Toen de officiële Nederlandse naam nog niet eens bekend was, werd Clever Cubed (Engels) en Clever Hoch Drei (Duits) in onze buurlanden al veel gespeeld.
Eind 2020 werd bekend dat 999 Games het derde deel van Clever in Nederland uit zou brengen onder de naam Clever tot de 3e Macht.
In dit blog vertel ik je er meer over. Ik laat je foto’s zien, geef de speluitleg én deel mijn Clever tot de 3e Macht review met je!
Voordat je begint met lezen: 999 Games gaf mij het dobbelspel Clever tot de 3e Macht zodat ik er een interessant blogartikel over kon schrijven. Dit artikel is dus gesponsord. Maar ik heb mijn redactionele vrijheid behouden en volledig zelf bepaald wat ik in dit artikel heb gezegd.
Zoals je in Clever 3 meerdere actievelden hebt, zo vind je in dit blog meerdere onderwerpen:
1 – Algemene Informatie
- Soort spel: Dobbelspel (roll & write)
- Aantal Spelers: 1-4 Personen
- Speelduur: 30 Minuten
- Vanaf Leeftijd: 8 Jaar
- Uitgever: 999 Games
- Spelauteur: Wolfgang Warsch
- Illustrator: Leon Schiffer
- Te koop bij: 999Games.nl – bol.com – Spellenrijk.nl – Spelhuis.be
2 – Unboxing
Deze unboxing bestaat uit 2 delen. Eerst geef ik een lijst van het speelmateriaal dat er in de doos zit. Daarna laat ik foto’s zien van het speelmateriaal.
Wat zit er in de doos?
Je krijgt het volgende speelmateriaal bij Clever tot de 3e Macht:
- 1 Scoreblok (100 formulieren)
- 6 Dobbelstenen
- 4 Viltstiften
- 1 Boekje met Spelregels
Laten we maar eens naar wat foto’s kijken.
Hieronder zie je de voorkant van de doos:
En dit is de achterkant van de doos:
De binnenkant ziet er hetzelfde uit als deel 1 en 2 van Clever:
De Clever tot de 3e Macht spelregels vind je terug in een boekje van 12 bladzijden. Overigens, als de regels hetzelfde zijn als in de voorgaande delen, dan is dit aangegeven. Scheelt weer leeswerk ;).
Bij Clever tot de 3e Macht hoort ook weer een nieuw scoreblok (met 100 velletjes!):
Daarbij horen natuurlijk dobbelstenen in dezelfde kleuren als op het scoreformulier:
En er zitten weer 4 mooie stiftjes bij met een lekker scherpe punt. Kruist lekker weg zo!
3 – Clever tot de 3e Macht: Speluitleg
Hieronder lees je eerst mijn korte Clever tot de 3e Macht speluitleg. Daarna vind je ook nog een uitgebreide uitleg.
Hoe speel je Clever tot de 3e Macht?
Het 3e deel van Clever werkt grotendeels zoals zijn twee voorgangers. De actieve speler dobbelt drie keer en kiest maximaal 3 dobbelstenen. Daarna mogen de passieve spelers ook nog een dobbelsteen kiezen.
Zodra je een kleur dobbelsteen kiest, moet je een kruisje of cijfer zetten op je scoreformulier in het vak van dezelfde kleur als de dobbelsteen. Veel vakjes geven specifieke bonussen, waardoor leuke kettingreacties kunnen ontstaan.
De speler die na een bepaald aantal rondes de meeste punten heeft, wint Clever tot de 3e Macht!
Hoe elk gekleurde vak werkt, vind je terug in mijn uitgebreidere uitleg hieronder.
Hieronder vind je mijn uitgebreidere Clever 3 speluitleg. Die deel ik op in de volgende onderdelen:
- Voorbereiding
- Spelverloop
- Einde van het Spel
- Clever tot de 3e Macht solo
3.1 – Voorbereiding
Geef elke speler een scoreformulier en een stift. Zet de doos zonder deksel midden op tafel zodat het dienblad zichtbaar is. Leg de dobbelstenen er naast.
Nu zijn jullie klaar om Clever tot de 3e Macht te spelen!
3.2 – Spelverloop
Om het spelverloop van Clever 3 goed uit te leggen, bespreek ik onderstaande onderdelen:
- Hoe ziet een beurt er uit?
- Welke acties kun je doen?
- Wat betekenen de bonussymbolen?
3.2.1 – Hoe ziet een beurt er uit?
Aan het begin van elke ronde kruisen alle spelers tegelijk vak 1 van 6 op zijn of haar scoreformulier door en neemt bijbehorende bonus. Als ronde 2 begint kruis je vak 2 van 6 door, enzovoorts.
De speler die aan de beurt is, is de actieve speler en mag 3x dobbelen. De eerste keer gooit hij of zij met alle dobbelstenen, kiest er eentje van en voert daarmee een actie uit op zijn of haar scoreformulier.
Indien aanwezig, moet de actieve speler alle dobbelstenen met een lagere waarde dan de door hem gekozen dobbelsteen, op het dienblad leggen.
Daarna werpt de actieve speler de overgebleven dobbelstenen die op tafel liggen, kiest er weer eentje van en voert ook daar een actie mee uit. Wederom worden dobbelstenen met een lagere waarde op het dienblad gelegd.
Tot slot gooit de actieve speler een laatste keer met de overgebleven dobbelstenen, kiest er weer een van en voert nog één laatste actie uit. Daarna legt de actieve speler alle andere dobbelstenen, ongeacht de waarde, op het dienblad.
Nadat de actieve speler zijn laatste actie heeft uitgevoerd mogen alle andere spelers, de zogenaamde passieve spelers, één dobbelsteen van het dienblad kiezen en daar een actie mee doen.
Nadat de passieve spelers hebben gekozen, mogen alle spelers eventuele +1 bonussen gebruiken (daarover lees je zo meer). Zodra dat is gedaan, wordt de speler links van de huidige actieve speler de nieuwe actieve speler.
3.2.2 – Welke acties kun je doen?
Bekijk het scoreformulier hieronder nog eens:
Er zijn 5 gekleurde vakken waar je acties kunt doen. In elk vak mag je alleen de dobbelsteen gebruiken met dezelfde kleur. In het blauwe vak moet je zowel de blauwe als witte dobbelsteen combineren. Daarnaast mag je de witte dobbelsteen in alle andere vakken als joker gebruiken.
In het gele vak kun je een kruis zetten met de gele (of witte) dobbelsteen. Welk vakje je weg mag kruisen, hangt af van 2 factoren. De eerste is de waarde van de dobbelsteen (1 t/m 6). De tweede is de positie op het dobbelsteen vak (I, II of III). Die bepaalt namelijk in welke rij je mag kruisen. Als passieve speler mag je alleen in de grijze vakken kruisen.
Tussen de 3 rijen staan bonussen. Zodra je de vakjes boven en onder zo’n bonus hebt aangekruist, ontvang je die bonus direct.
Aan het einde van het spel krijg je per rij punten voor de hoeveelheid kruisjes in die rij.
In het blauwgroene vak kun je een kruis zetten met een blauwgroene (of witte) dobbelsteen. Je kruist één vakje met het geworpen aantal ogen aan. Soms kun je meer aankruisen.
Ben je actieve speler? Dan mag je voor elke dobbelsteen die op je dobbelsteenvelden ligt én dezelfde waarde heeft als de blauwgroene, nog een extra kruisje zetten. Kies je als passieve speler voor de blauwgroene dobbelsteen? Dan mag je extra kruisjes zetten voor dobbelstenen met dezelfde waarde op het dienblad.
Zodra je bepaalde rijen en kolommen hebt vol hebt met kruisjes, krijg je direct de aangegeven bonus.
Aan het einde van het spel krijg je per rij punten voor de hoeveelheid kruisjes in die rij.
In het blauwe vak kun je alleen een getal invullen met een combinatie van de blauwe en witte dobbelsteen. Je moet beide dobbelstenen samen gebruiken!
Je begint in het midden bij de 7. Vanuit daar kun je naar links en naar rechts. Aan de linkerzijde moet het volgende getal altijd één lager zijn en aan de rechterzijde altijd één hoger. De 7 is hier een uitzondering. Deze mag je ongeacht de +1 en -1 altijd invullen. Na de 7 moet je weer een getal invullen dat één hoger of één lager (afhankelijk van links of rechts) is dan de 7.
Zodra je bepaalde vakjes bereikt, krijg je de erop aangegeven bonus.
Aan het einde van het spel krijg je punten voor zowel de linker- als rechterzijde van het spoor. Daarnaast krijg je voor elk ingevulde 2, 3, 4, 10, 11 en/of 12 nog eens 4 punten.
In het bruine vak kun je een kruis zetten met de bruine (of witte) dobbelsteen. In principe mag je overal een kruis zetten, maar als je eenmaal een kruis hebt gezet, mag je links van dat kruis geen getal meer aankruisen. Je werkt dus van links naar rechts.
Je krijgt direct de aangegeven bonus als je beide aangrenzende velden (links en rechts) van die bonus hebt aangekruist.
Aan het einde van het spel krijg je punten voor de hoeveelheid kruisjes in het bruine vak.
In het roze vak kun je een getal invullen met de roze (of witte) dobbelsteen. Je werkt van links naar rechts en mag geen vakjes overslaan. Gelukkig voor jou: je mag elk getal invullen!
Bij elk vakje (m.u.v. de eerste) sta je voor een keuze. Halveer je worp (naar boven afgerond) en ontvang onderstaande bonus óf vermenigvuldig je worp met het erboven aangegeven aantal punten. In beide gevallen vul je dus wel een getal in!
Aan het einde van het spel tel je alle ingevulde waarden bij elkaar op en dat zijn je punten voor dit vak.
3.2.3 – Wat betekenen de bonussymbolen?
Er zijn diverse bonussymbolen op je scoreblok te vinden. Hieronder vind je de uitleg van elk symbool:
- 3 Pijltjes: Je mag na een worp alle dobbelstenen die je niet op je scoreformulier of het dienblad hebt gelegd opnieuw gooien.
- +1: Je mag aan het einde van een beurt één van de zes dobbelstenen nogmaals gebruiken.
- Dobbelsteen met ?: Dit is een getallenjoker. Tijdens een actieve of passieve beurt mag een speler deze actie inzetten om de waarde van een dobbelsteen te veranderen naar de waarde in het cirkeltje.
- ?: Je mag direct een vakje vullen met een getal naar keuze. De kleur van de bonus geeft aan in welk veld je dat mag doen. Is de kleur zwart? Dan mag je vrijuit kiezen.
- Vosje: Hier kom ik zo op terug bij de puntentelling.
De eerste 3 bonussen kun je opsparen op je scoreformulier:
Wat betreft de getallenjoker (dobbelsteen met ?): als je deze bonus krijgt omcirkel je steeds het vrije veld aan de linkerzijde.
Het kan echter voorkomen dat je meerdere bonusvelden vrij hebt gespeeld. Als je de actie wil gebruiken, mag je zelf kiezen welk vrijgespeelde vak je wil inzetten. Bij de eerste vier vakken moet je het getal veranderen naar 3, 4, 5 of 6. Bij de laatste drie vakken (met een ?) mag je zelf bepalen naar welk getal je deze verandert.
3.3 – Einde van het Spel
Het spel eindigt na een vooraf gedefinieerd aantal rondes. Dan is het tijd voor de puntentelling. Achterop elk scoreformulier vind je onderstaande tabel:
Hier kun je per speler invullen hoeveel punten hij of zij per vak heeft verdiend.
De score van het vosje bereken je als volgt. Tel het aantal vosjes en vermenigvuldig dit met de laagst behaalde waarde van alle vakken.
De speler met de meeste punten wint het spel!
3.4 – Clever tot de 3e Macht in je eentje
Je kunt Clever 3 ook solo doen. Dit werkt hetzelfde als bij de andere delen.
Als je actieve speler bent, voer je jouw beurt uit zoals altijd.
Als je passieve speler bent, gooi je alle dobbelstenen. Leg vervolgens de dobbelstenen met de laagste waardes op het dienblad. Zijn er meer dobbelstenen met de laagste waarde? Kies dan de dobbelstenen die het dichtst bij het dienblad liggen.
Vervolgens kies je dus één van de drie dobbelstenen op het dienblad.
Als je Clever tot de 3e Macht solo speelt, speel je in totaal 6 rondes. Je probeert simpelweg een topscore te halen.
4 – Clever tot de 3e Macht: Review
Om mijn mening zo goed mogelijk te geven, deel ik deze Clever 3 recensie op in de volgende onderdelen:
- Thema & Vormgeving
- Spelregels & Toegankelijkheid
- Strategie of Geluk?
- Interactie
- Herspeelbaarheid
Thema & Vormgeving
Vooruit. Over het thema hoef ik niet zoveel te zeggen natuurlijk. Al wil ik wel kwijt dat ik de naam toch weer grappig gevonden vind. Ook vind ik het tof dat de vertalingen in het Duits (Clever Hoch Drei) en Engels (Clever Cubed) ook hetzelfde betekenen.
Wat betreft de vormgeving. Soms vraag ik me af hoe de verschillende kleuren dobbelstenen worden bepaald. Zou dit te maken hebben met mensen die kleurenblind zijn? Want ik vind bruin en donkerblauw niet per se mooie spelkleuren ofzo.
De symboliek in Clever tot de 3e Macht is net als bij haar voorgangers duidelijk en to the point. Er is een nieuwe toevoeging, de getallenjoker. En ook dit symbool spreekt bijna voor zich. Niks op aan te merken dus.
Spelregels & Toegankelijkheid
Allereerst mijn complimenten voor de Clever 3 spelregels. Ik vind ze echt goed geformuleerd, duidelijk en niet langer dan nodig. Daarnaast staat ook duidelijk aangegeven welke spelregels gelijk zijn aan die van de vorige delen. Die kun je, indien je ze al kent, dus overslaan. Ideaal.
Maar maakt dit Clever tot de 3e Macht een toegankelijke roll & write? Nou, dat niet per se. Om dit uit te leggen maak ik een vergelijking met de vorige delen.
Het eerste deel van Clever was de makkelijkste. Dat zal iedereen wel met me eens zijn. Als je klaar bent met het eerste deel en een nieuwe uitdaging zoekt, dan is Clever tot de 3e Macht een goede optie (datzelfde geldt overigens voor Dobbel Zo Clever).
Maar als je Clever nog niet kent en direct met Clever tot de 3e Macht begint? Dan denk ik dat de meeste mensen snel zullen afhaken. Er zullen echt wel slimmeriken zijn die hier prima mee uit de voeten kunnen, maar ik vrees dat dit voor de meeste onder ons niet zo is.
Strategie of Geluk?
Clever blijft een dobbelspel en daar komt geluk bij kijken. Dat is waar.
Maar.
Je kunt bijna altijd iets met zowel lage als hoge waarden. Gooi je een 1? Die kun je wel kwijt. Gooi je een 6? Die kun je ook kwijt. In de basis kun je elke waarde wel gebruiken.
Daarnaast zijn er ook nog eens bonussen waarmee je bepaalde vakjes mag wegkruisen of bepaalde cijfers mag invullen. Heb je bijvoorbeeld een blauwe 11 nodig? De kans dat je die gooit is klein. Maar door slim gebruik te maken van een blauwe bonus met ? hoef je ‘m niet eens te gooien!
En dan zijn er met Clever tot de 3e Macht ook nog eens speciale bonussen. Je kunt je worp opnieuw gooien, de waarde van een dobbelsteen opnieuw gebruiken én een dobbelsteen nogmaals gebruiken.
Dus ja… Clever is en blijft een dobbelspel en daar komt geluk bij kijken. Maar het zijn bovenstaande kleine details, die maken dat je meer invloed kunt uitoefenen op het spel dan je misschien zou denken!
Interactie
Clever tot de 3e Macht heeft eigenlijk geen interactie. Je bent vooral met je eigen score bezig. Je zou enigszins tactisch een gele of blauwgroene dobbelsteen op het dienblad kunnen leggen (of juist niet) met een waarde waar je tegenstander niets aan heeft… maar dat is het ook.
Herspeelbaarheid
Als je van roll & writes houdt, dan denk ik dat je Clever tot de 3e Macht gerust vaak zult spelen. Je kunt weer verschillende dingen uitproberen en kijken wat je de meeste punten oplevert.
De kans bestaat natuurlijk wel dat ‘de ultieme strategie’ wordt gevonden en dan gaat de lol er misschien weer wat van af. Maar zolang dat nog niet het geval is, haal je er vast veel uurtjes speelplezier uit!
Mijn Clever tot de 3e Macht review in het kort?
Als je na talloze potjes Clever toe bent aan wat meer uitdaging, dan is Clever tot de 3e Macht precies wat je zoekt. Dit derde deel is lastiger dan het eerste deel, maar qua niveau vergelijkbaar met het tweede deel. Dankzij de nieuwe categorieën staat Clever 3 weer garant voor urenlang speel- en puzzelplezier!
5 – Clever tot de 3e Macht: Waar te koop?
Je kunt Clever tot de 3e Macht online bestellen op o.a. 999Games.nl, bol.com, Spellenrijk.nl en Spelhuis.be.
Nu ben jij aan de beurt!
Met dit blog heb ik je verteld over Clever tot de 3e Macht, het derde deel van het razend populaire dobbelspel Clever. Het is bedacht door Wolfgang Warsch en in Nederland uitgegeven door 999 Games.
Ik liet je foto’s zien van het speelmateriaal, gaf de speluitleg én deelde mijn Clever 3 review met je.
Heb jij ‘m al gespeeld en zo ja, wat vind je er van? Wil je er nog iets over weten? Ik hoor graag van je in een reactie!
Voor de hoofdafbeelding van dit blog heb ik een foto gebruikt van Max Fischer via Pexels.
