Ik moet bekennen dat ik Carcassonne niet vaak meer speel. Echter, het spel zal altijd een speciaal plekje in m’n hart hebben. Voor mij was dit, na Catan, de eerste gatewaygame die ik echt waardeerde. Het spel liet zien dat pure eenvoud óók veel uitdaging kon bieden.
Dit jaar bestaat Carcassonne 20 jaar en dat wordt gevierd met een jubileumeditie (20th Anniversary Edition). Het artwork is gelijk aan de ‘nieuwe’ variant, maar verrijkt met wat extra franje. Je kunt meeples beplakken met stickers. En er zitten naast bekende tegels, ook weer wat nieuwe tegels in de doos.
Wil je weten wat de Carcassonne Jubileumeditie zoal te bieden heeft? Lees dan snel verder!
Voordat je begint met lezen: 999 Games gaf mij de Carcassonne Jubileumeditie 2021 zodat ik er een interessant blogartikel over kon schrijven. Dit artikel is dus gesponsord. Maar ik heb mijn redactionele vrijheid behouden en volledig zelf bepaald wat ik in dit artikel heb gezegd.
Zoals het speelbord van Carcassonne door allerlei tegels wordt opgebouwd, zo bouw ik dit blog op met meerdere onderwerpen:
1 – Algemene Informatie
- Soort spel: Bordspel
- Aantal Spelers: 2-5 Personen
- Speelduur: 35 Minuten
- Vanaf Leeftijd: 7 Jaar
- Uitgever: 999 Games
- Spelauteur: Klaus-Jürgen Wrede
- Illustrator: Marcel Gröber & Franz-Georg Stämmele
- Te koop bij: Spellenrijk.nl – bol.com – 999Games.nl – Spelhuis.be
2 – Unboxing
Deze unboxing bestaat uit 2 delen. Eerst geef ik een lijst van het speelmateriaal dat er in de doos zit. Daarna laat ik foto’s zien van het speelmateriaal.
Wat zit er in de doos?
Je krijgt het volgende speelmateriaal bij de Carcassonne Jubileumeditie 2021:
- 104 Landtegels:
- 72 Tegels van het Basisspel
- 17 Tegels van de Rivier I
- 15 Tegels van de Jubileumuitbreiding
- Scoretableau
- 40 Meeples (8 per kleur)
- 5 Abten (1 per kleur)
- 1 Stickervel
- 1 Boekje spelregels
Laten we maar eens naar wat foto’s kijken.
Hieronder zie je de voorkant van de doos:
En dit is de achterkant (met seal):
En de achterkant zonder seal:
De binnenkant ziet er zo uit:
En als die is gevuld (zonder scoretableau en spelregels:
Je vindt de Carcassonne Jubileum spelregels terug in een boekje van 6 bladzijden. De spelregels voor De Rivier I en de Jubileumuitbreiding staan in de bijlage. Het papier van de spelregels voelt overigens aan als een scroll. Dat geeft een leuke touch.
Je krijgt de tegels van het basisspel. Leuk detail is dat er eastereggs op te vinden zijn. Als je goed kijkt kun je verwijzingen naar Carcassonne uitbreidingen vinden:
Hieronder zie je de tegels voor De Rivier I. De buitenste linker 5 zijn nieuw. De buitenste rechter 2 zijn gewijzigd. Alles in het midden is, op de artwork na, gelijk aan de oorspronkelijke uitbreiding uit 2001.
Dan krijg je er ook nog 15 gloednieuwe tegels bij die zich onder de noemer ‘Jubileumuitbreiding’ scharen:
En waar zou Carcassonne zijn zonder meeples? Juist, nergens:
Voor de mini uitbreiding Carcassonne ‘De Abt’ krijg je er 5 abten bij:
En als je wil kun je alle meeples aankleden door er stikkers op te plakken. De stickers zijn puur ter decoratie, dus als je het liever niet doet (zoals ik), hoeft het niet.
3 – Carcassonne Jubileumeditie: Wat voegt het toe?
De Carcassonne Jubileumeditie is natuurlijk een speciale editie. Maar wat is er zo speciaal aan? Of beter:
Wat voegt de Carcassonne Jubileumeditie toe?
Deze editie bevat het volgende:
- Het Basisspel
- Mini uitbreiding: De Rivier I (+ bonus)
- Mini uitbreiding: De Abt
- Uitbreiding: De Jubileumtegels
Hieronder vertel ik wat meer over elk onderdeel.
3.1 – Het Basisspel
Nouja, hier kan ik kort over zijn. De Carcassonne Jubileumeditie bevat alle tegels van het basisspel. Het artwork is gelijk aan de nieuwe Carcassonne edities, maar bevat wat extra franje. Niet alleen een glanslaag om sommige elementen uit te lichten, maar ook leuke details die als easteregg verwijzen naar andere Carcassonne uitbreidingen en spellen.
NB: Deze foto’s heb ik met ondergaande zon genomen. Vandaar dus dat de kleur er misschien wat anders uit ziet.
Die kleine details hebben geen extra invloed op het spel en zijn puur voor de sier.
Dit artwork vind je ook terug op de tegels van De Rivier I, De Abt en de Jubileumtegels (hieronder uitgelegd).
3.2 – Mini Uitbreiding: De Rivier I
De allereerste Carcassonne (mini) uitbreiding is De Rivier I. Met deze uitbreiding begin je het spel anders dan normaal. Je doet de starttegel terug in de doos en vormt een stapel met riviertegels. Nu trek je eerst om de beurt van die stapel totdat deze op is. Je mag meeples op tegels van de rivier zetten, maar niet op de rivier zelf. Zodra de stapel riviertegels leeg is, ga je verder met de normale tegels.
Deze mini uitbreiding zit ook in de Carcassonne Jubileum editie, maar dan met wat extra’s. Het origineel bestond namelijk uit 12 tegels, terwijl je met deze editie 17 tegels krijgt. In feite zijn 10 tegels gelijk aan het origineel (in het midden), 2 tegels zijn aangepast (2 rechts buiten) en 5 tegels zijn er nieuw bij gekomen (5 links buiten).
Opvallend is natuurlijk de Bron die in deze speciale editie het oppervlak van twee tegels heeft.
3.3 – Mini Uitbreiding: De Abt
De volgende uitbreiding van de Carcassonne Jubileumeditie is De Abt. Je krijgt een speciale meeple die dient als de abt. Als je een tegel pakt met een klooster óf een tuin, dan mag je daar de abt op zetten. De tuin werkt net als een klooster, maar is alleen beschikbaar voor de abt.
Kies je ervoor om een tegel aan te leggen en geen meeple te plaatsen? Dan mag je de abt van een klooster of tuin terugnemen en de punten die het klooster/de tuin nu waard is alvast innen. Vervolgens kun je jouw abt dus weer op een volgend klooster of tuin inzetten.
3.4 – Uitbreiding: Jubileumtegels
De Rivier I en De Abt zijn bestaande uitbreidingen en voor die hard Carcassonne verzamelaars niet nieuw. De Jubileumtegels daarentegen zijn wél nieuw. Je herkent deze tegels aan een blauwe pijl met een gouden symbool erin.
Als je zo’n tegel aan een andere tegel legt en de pijl wijst naar die tegel, dan activeer je de bonus die erop staat.
Als je zo’n tegel aan een andere tegel legt en de pijl wijst niet naar die tegel, dan activeer je de bonus niet.
Als je een tegel aan een tegel mét symbool legt en de pijl wijst naar de nieuw tegel, dan activeer je de bonus ook.
Er zijn 3 soorten symbolen:
- 2 Meeples
- 1 Meeple
- 2 Vierkantjes
Activeer je de 2 meeples? Dan mag je de meeple die je nu mag plaatsen, ook bij een andere meeple op het speelbord zetten of leggen. Zo heeft dit project in eens een extra meeple en is de kans op punten krijgen groter.
Activeer je 1 meeple? Dan mag je de meeple die je nu mag plaatsen, ook op een leeg project op het speelbord zetten of leggen. En ja, dat mag ook in een weide, op een klooster of in een tuin (abt).
Activeer je de 2 vierkantjes? Dan plaats je de meeple zoals gewoonlijk, neem je eventuele punten en daarna voer je direct nóg een beurt uit. Je kunt niet meer dan 2 beurten achter elkaar uitvoeren.
4 – Carcassonne Jubileumeditie: FAQ
Kan ik de tegels van de Jubileumeditie combineren met de andere Carcassonne spellen en uitbreidingen?
Voor de goede orde: van Carcassonne bestaat een ‘oude’, een ‘nieuwe’ en een ‘Jubileum’ editie.
De achterkant van al deze tegels zijn hetzelfde en dus kun je ze combineren. Echter, er kunnen zichtbare verschillen in de grijstint zitten. Daarnaast zijn tegels waarmee je hebt gespeeld vast wat gehavend, waardoor het verschil met de jubileumtegels nog groter kan lijken. Hieronder zie je de tegels links uit mijn Big Box uit 2012, rechts van de Jubileumeditie uit 2021 (ik heb helaas geen ‘nieuwe’ editie om te vergelijken):
De voorkant van de tegels uit de ‘Jubileum’ en ‘Nieuwe’ versies zijn gelijk. Het verschil is dat er bij de Jubileumeditie extra details zijn toegevoegd én hier en daar een glanslaag. De ‘Oude’ tegels zijn een vreemde eend in de bijt, want die verschillen van zowel de Jubileum als Nieuwe versie. Kijk maar eens:
Zijn er ook 50/100 tegels?
Deze editie bevat géén 50/100 tegels. Oorspronkelijk werden deze tegels aan de eerste uitbreiding toegevoegd, omdat men door de uitbreiding aanzienlijk meer punten kon halen. Speel je met 2 of 3 spelers, dan ga je de tegels ongetwijfeld missen. Want ook dan haal je best hoge scores. Bij 4 of 5 spelers is dit minder vaak aan de orde.
Hoeveel punten krijg je voor een ministad?
In de allereerste spelregels van Carcassonne staat dat je 2 punten voor een ministad (2 tegels) krijgt. Dat is een uitzondering op de regel. Later is deze uitzondering uit de spelregels verwijderd, omdat je gewoon weer 4 punten krijgt voor een ministad.
5 – Carcassonne Jubileumeditie: Review
Om mijn mening zo goed mogelijk te geven, deel ik deze Carcassonne Jubileumeditie recensie op in de volgende onderdelen:
- Look & Feel
- Wat is er nieuw?
- De moeite waard of niet?
Ik geef dus niet zozeer een review over Carcassonne zelf.
Look & Feel
Laat ik maar gelijk met de ‘doos’ in huis vallen: ik vind ‘m echt mooi. De combinatie van blauw, (glanzend) goud en subtiele details op de doos maken ‘m naar mijn mening erg classy. Zeker collertor’s item waardig. Ook de spelregels voelen waardevol door het gebruik van dikker papier dat als een scroll (=rol papier dat vroeger werd gebruikt) aanvoelt.
Het speelmateriaal zelf ziet er prima uit. Het artwork is in de basis afkomstig uit de ‘vernieuwde’ edities. Daar zijn leuke details aan toegevoegd. Een feestende meute in de stad met vuurwerk, een loslopende leeuw, dronkaards met een pul bier in de hand en zelfs een verdwaalde katapult.
Het glanseffect had voor mij niet gehoeven, maar het is ook niet heel vervelend. Af en toe kan ik sommige dingen net niet goed genoeg zien door lichtinval, maar dat is verwaarloosbaar. Het geeft wel een soort extra laag aan Carcassonne qua uiterlijk natuurlijk.
Dan hebben we nog het stickervel met in totaal 108 stickers. Je hebt er 12 om de abten dubbelzijdig mee te bestickeren en 96 om alle meeples dubbelzijdig mee te bestickeren. Aangezien je voor 5 spelers meeples hebt, houd je dus 1 setje stickers over.
Enfin, voor mij hoeven die stickers niet. Maar ik kan me wel voorstellen dat, vooral voor jonge spelers, het een leuke toevoeging is. De dubbelzijdigheid maakt het iets specialer. En dat er een extra setje bij zit is natuurlijk goed. Immers, er zullen stickers verloren gaan én spelers hebben iets meer keuze hoe ze hun meeples willen bestickeren.
Wat is er nieuw?
Als je ‘m plat slaat, voegt de Carcassonne Jubileumeditie de volgende nieuwe dingen toe:
- Speciale artwork
- Stickers
- Extra riviertegels
- Jubileum-uitbreiding
De speciale artwork en stickers heb ik het net al over gehad. De extra riviertegels (5 stuks) zorgen voor een nog langer beginpad. Voordeel kan zijn dat het puzzelen daarmee wat lastiger wordt (als je naar elkaar toe groeit). Een nadeel kan zijn dat je, zeker in een spel met minder spelers, niet in elkaars vaarwater zit en interactie misloopt. Al vinden sommige spelers dat natuurlijk weer fijn.
De Jubileumtegels voegen écht iets nieuws toe. En daar ben ik positief over. Niet alleen kan er hierdoor iets meer op het speelbord gebeuren (lege projecten bezetten, extra meeples toevoegen en een extra speelbeurt krijgen), maar je komt ook voor extra keuzes te staan.
Wil je namelijk een eigenschap activeren? Dan moet bij het leggen van een tegel de pijl naar de andere tegel wijzen. En daar ontstaat soms een dilemma. Idealiter leg je de tegel zo neer dat de pijl de goede kant op wijst én dat je bijvoorbeeld een project afsluit. Maar dat gaat niet altijd. En dan zul je moeten kiezen wat je het meeste oplevert.
Toegegeven, de willekeur neemt met deze eigenschappen wel wat toe. Bijvoorbeeld: als jij 2 meeples in een stad hebt en een ander speler 1, dan kun je nog zo hard proberen met tegels om de andere speler buiten te sluiten. Maar als deze speler de eigenschap kan activeren om een meeple bij te zetten? Dan moet je de punten waarschijnlijk delen.
De moeite waard of niet?
Mijn advies?
- Heb je Carcassonne al en speel je het af en toe? Dan voegt de Jubileumeditie naar mijn mening net te weinig toe.
- Ben je helemaal verzot op Carcassonne? Dan is dit een mooi collectors item om jouw verzameling aan te vullen.
- En heb je Carcassonne nog niet, maar wil je het wel kopen? Dan kun je deze versie zeker overwegen.
Neem dan dit mee in je overweging: het normale basisspel kost volgens mij €27,95 en deze Jubileumversie €34,95. In principe bevatten ze allebei hetzelfde, alleen heeft de Jubileumeditie extra tegels voor De Rivier I en voor een gloednieuwe uitbreiding. Je betaalt dus €7,00 extra voor exclusieve tegels.
Gezien de exclusiviteit vind ik dat niet duur, maar het is volledig aan jou om te bepalen of je dat ervoor over hebt :).
Mijn Carcassonne Jubileumeditie review in het kort?
De Carcassonne Jubileumeditie van 2021 heeft naar mijn mening een goede look&feel. Het oogt speciaal, het voelt speciaal en het is speciaal. Ik had stiekem wel gehoopt op iets meer nieuwe uitbreidingen om het speciale karakter te vergroten. Desondanks blijft de Jubileumeditie een waardig collectors item voor echte fans én een goede aankoop voor een eerste Carcassonne spel!
6 – Carcassonne Jubileumeditie: Waar te koop?
Je kunt de Carcassonne Jubileumeditie online bestellen bij o.a. Spellenrijk.nl, bol.com, 999Games.nl en Spelhuis.be.
Nu ben jij aan de beurt!
In dit blog heb ik je verteld over de Carcassonne Jubileumeditie van 2021. Oorspronkelijk uitgebracht door Hans im Glück en in Nederland had 999 Games de eer.
Ik liet je foto’s zien van het speelmateriaal, gaf je de speluitleg én deelde mijn Carcassonne Jubileumeditie review met je.
Wat vind jij ervan? Heb je er nog vragen over? Let me know in een reactie!
Voor de hoofdafbeelding van dit blog heb ik afbeeldingen gebruikt van Petra Šolajová en Daniel Nettesheim via Pixabay.
Wow wat weer een mooie en uitgebreide revieuw! Wat zal het een feest zijn om dit spel te spelen, leuk om te lezen wat er echt in het spel zit, een mooi uitgebreid spel in een schitterende doos! Vroeger speelden we veel Carcasonne, later wat minder maar de laatste tijd komt het weer meer op tafel, onze dochter Rianne Fernhout de Vries spaart ze namelijk allemaal! Ze heeft zelfs spellen uit Finland laten komen, gaaf he? Het zou voor hen zeker een hele mooie aanvulling zijn in hun speciale Carcasonne spellenkast!
Ik vind de doos ook erg mooi, kortom ik denk dat deze uitgave als ik je revieuw lees zeer de moeite waard is, ik denk er nog even goed over na, want ook wij kunnen ons geld maar 1x uitgeven helaas! Bedankt voor deze, maar ook al je andere toprevieuws!
Beste Anneke,
Bedankt voor je lieve woorden over m’n reviews. Dat is altijd fijn om te horen :).
Denk er inderdaad nog maar over na. Als je nog iets wil weten, dan weet je me te vinden!
Groet,
Hans van Spellenwijs.nl
Hoi Hans!
Leuke review, heb mijne in bestelling staan!
Zou je me kunnen vertellen hoe de achterkant vd rivier tegels is? Is het licht zoals de rest, of donker as starttegels?
En de dubbele rivier starttegel; hoe ziet de achterkant daarvan er uit?
Alvast bedankt!
Beste Willem,
Bedankt voor je vraag over de Carcassonne 20 Jarige Jubileum Editie!
De achterkant van alle riviertegels is donkerder, net zoals de normale starttegel.
De achterkant van de dubbele riviertegel bestaat uit 2 donkere achterkanten naast elkaar (dus 2 C’s). Er zit geen harde scheidingslijn tussen, maar je ziet wel waar de grens loopt.
Heeft dit je vragen beantwoord?
Bedankt en als je nog iets wil weten, let me know!
Groet,
Hans van Spellenwijs.nl
Hallo Hans,
ik kende Carcassonne niet, en heb de jubileum editie op goed geluk gekocht, na het lezen van de review.
Maar wat een meevaller! we begonnen met het basisspel, al snel de rivier toegevoegd en we zijn al helemaal verslaafd. zelfs de kleinkinderen doen mee.
de jubileumuitbreiding is nog wat leren, maar we komen er wel.
ik vind het ook een hele mooie versie.
Beste Anne,
Bedankt voor je reactie op m’n Carcassonne Jubileumeditie review!
Goed om te horen dat jullie zoveel plezier beleven aan dit spel. Ik blijf Carcassonne ook zeker een topper vinden! Heel goed bedacht 🙂
Veel speelplezier en mocht je nog vragen hebben, let me know!
Groet,
Hans van Spellenwijs.nl