Evergreen Bordspel: Review, Speluitleg + Unboxing!

De natuur is al lange tijd een veelgebruikt thema in bordspellen. Sommige auteurs gebruiken het zelfs meerdere malen, zoals Hjalmar Hach. En dan doel ik niet op Railroad Ink Lush Green, maar op het bordspel Photosynthesis. In 2023 is het tijd voor een vervolg die beter past in de huidige tijdsgeest: Evergreen.

In dit blog vind je VEEL foto’s, de speluitleg én geef ik mijn Evergreen bordspel review!

Voordat je begint met lezen: 999 Games gaf mij het bordspel Evergreen zodat ik er een interessant blogartikel over kon schrijven. Dit artikel is dus gesponsord. Maar ik heb mijn redactionele vrijheid behouden en volledig zelf bepaald wat ik in dit artikel heb gezegd.

Zoals je in het bos meerdere bomen vindt, zo vind je in dit blog meerdere onderwerpen:

1. Algemene Informatie
2. Unboxing
3. Speluitleg
4. Review
5. Waar te koop?

1 – Algemene Informatie

• Soort spel: Bordspel
• Aantal Spelers: 1-4 Personen
• Speelduur: 45-60 Minuten
• Vanaf Leeftijd: 8 Jaar
• Uitgever: 999 Games
• Spelauteur: Hjalmar Hach
• Illustrator: Wenyi Geng
• Te koop bij: bol.com – Spellenrijk.nl – Spellenwinkel.nl – 999Games.nl – Spelhuis.be

2 – Unboxing

Deze unboxing bestaat uit 2 delen. Eerst geef ik een lijst van het speelmateriaal dat er in de doos zit. Daarna laat ik foto’s zien van het speelmateriaal.

Laten we maar eens naar wat foto’s kijken.

Hieronder zie je de voorkant van de doos:

Dit is de achterkant:

En dit is de binnenkant (met handige insert):

Je vindt de Nederlandse Evergreen spelregels terug in een boekje van 16 bladzijden:

Er is voor elke speler een (identiek) en dubbellagig spelersbord:

Van bovenaf ziet dat er zo uit:

Dan zijn er bioomkaarten. Je hebt 7 soorten. In volgorde van onderstaande foto zijn dat Sneeuwbioom, Moerasbioom, Graanbioom, Rotsbioom, Weidebioom, Bloemenbioom en Jokerbioom.

Dan de houten speelstukken. Dat zijn er nogal wat. Dit is de startspelersteen:

Elke speler krijgt een zon die rond de spelersborden gaat:

Ook krijgt elke speler 9 markeerstenen om het een en ander op zijn of haar spelersbord bij te houden:

Tijdens het spel Evergreen wil je natuurelementen op je planeet zetten. Zo heb je kiemen:

En die kiemen worden een lage boom:

En die groeien weer uit tot een hoge boom:

Daarnaast zijn er nog struiken:

En meren:

3 – Evergreen: Speluitleg

Heb je een vraag over de spelregels van Evergreen? Stel ‘m dan gerust in een reactie onder dit blog. Ik beantwoord je vraag zo snel mogelijk!

Hieronder lees je eerst mijn korte Evergreen speluitleg. Daarna vind je ook nog een uitgebreide uitleg.

Hieronder vind je mijn uitgebreidere handleiding of gebruiksaanwijzing van Evergreen. Die deel ik op in de volgende onderdelen:

1. Voorbereiding
2. Spelverloop
3. Einde van het spel

3.1 – Voorbereiding

Geef elke speler een spelersbord met 9 markeerstenen op de groene vakjes en een zon in de bovenste uitkeping. Bepaal de startspeler en geef hem of haar de startspelersteen. De volgende spelers krijgen in volgorde 1, 2 of 3 punten.

Schud alle kaarten en trek net zo lang kaarten totdat je ten minste 5 vruchtbaarheidssymbolen hebt. Leg nu alle kaarten met zo’n symbool opzij in de vruchtbaarheidszone. Kaarten uit hetzelfde bioom leg je zó op elkaar dat het aantal vruchtbaarheidssymbolen nog zichtbaar zijn. Daarna schud je alle andere kaarten opnieuw en daar vorm je een trekstapel mee. Leg deze op het midden van de tafel.

Nu ben je klaar om te beginnen.

3.2 – Spelverloop

Je speelt Evergreen in 4 rondes (seizoenen). Deze seizoenen bestaan respectievelijk uit 5, 4, 3 en 2 rondes. Elke ronde doorloop je de volgende 3 fasen:

1. Kaarten kiezen
2. Acties en eigenschappen
3. Einde van de ronde

1. Kaart kiezen

Draai zoveel bioomkaarten open als het aantal spelers +1. De eerste kaart leg je naast de trekstapel, de tweede kaart naast de eerste kaart, de derde kaart naast de tweede kaart, enzovoorts.

Is de trekstapel leeg? Schud dan alle afgelegde kaarten (niet de kaarten die voor spelers liggen) en maak een nieuwe stapel.

Dan kiest de startspeler een open kaart en legt daarna de startspelersteen op de open kaart die het dichtst bij de trekstapel ligt. Vervolgens kiezen de andere spelers (met de klok mee) ook een kaart.

• Kiest een speler de kaart met startspelersteen? Dan wordt deze speler de nieuwe startspeler.
• Blijft de kaart met startspelersteen liggen? Dan krijgt de huidige startspeler de steen terug.

Tot slot slot blijft er één kaart over. Deze leg je in de vruchtbaarheidszone. Kaarten van hetzelfde bioom leg je zó op elkaar dat de vruchtbaarheidssymbolen zichtbaar zijn. Je vormt dus maximaal 6 stapels (want er zijn 6 verschillende biomen).

Blijft er een droogtekaart (eentje met een doodshoofd) over? Dan draai je de bovenste kaart van hetzelfde bioom om en daar leg je de droogtekaart op. De vruchtbaarheidssymbolen van de omgedraaide kaart komen daarmee te vervallen.

De som van alle vruchtbaarheidssymbolen in een stapel bepaalt aan het einde van het spel de vruchtbaarheid van dat bioom.

2. Acties en eigenschappen

Deze fase voert iedereen tegelijk uit.

Na het kiezen van een kaart mag je een actie uitvoeren én een speciale eigenschap gebruiken.

Het maakt niet uit in welke volgorde je de actie uitvoert en speciale eigenschap gebruikt. Zolang je hetgeen dat je eerst doet maar afrondt alvorens je aan de ander begint.

Je moet een actie altijd uitvoeren in het bioom dat staat afgebeeld op de kaart.

Je kunt kiezen uit de volgende acties:

1. Plant 3 kiemen
2. Voer 2 groeiacties uit*
3. Plant 1 kiem EN voer 1 groeiactie uit*
4. Plant 1 kiem OF voer 1 groeiactie uit in een bioom naar keuze

Plant je een kiem? Zet dan een houten kiem op een leeg veld in het bioom dat op de kaart staat aangegeven (behalve als je actie 4 kiest).

Voer je een groeiactie uit? Vervang dan een kiem voor een lage boom OF een lage boom voor een hoge boom. Ook dit doe je in het bioom dat op je gekozen kaart staat aangegeven (behalve als je actie 4 kiest).

*Je mag een actie in één beurt niet op hetzelfde veld uitvoeren. Bij actie 2 moet je dus een groeiactie uitvoeren op twee verschillende velden. En bij actie 3 moet je dus een kiem op een ander veld planten dan het veld waar je een groeiactie uitvoert.

Je mag een speciale eigenschap altijd gebruiken in een bioom naar keuze.

Je hebt de volgende eigenschappen:

1. Kiem planten
2. Lage boomgroei (kiem vervangen voor een lage boom)
3. Hoge boomgroei (lage boom vervangen voor een hoge boom)
4. Struik planten
5. Meer aanleggen
6. Ontkiemen

Als je een eigenschap gebruikt mag je eerst de eigenschap opwaarderen. Zet de markeersteen van deze eigenschap één veld vooruit. Onder de markeersteen staat aangegeven hoe vaak je deze speciale eigenschap nu mag gebruiken. Heb je het einde van het spoor bereikt? Dan kun je deze eigenschap niet meer opwaarderen, maar wel gewoon uitvoeren.

Je mag een eigenschap gebruiken op een veld waar je deze ronde een actie hebt uitgevoerd en andersom.

Een struik levert geen punten op bij het ontvangen van zonlicht. Een struik verbindt wel bomen met elkaar én telt zelf als een boom bij het tellen van je grootste bos. Daar levert het dus wel punten op.

Een meer levert geen punten op. Zodra je een meer plaatst mag je direct 2 horizontaal of verticaal grenzende kiemen en/of lage bomen respectievelijk laten groeien in een lage boom en/of hoge boom.

Bij ontkiemen ontvang je direct zoveel punten als de markeersteen aangeeft.

3. Einde van de ronde

Is de ronde nog niet voorbij? Dan herhaal je fases 1 en 2.

Zodra het seizoen voorbij is volgen er 2 puntentellingen:

1. Zonlicht
2. Grootste bos

Als eerste schijnt de zon vanuit de richting waar deze ligt. Lage- en hoge bomen die zonlicht ontvangen leveren respectievelijk 1 en 2 punten op.

Elke boom ontvangt in principe licht, behalve als ze in de schaduw van een andere boom staan. Een lage boom zet het eerste vakje erachter in de schaduw, behalve als daar een hoge boom staat. Een hoge boom zet de eerste tweede vakjes erachter in de schaduw. Ook bomen die geen zonlicht vangen, werpen gewoon schaduw.

Kiemen, struiken en meren vangen geen zonlicht en werpen ook geen schaduwen.

Als tweede tel je jouw grootste bos. Een bos bestaat uit bomen en struiken die horizontaal en verticaal aan elkaar grenzen. Kiemen en meren zijn geen onderdeel van een bos! Elke boom (laag en hoog) en struik levert je 1 punt op.

Na deze puntentelling:

• schuift iedereen zijn of haar zon met de klok mee naar de volgende inkeping van het spelersbord
• zet iedereen zijn of haar markeersteen van de ronde een stap naar beneden
• legt elke speler zijn of haar bioomkaarten af

Na de 1e, 2e en 3e ronde begin je weer een nieuwe ronde.

3.3 – Einde van het spel

Na de 4e ronde eindigt het spel.

Nu scoren spelers nog punten voor hoge bomen in hun biomen.

Tel per bioom het aantal zichtbare vruchtbaarheidssymbolen en vermenigvuldig dit met het aantal hoge bomen dat je op jouw spelersbord in dat bioom hebt.

De speler met de hoogste score wint. De tiebreaker is de speler die in beurtvolgorde vanaf de startspelersteen als eerste volgt.

4 – Evergreen: Review

Om mijn mening zo goed mogelijk te geven, deel ik deze Evergreen recensie op in de volgende onderdelen:

• Thema & Vormgeving
• Spelregels & Toegankelijkheid
• Strategie of Geluk?
• Spelmechanisme
• Interactie
• Herspeelbaarheid

Thema & Vormgeving

In Evergreen ga je jouw planeet zo groen mogelijk maken. Je plant kiemen (ontpopte zaadjes), die groeien uit jonge bomen en uiteindelijk overstijgen ze al het andere groen als grote, volwassen boom. Door meren van zoet water aan te leggen help je bij de groei van deze bomen. En ook het draaiende zonlicht helpt daar natuurlijk bij. Met wat struikjes hier en daar geef je de finishing touch.

Oké oké. Evergreen is voor mij veel abstracter dan hetgeen ik hierboven beschrijf. Je pakt een kaart en plaatst en/of vervang een of meer speelstukken. In de groei van deze speelstukken zit wel een logica. Ik heb tijdens het spel alleen niet een moment dat ik echt denk: “Wauw, ik ben een planeet groen aan te maken!”

De vormgeving heb ik een dubbel gevoel bij. Enerzijds vind ik het wit van de doos, de spelersborden en jokers wat klinisch aanvoelen. Anderzijds springen de kleur van elk bioom en de speelfiguren er wel weer uit. Vanuit het thema geredeneerd zou ik eerder een wat donkere of lichtblauwe achtergrond verwachten (bijvoorbeeld van het heelal of de lucht). Ik snap alleen ook dat dit invloed kan hebben op de gebruiksvriendelijkheid van de kleuren.

Vind ik de stijl mooi? Tja, het heeft wel wat. Het grote plaatje trekt me niet zo. Zodra ik naar details ga kijken zie ik wel degelijk fraai artwork. Al met al lijkt het in mijn ogen vooral een praktische insteek te hebben.

De speelstukken vind ik wel supergaaf. En dan niet alleen de stukken an sich, maar ook het plaatsen ervan in je spelersbord. Je bent continu met iets kleins, iets verfijnds bezig om jouw eigen stukje grond aan te kleden. Dat geeft toch wel een bevredigend gevoel. Een nadeel kan zijn dat sommige speelstukken, zoals het meer en de struik, wat lastig te pakken zijn voor mensen met dikkere vingers (sorry).

De overall productie vind ik erg sterk. Vanuit de gedachte dat je bezig bent met het groen maken van een planeet, is het mooi om te zien dat je alleen met papier en hout werkt (jammerlijk genoeg zaten de speelstukken en kaarten ieder in een afzonderlijk zakje plastic verpakt – maar oké).

Ook zie je tegenwoordig veel dozen met een onnodig groot formaat. Waarschijnlijk omdat een standaardmaat goedkoper is of omdat een grotere doos vanuit commercieel oogpunt meer opvalt en sneller verkoopt. Evergreen is compacter. De doos heeft aparte vakjes voor al het speelmateriaal en als je daar de spelersborden en spelregels bovenop legt, sluit deze mooi af.

Niet alleen natuurvriendelijk trouwens! Het is ook fijn dat je de doos gerust verticaal in je kast kunt zetten én dat deze niet onnodig ruimte inneemt.

Spelregels & Toegankelijkheid

Ik vind de Evergreen spelregels erg goed opgezet. Het lijkt misschien een groot boekje, maar de daadwerkelijke hoeveelheid regels valt heel erg mee. Ze zijn gewoon ruim opgezet en dat nodigt uit tot lezen én leest daadwerkelijk fijner. De volgorde is verder logisch, de illustraties zijn spot on en de regels zijn volledig.

Evergreen is naar mijn mening een toegankelijk bordspel. Het spelverloop is behapbaar, een groot deel ben je tegelijk aan de beurt (wat ten goede komt van de speelduur) en je kunt lekker bouwen aan je eigen projectje.

De uitdaging van Evergreen zit vooral in het slim spelen. Welke kaart kun je het beste kiezen? Hoe zet je de speelstukken neer? Wat laat je groeien? Enzovoorts.

Je kunt de complexiteit (en dus niet de gameplay) vergelijken met bijvoorbeeld:

• Verdant
• Tiny Towns
• Machiavelli
• Queendomino
• Railroad Ink (Green & Yellow)
• Azul Zomerpaviljoen
• Parijs: De Lichtstad
• De Crew: Missie Diepzee
• Libertalia: De Winden van Galecrest

Voor wie is Evergreen dan niet geschikt? Ik denk voor spelers die het artwork en abstracte karakter niet waarderen en voor spelers die van meer interactie houden.

Strategie of Geluk?

Ik vind Evergreen vooral een tactisch bordspel.

Je scoort punten voor (1) zonlicht, (2) je grootste bos en (3) hoge bomen in bepaalde biomen. Je kunt niet van tevoren zeggen “Ik ga voor zonlicht!” of “Ik maak een zo groot mogelijk bos!”. Ten eerste weet je niet welke kaarten je kunt kiezen en dus ook niet waar je acties kunt uitvoeren en welke speciale eigenschappen je kunt gebruiken. Dat is niet te plannen.

En al zou je wel kunnen plannen, dan is mijn ervaring dat je moet spreiden en op alle manieren punten moet scoren. Er is dus eigenlijk maar één ‘strategie’. En daarbinnen kun je wel meerdere, tactische keuzes maken.

Zorg dat je bomen aan het begin van het spel diagonaal in een lijn zet. Op die manier profiteren al je bomen de eerste 2 rondes van zonlicht. Uiteraard ontkom je er niet aan om de bomen in je diagonale lijn daarna met elkaar te verbinden via struiken en/of andere bomen. Je moet nu eenmaal ook scoren voor een groot bos.

Bij het kiezen van kaarten is het ook altijd verstandig om even te kijken wat de spelers na jou nodig hebben. In welk bioom willen zij bomen planten? Welke speciale eigenschap kunnen ze gebruiken? Als het voor jou niet veel uitmaakt welke van de kaarten je kiest, kies dan de kaart die een ander juist nodig heeft.

En kies jij als laatste een kaart en maakt het ook nu niet per se uit welke je kiest? Laat dan de kaart liggen die het bioom – wat jou veel punten oplevert bij de eindtelling – nóg vruchtbaarder maakt. Of laat juist de kaart liggen waar andere spelers bij de eindtelling niks aan hebben.

Ik vind het leuk dat de vruchtbaarheidszone gedurende het spel wordt aangevuld. Hierdoor verandert in principe de meest vruchtbare regio. Zouden alle spelers proberen om de biomen, die aan het begin van het spel vruchtbaar zijn, te vullen? Dan komen er logischerwijs andere biomen in de vruchtbaarheidszone die waarschijnlijk meer waard zijn.

De enige plek waar geluk een rol speelt is bij de kaarten. Komt er überhaupt een kaart te liggen die jij kunt gebruiken? En wanneer komt deze? Ik heb zelf bijvoorbeeld meegemaakt dat ik vaak startspeler was. Maar elke keer als ik startspeler was, waren de kaarten die ik opendraaide ‘meh’. In de rondes dat ik geen startspeler was kwamen precies de kaarten die ik wél nodig had. Kun je raden wie in die rondes als laatste mocht kiezen ;).

Spelmechanisme

Ik zie 2 opvallende mechanismen in Evergreen.

De eerste is Open Drafting. Er is een open aanbod van speelmateriaal. Hetzij fiches, kaarten, speelstukken, you name it. Bij Open Drafting kiezen spelers om de beurt iets uit het aanbod. Andere spelers kunnen dus zien wat jij pakt en jij kan zien wat zij pakken. In Evergreen zit Open Drafting in het aanbod van Bioomkaarten.

Je kent Open Drafting misschien wel uit spellen als Ark Nova, Wingspan, Everdell, 7 Wonders Duel, Cascadia, Azul en Patchwork.

Het tweede mechanisme (en deze vind ik het meest interessant) is Bias. Bij dit mechanisme is er een soort hogere macht die speelstukken ‘automatisch’ of makkelijker laat bewegen of een andere invloed heeft op het spel. Bij Evergreen betreft dit de ronddraaiende zon die kiemen laat groeien tot lage bomen en lage bomen laat uitbloeien tot hoge bomen.

Andere spellen met Bias zijn bijvoorbeeld Photosynthesis, Tzolk’in, King’s Dilemma en Forbidden Desert.

Interactie

De enige interactie tussen spelers in Evergreen vind je terug bij het kiezen van bioomkaarten.

De startspeler mag eerst een kaart kiezen en vervolgens mogen de andere spelers dit met de klok mee. Hier kunnen spelers jouw gewenste bioomkaart bewust of onbewust voor je neus wegpakken. Bij beginnende spelers zal dit vooral onbewust zijn. Bij gevorderde spelers zal het vaker bewust voorkomen.

Daarbij moet de startspeler de startspelersteen op de kaart, die het dichtst bij de trekstapel ligt, leggen. Kiest niemand die kaart? Dan krijgt de huidige startspeler de steen terug. Hier zit ook nog wel een leuk stukje interactie. Startspeler zijn kan de wereld betekenen voor jezelf. En dat ontneem je dan een ander.

Op zich vind ik dat de gameplay met 2, 3 of 4 spelers niet veel verschillen toont. Het is bij hogere spelersaantallen vooral dat je sneller door de trekstapel heen bent en dezelfde kaarten meermaals in het spel komen.

En ben je bij 4 spelers startspeler? Dan kun je kiezen uit 5 kaarten. Dat zijn er toch 2 meer dan in een potje met 2 personen. Als startspeler heb je dan meer kans op de goede kaart. Daar tegenover staat wel weer dat de kans kleiner is dat je startspeler wordt.

De solo versie speelt ook lekker weg trouwens. Door de werking van de automa worden vooral droogtekaarten aan de vruchtbaarheidszones toegevoegd. Ondanks dat je gewoon kunt bouwen aan een groot bos dat veel zonlicht vangt, kan het dus zomaar gebeuren dat je bijzonder weinig punten scoort bij de eindtelling van het spel.

Herspeelbaarheid

Naar mijn mening is de herspeelbaarheid van het Evergreen bordspel prima. Ik hoef niet meerdere potjes direct achter elkaar te spelen, want daar varieert de gameplay voor mij te weinig voor.

Maar toegegeven, geen enkel potje is exact hetzelfde. Kaarten komen altijd in een andere volgorde in het spel, verschillende biomen worden vruchtbaar en dat heeft als resultaat dat je planeet er aan het einde van het spel altijd weer anders uitziet. En ik zei het al eerder: het voelt goed om de houten speelstukken in de dubbelallige speelborden te plaatsen.

En omdat je een groot deel van dit gezelschapsspel simultaan speelt, blijft ook de speelduur aangenaam. Hierdoor komt Evergreen makkelijker op tafel als je niet langer dan een uurtje (of zelfs minder lang) de tijd hebt.

Vraagt iemand mij om Evergreen te doen? Dan zeg ik dus niet snel nee :).

5 – Evergreen Bordspel: Waar te koop?

Je kunt het bordspel Evergreen online bestellen op bol.com, Spellenrijk.nl, Spellenwinkel.nl, 999Games.nl en Spelhuis.be.

Nu ben jij aan de beurt!

In dit blog heb ik je verteld over het bordspel Evergreen. Het werd bedacht door Hjalmar Hach en internationaal uitgebracht door Horrible Guild. 999 Games verzorgt de uitgave in het Nederlands.

Ik liet je foto’s zien van al het speelmateriaal, gaf je de speluitleg én deelde mijn Evergreen bordspel review met je.

Als je nog vragen hebt over dit bordspel, stel ze dan gerust in een reactie. Wil je graag je eigen review delen? Dan hoor ik je mening graag ook in een reactie, zodat andere lezers er nog wat aan hebben :)!

Voor de hoofdafbeelding van dit blog heb ik gebruik gemaakt van een foto van PayPal.me/FelixMittermeier via Pixabay.