. Ontwikkelen
4. Verkopen aan een Handelaar
5. Geld Lenen
6. Verkennen

1 – Industrietegel bouwen

Met deze actie leg je een industrietegel van je spelerstableau op het speelbord. Je moet daarvoor een locatiekaart van dezelfde locatie óf een industriekaart met dezelfde fabriek afleggen als staat afgebeeld op de locatie waar je wil bouwen. Daarnaast betaal je de kosten die links van de tegel zijn aangegeven op je spelerstableau.

Hoe je kolen, ijzer en bier betaalt, leg ik in 3.4 uit.

Je moet van een soort altijd de laagst beschikbare tegel pakken. En tijdens het kanaaltijdperk mag er per stad maar 1 industrietegel per speler liggen. Tijdens het spoortijdperk mogen dat er meer zijn.

Met een locatiekaart mag je overal bouwen. Met industriekaarten mag je alleen bouwen in een stad die bereikbaar is met linktegels van jou en/of andere spelers.

Je kunt 6 soorten gebouwen bouwen:

• Katoenfabriek
• Fabrikanten
• Pottenbakkerijen
• Kolenmijnen
• IJzerfabrieken
• Brouwerijen

De eerste 3 leg je gewoon neer en that’s it.

De laatste 3 leg je neer en daarna plaats je er de aangegeven hoeveelheid kolen, ijzer of bier op. Dit pak je uit de voorraad. Is er nu plek voor kolen of ijzer in de markt? Verplaats dan net zoveel blokjes van de tegel naar de markt als mogelijk is.

Liggen er hierdoor geen blokjes meer op de tegel? Draai deze dan om. Deze tegel levert aan het einde van het spel punten op én verhoogt direct je inkomen. Zet je inkomenssteen het aantal aangegeven stappen vooruit op het inkomensspoor.

Tot slot: heb je geen industrietegel of linktegel op het speelbord liggen (zoals aan de start van het spel)? Dan mag je een willekeurige kaart afleggen om waar dan ook op het bord een industrietegel óf linktegel te plaatsen.

2 – Linktegel plaatsen

Met deze actie mag je een linktegel plaatsen die direct of indirect (dus via een andere speler) aan een tegel van jou grenst. Je legt hiervoor 1 willekeurige kaart af. Tijdens de kanaalfase plaats je boten op kanalen. Tijdens de spoorfase plaats je treinen op spoorwegen.

Tijdens de kanaalfase mag je maximaal 1 linktegel per beurt bouwen voor £3.

Tijdens de spoorfase mag je 1 of 2 linktegels per beurt plaatsen voor respectievelijk 1 kool en £5 of 2 kolen, £15 en 1 biervat.

3 – Ontwikkelen

Met deze actie mag je de laagste industrietegel van een soort van je spelerstableau verwijderen. Zo kun je andere, betere gebouwen vrij maken zonder dat je de ‘slechtere’ voorgaande gebouwen hoeft te bouwen. Je legt 1 kaart af en betaalt dan 1 of 2 ijzer om respectievelijk 1 of 2 gebouwen van je spelerstableau af te halen.

Als op een tegel een lampje staat met een streep erdoorheen, dan mag je deze NIET ontwikkelen! Je bent in zekere zin dus verplicht om die tegel te bouwen, als je de tegel erboven ook wil bouwen.

4 – Verkopen aan Handelaar

Met deze actie mag je Katoenfabrieken, Fabrikanten en Pottenbakkerijen verkopen aan handelaren (zoveel als je kunt!).

Er zijn 3 vereisten. Ten eerste moet je een kaart afleggen. Ten tweede moet de tegel die je wil verkopen grenzen aan een handelslocatie met hetzelfde symbool. Ten derde moet er bier beschikbaar zijn (meer daarover vertel ik in 3.4).

Als je een tegel verkoopt, draai je ‘m om. Deze tegel is nu punten waard én verhoogt direct je inkomen. Zet je inkomenssteen het aantal aangegeven stappen vooruit op het inkomensspoor.

5 – Geld Lenen

Met deze actie krijg je 30 goud uit de voorraad. Je moet er een kaart voor afleggen én je inkomensniveau met 3 stappen verlagen.

LET OP: Je gaat 3 inkomensniveaus omlaag. Dat kan meer dan 3 stappen omlaag op het inkomensspoor betekenen. Je eindigt wel altijd op het hoogste vakje van het inkomensniveau waar je eindigt.

6 – Verkennen

Met deze actie mag je 2 jokers pakken. Een industriekaart en een locatiekaart. Eerst leg je de kaart af om de actie uit te voeren. Daarna leg je 2 handkaarten op de aflegstapel. Vervolgens neem je de 2 jokers. Deze kun je gebruiken voor elk type industrie en elke locatie.

Je mag nooit meer dan 1 van elke soort joker op handen hebben. Speel je een joker? Leg ‘m dan niet in je persoonlijke aflegstapel, maar terug op het bord.

3.4 – Kolen, IJzer en Bier consumeren

Voor verschillende acties moet je kolen, ijzer of bier consumeren. Daar zitten een paar regels aan verbonden.

Wil je kolen consumeren? Dan moet de linktegel of industrietegel die je plaatst verbonden zijn met een bron van kolen. Bronnen van kolen zijn kolenmijnen op het bord en de kolenmarkt.

Eerst moet je zwarte blokjes van de dichtstbijzijnde kolenmijn halen (ongeacht van wie het is). Is dat niet mogelijk? Dan mag je, mits je ermee verbonden bent (!), handelen met de kolenmarkt. Je betaalt dan £1-£8, afhankelijk van de hoeveelheid kolen in de markt.

Wil je ijzer consumeren? Dan hoef je niet per se verbonden te zijn met een bron van ijzer. Bronnen van ijzer zijn ijzerfabrieken en de ijzermarkt.

Eerst moet je oranje blokjes van ijzerfabrieken op het bord naar keuze halen. Is dat niet mogelijk? Dan mag je handelen met de ijzermarkt. Je betaalt dan £1-£6, afhankelijk van de hoeveelheid ijzer in de markt.

Wil je bier consumeren? Dan mag je de volgende 3 bronnen gebruiken:

• Je eigen bierbrouwerijen, die hoeven niet verbonden te zijn met de locatie waar bier nodig is.
• Andermans bierbrouwerijen, die moeten wél verbonden zijn met de locatie waar bier nodig is.
• Het biervat naast de handelstegel waaraan je jouw katoenfabriek, fabrikant of pottenbakkerij wil verkopen.

Alle geconsumeerde goederen gaan terug in de algemene voorraad!

3.5 – Einde van het kanalentijdperk

Zodra een speler zijn of haar laatste kaart in het spoortijdperk speelt, eindigt dit tijdperk. Vervolgens voer je onderstaande stappen uit:

1. Scoor met elk van je linktegels 1 punt voor elk zichtbare streepjes-symbool (zie hierboven) dat aan die linktegel grenst. Verwijder daarna de linktegels.
2. Scoor daarna punten voor omgedraaide industrietegels. De punten staan linksonder op de tegel.
3. Verwijder vervolgens alle industrietegels van niveau I van het speelbord (niet van je spelerstableau).
4. Voeg, indien nodig, bier toe aan de lege plaatsen naast handelstegels.
5. Schud alle afgelegde kaarten, vorm een nieuwe trekstapel en trek 8 kaarten.

Daarna begint het spoortijdperk.

3.6 – Einde van het spoortijdperk

Zodra een speler zijn of haar laatste kaart in het spoortijdperk speelt, eindigt ook dit tijdperk. Herhaal de stappen 1 en 2 uit de kanaalfase nog een keer. Je krijgt dus alleen nog punten voor de linktegels en omgedraaide industrietegels.

De speler met de meeste punten wint het spel.

Gelijkspel? Dan wint de speler met het hoogste inkomensniveau en anders de speler met het meeste geld.

4 – Brass Birmingham: Review

Om mijn mening zo goed mogelijk te geven, deel ik deze Brass: Birmingham recensie op in de volgende onderdelen:

• Thema & Vormgeving
• Spelregels & Toegankelijkheid
• Strategie of Geluk?
• Spelmechanisme
• Interactie
• Herspeelbaarheid

Thema & Vormgeving

Goed, ik ga toch eerst even een hele alinea wijden aan de voorkant van de doos. Man, wat vind ik die mooi. Het geeft het thema van Brass Birmingham, de industriële revolutie, geromantiseerd weer. Het reflecteert de grauwe, regenachtige en ongezonde steden ten tijde van de industriële revolutie, maar ik zie alleen maar prachtig artwork.

En ook niet geheel onbelangrijk: de doos is best compact voor hetgeen wat er in zit. Ideaal dus als je weinig kastruimte hebt ;).

Ondanks dat Brass Birmingham als platte eurogame aanvoelt, zie je de fraaie illustraties ook terug op veel ander speelmateriaal. Denk daarbij aan het speelbord, de kaarten en de karaktertegels.

Interessant genoeg vind ik de gebruikte kleuren niet zo mooi. Ze zijn ehm, niet zo helder ofzo. Dit past natuurlijk wel weer in de grimmige sferen van de industriële revolutie. En ondanks dat ik de kleuren niet mooi vind, vind ik ze wel goed gekozen. De kleuren zijn namelijk uitermate contrasterend. Je kunt, ook van een afstandje, snel zien hoe de verdeling van tegels op het bord is.

In het verlengde daarvan vind ik het opmerkelijk dat bier met een mooi biervat wordt gepresenteerd en kolen en ijzer als simpele blokjes. Ook hier geldt echter weer; het onderscheid is optisch niet te missen.

Tijdens de industriële revolutie konden niet veel mensen van luxe genieten. Wij, on the other hand, kunnen dankzij een dubbelzijdig speelbord en dubbelzijdige spelertableaus kiezen uit een nacht- en dagzijde. Het verandert niets aan het spel, maar geeft wel weer een iets andere look&feel.

Tot slot vond ik het leuk om te zien dat er ook 2 vrouwelijke ondernemers als karaktertegel te kiezen zijn. Niet dat karakters een speciale eigenschap hebben die het spel assymetrisch maken. Integendeel; je hebt ze puur voor het plaatje en de kleur. Toch vind ik het nice dat vrouwelijke spelers ook voor een vrouw kunnen kiezen.

Spelregels & Toegankelijkheid

Ik vind de Brass Birmingham spelregels duidelijk en gebruiksvriendelijk opgezet. Ik vind het zelfs een perfect voorbeeld van een boekje spelregels waarbij precies de juiste hoeveelheid tekst is gebruikt. Een verdomd goede opmaak, veel witruimte en alles wat je moet weten wordt uitgelegd. En er wordt geen woord teveel gerept.

Maar.

De spelregels blijven flink. En dat zit naar mijn mening niet eens zozeer in de hoeveelheid. Het zit vooral in het grote aantal kleine details. Want die maken dat je best veel moet onthouden.

Voor liefhebbers van expertspellen is dat geen probleem. Voor andere bordspelers wordt dat een uitdaging. Een enkeling zou zich er misschien aan willen wagen, maar de meeste niet.

Brass Birmingham is dus zeker niet toegankelijk voor iedereen.

Eigenlijk is het alleen toegankelijk voor volhardende strategen die al gaan kwijlen als ze horen dat ze 1 à 2 uur lang, full time moeten nadenken in het spel waarin je geen fouten kunt permitteren!

Strategie of Geluk?

Brass Birmingham is onmiskenbaar een strategisch spel. Aan het begin van het spel doe je er slim aan om een strategie te kiezen. Welke industrietegels ga je op focussen? Welke gaan je punten opleveren? En hoe zorg je dat linktegels daar goed bij aansluiten? Daarbij kun je verschillende paden, en dus verschillende strategieën, bewandelen.

Er zit ook zeker een tactisch onderdeel in. Je weet natuurlijk niet precies welke kaarten je krijgt. Laat staan dat je weet wat je tegenstanders gaan doen. Ondanks je strategie op macro niveau, bepalen de handkaarten en je tegenstanders elke keer de ‘huidige situatie’ op micro niveau. Binnen die situatie zul je de meest verstandige keuze moeten maken om niet van je strategie af te wijken.

Je zou nog kunnen zeggen dat Brass Birmingham ook een geluksfactor heeft. En dat zit dan met name in de kaarten. Maar omdat je met zowel locatie- als industriekaarten kunt bouwen én je nog altijd zoiets hebt als jokers, vind ik dat die geluksfactor aan de lage kant is (which I like).

Spelmechanisme

Van alle spelmechanismen die Brass Birmingham zitten, vind ik score-and-reset en network-and-route-building het meest interessant.

Score-and-reset slaat op het feit dat na het kanaal tijdperk bijna alles van het speelbord verdwijnt. Punten worden berekend en daarna verdwijnen alle tegels met een I. Hierdoor blijven alleen tegels van II of hoger over en ontstaan er nieuwe kansen.

Bovendien zorgt dit mechanisme ervoor dat je goed moet nadenken wat je wel en niet in het eerste tijdperk wil bouwen. Leuk denkvoer!

Network-and-route-building an sich is niet zo spannend. Een vriend van me maakte zelfs de vergelijking met Ticket to Ride, maar dan veel moeilijker. Die vergelijking snap ik wel. Immers, je maakt vooral routes op het bord om punten te scoren.

Waarom ik dit mechanisme dan zo tof vind? Dat zit ‘m in de interactie die erbij komt kijken.

Interactie

Er zijn een aantal interactie-momenten in Brass Birmingham, maar de leukste vind ik zonder twijfel dat je in veel gevallen kolen, ijzer en bier bij elkaar MOET weg pakken. Dit brengt een heerlijk duivels dilemma met zich mee.

Enerzijds heb je de grondstof nu eenmaal nodig om zelf een tegel te bouwen. Anderzijds kan de speler waarvan jij een grondstof neemt zijn tegel sneller omdraaien en zo punten scoren én inkomen krijgen.

Dus wat is wijsheid? Dit stukje interactie en het dilemma dat ’t met zich meebrengt vind ik zo ontzettend tof. Het zorgt namelijk voor dat niet alleen je eigen beurten interessant zijn, maar ook die van je tegenstanders.

Een andere vorm van interactie zit natuurlijk in de concurrentie die, met name in het kanaaltijdperk, kan ontstaan bij de bouw van specifieke industrietegels. Neem de pottenbakkerij als voorbeeld. Er zijn beperkte plaatsen voor een gebouw dat veel punten kan opleveren.

Herspeelbaarheid

Het bordspel Brass Birmingham is nooit exact hetzelfde. Niet alleen is het begin altijd anders doordat handelstegels in andere uithoeken van het speelbord kunnen liggen. Maar ook de handkaarten waar je mee begint zijn anders, wat maakt dat je niet altijd op dezelfde plek zult beginnen.

Dit is al een goede basis voor een hoge herspeelbaarheid.

Daarnaast heeft Brass Birmingham niet zo’n steile leercurve. Daarmee bedoel ik dat het écht wel een paar potjes zal duren voordat je het een beetje onder de knie hebt. Dit kan twee kanten op als je kijkt naar herspeelbaarheid:

• Of je smacht elk potje meer naar het ontdekken van de juiste strategie.
• Of je wordt niet voldoende bevredigd door teleurstellende scores en regels die je fout speelde.

In het eerste geval ligt voor jou de herspeelbaarheid hoog. In het laatste geval ben je waarschijnlijk minder geneigd om de doos uit de kast te halen en is de herspeelbaarheid laag.

Al met al denk ik dat de meeste doorgewinterde fans van expertspellen niet snel uitgekeken zullen raken op Brass Birmingham.

5 – Brass Birmingham: Waar te koop?

Je kunt het bordspel Brass: Birmingham online bestellen op Spellenrijk.nl, bol.com en Spelhuis.be.

Dit spel is niet in het Nederlands verkrijgbaar!

Nu ben jij aan de beurt!

In dit blog heb ik je verteld over Brass: Birmingham van Roxley Games. Dit bordspel werd bedacht door Gavan Brown, Matt Tolman & Martin Wallace. De laatste ken je wellicht van Anno 1800. Ik liet je foto’s zien van het speelmateriaal, gaf je mijn speluitleg én deelde mijn Brass Birmingham review met je.

Als je nog vragen hebt over dit bordspel, stel ze dan gerust in een reactie.

Wil je graag jouw recensie geven? Deel je mening dan in een reactie. Dan hebben andere lezers er ook wat aan :).

Voor de hoofdafbeelding van dit blog heb ik gebruik gemaakt van afbeeldingen van Foto-Rabe en PixLoger via Pixabay.