Fika Kaartspel: Review, Speluitleg + Unboxing!

In Zweden zegt men regelmatig “Laten we een fika doen!“. Ze houden dan even een break waarbij niet alleen koffie, thee en iets lekkers centraal staan, maar ook het sociale aspect om even een moment met elkaar te delen.

Verwar “Laten we een fika doen!” niet met “Laten we Fika doen!” want bij die laatste heeft men de wens om het kaartspel van Gam’inBIZ op tafel te leggen ;). Ook een gezellige aangelegenheid trouwens!

In dit blog vind je VEEL foto’s, de speluitleg én mijn Fika spel review.

Voordat je begint met lezen: Gam’inBIZ gaf mij het kaartspel Fika zodat ik er een interessant blogartikel over kon schrijven. Dit artikel is dus gesponsord. Maar ik heb mijn redactionele vrijheid behouden en volledig zelf bepaald wat ik in dit artikel heb gezegd.

Zoals je in menig café meerdere soorten koffie en thee vindt, zo vind je in dit blog meerdere onderwerpen:

1. Algemene Informatie
2. Unboxing
3. Speluitleg
4. Review
5. Waar te koop?

1 – Algemene Informatie

• Soort spel: Kaartspel
• Aantal Spelers: 2 Personen
• Speelduur: 20 Minuten
• Vanaf Leeftijd: 10 Jaar
• Uitgever: Gam’inBIZ
• Spelauteur: Pieter van Gompel
• Illustrator: Beth Sobel
• Te koop bij: GaminBIZ.nl – bol.com – Spellenrijk.nl – Spelhuis.be

2 – Unboxing

Deze unboxing bestaat uit 2 delen. Eerst geef ik een lijst van het speelmateriaal dat er in de doos zit. Daarna laat ik foto’s zien van het speelmateriaal.

Laten we maar eens naar wat foto’s kijken.

Hieronder zie je de voorkant van de doos:

Dit is de achterkant:

En dit is de binnenkant:

Je vindt de Fika spelregels terug in een uitvouwbaar leaflet van 10 bladzijden:

Je krijgt cafékaarten. Op de achterkant staan 2 en 3 kopjes afgebeeld. Je krijgt 6 roze, 6 groene en 6 bruine cafékaarten. Al deze kaarten zijn genummerd van 1 t/m 6. Op de kaarten staan koffie, thee en allerlei lekkernijen afgebeeld:

Je krijgt de volgende speelstukken in dezelfde kleuren als de kaarten:

Als je een ronde wint krijg je een fooikaart:

Ook krijg je 4 overzichtskaarten als geheugensteuntje:

Op het midden van de tafel komen 5 straatkaarten te liggen. Een fraai detail is de dubbelzijdigheid. Op de ene zijde staat een mooie straat in de zomer afgebeeld:

Op de andere kant staat dezelfde straat, maar dan in wintertijd:

Tot slot krijg je 4 plakkers waarmee je de straatkaarten kunt vastplakken aan elkaar (ik gebruik deze niet).

3 – Fika: Speluitleg

Heb je een vraag over de spelregels van Fika? Stel ‘m dan gerust in een reactie onder dit blog. Ik beantwoord je vraag zo snel mogelijk!

Hieronder lees je eerst mijn korte Fika speluitleg. Daarna vind je ook nog een uitgebreide uitleg.

Hieronder vind je mijn uitgebreidere speluitleg van Fika. Die deel ik op in de volgende onderdelen:

1. Voorbereiding
2. Spelverloop
3. De cafékaarten
4. Einde van het spel

3.1 – Voorbereiding

Leg de 5 straatkaarten in het midden van de tafel. Zorg dat aan weerszijde van elke kaart een plek vrij is. Hier leg je zo je kaarten neer. Leg de 3 fooikaarten en 3 speelstukken rechts van de straat.

Schud de 18 cafékaarten en leg er 4 open links van de straat. Dit moeten minimaal 2 verschillende kleuren en minimaal 3 verschillende cijfers zijn. Is dit niet het geval? Trek dan 4 nieuwe kaarten, net zolang totdat er wel aan de voorwaarden wordt voldaan. Schud de overige 14 cafékaarten (indien nodig), geef elke speler er 6 én leg 2 kaarten gesloten rechts van de straat. Deze 2 kaarten zijn gezelschappen.

Bepaal de startspeler en je bent klaar om te beginnen!

3.2 – Spelverloop

Je speelt FIKA over maximaal 3 rondes. De speler die als eerste 2 rondes wint, wint het spel.

Elke ronde bestaat uit de volgende fasen:

1. Rang van kaartkleuren bepalen
2. Kaarten spelen en plaatsen
3. Winnaar bepalen

1. Rang van kaartkleuren bepalen

In fase 2 gaan de spelers om de beurt een kaart in hun café plaatsen. De hoogste kaart mag eerst. Is er echter een gelijkspel? Dan bepaalt de ‘hoogste’ kleur wie er eerst mag. De startspeler kiest de kleur met de hoogste rang. De andere speler bepaalt de volgorde van de andere 2 kleuren. Leg vervolgens de speelstukken in rang (hoogste rang bovenop) op elkaar als reminder.

2. Kaarten spelen en plaatsen

Tijdens deze fase kiezen jullie steeds tegelijk een kaart, leggen deze gedekt neer en draaien ‘m tegelijk open. De speler die het hoogste getal heeft (of de hoogste kleur in rang bij een gelijkspel) mag als eerste de kaart in zijn of haar café neerleggen. Vervolgens legt de andere speler diens kaart in zijn of haar café. Daarna kiezen jullie beide opnieuw een kaart, enzovoorts.

Als je een kaart speelt (en alleen dan) mag je het bijbehorende effect uitvoeren. Je mag er voor kiezen om dit niet te doen, maar dan vervalt het effect wat betekent dat je ‘m deze ronde niet meer kunt doen. In 3.3 leg ik de effecten van de kaarten verder uit.

Zodra in beide cafés 5 kaarten liggen, eindigt fase 2. Het kan voorkomen dat je tegenstander al 5 kaarten in zijn of haar café heeft liggen en jij nog niet. Op dat moment mag jij nog maximaal 2 kaarten uit je hand spelen.

3. Winnaar bepalen

Nu volgt de puntentelling voor deze ronde. Je krijgt punten voor:

• Kaarten in je café en
• Gezelschap voor kaarten

Controleer eerst de kaarten in je café van links naar rechts om te kijken aan welke doelen je voldoet. Je krijgt per kaart maximaal 1x de aangegeven punten.

Scoor je punten met een kaart en ligt er een gezelschap boven? Dan vermenigvuldig je die score met 2 of 3, afhankelijk van het aantal koffiekopjes dat aan jouw kant ligt.

De tiebreaker is hoogste kaart van de hoogste kleurrang.

De speler die een ronde wint krijgt één fooikaart.

Bereid daarna de ronde weer voor zoals beschreven in fase 1.

3.3 – De cafékaarten

Er zijn 3 kleuren cafékaarten van 1 t/m 6. In totaal dus 18 kaarten. Elk nummer heeft een uniek effect én een eigen manier van punten scoren. Het effect activeer je na het spelen. Het scoren doe je pas aan het einde van de ronde (als alle kaarten zijn gespeeld).

Hieronder vind je een korte uitleg van de effecten en het scoren:

Nummer 1

• Effect: Ruil 1 kaart uit de voorraad met een kaart in je café of het café van je tegenstander.
• Scoren: Je krijgt 5 punten als je minstens 2 kaarten met hetzelfde getal naast elkaar in je café hebt.

Nummer 2

• Effect: Ruil 1 kaart uit je eigen café met de tegenoverliggende kaart uit het café van je tegenstander.
• Scoren: Je krijgt 6 punten als je buitenste kaarten een 1 en een 6 zijn (volgorde maakt niet uit).

Nummer 3

• Effect: Neem 1 gezelschap op handen, bekijk ‘m en leg daarna weer 1 handkaart terug op de plek van het gezelschap. De kopjes (2 en 3) dienen na het terugleggen onveranderd te zijn!
• Scoren: Je krijgt 7 punten als er een gezelschap voor deze kaart ligt (in feite dus 14 of 21 afhankelijk van of je 2 of 3 kopjes aan jouw zijde hebt).

Nummer 4

• Effect: Neem 1 of 2 kaarten uit je café terug op handen en leg 1 of 2 kaarten in je café. Let op: het is ook mogelijk dat je bijvoorbeeld 1 kaart pakt en er 2 teruglegt (of andersom).
• Scoren: Je krijgt 7 punten als je ten minste 3 kaarten van dezelfde kleur naast elkaar in je café hebt liggen.

Nummer 5

• Effect: Leg, verplaats of draai een gezelschapskaart op één van de straatkaarten naar keuze. NB: Je legt de 3 kopjes altijd naar jezelf en de 2 naar je tegenstander (die kan dus ook profiteren).
• Scoren: Je krijgt 8 punten als je ten minste 3 kaarten (op- of aflopend met stapjes van 1) naast elkaar hebt liggen.

Nummer 6

• Effect: Verplaats 1 kaart of ruil 2 kaarten met elkaar om in je eigen café of in het café van je tegenstander.
• Let op: Ligt jouw 6 tegenover de 1 van je tegenstander? Dan moet je de 6 veranderen in een cijfer naar keuze. Dit doe je vóór het scoren en kan dus invloed hebben op de punten van andere kaarten.
• Scoren: Je krijgt 9 punten als je minimaal 4 kaarten van dezelfde kleur in je café hebt liggen.

Belangrijk: Je activeert alleen het effect van de eerste kaart die je tijdens je beurt uit je handen speelt. Ruil je kaarten met de voorraad, je eigen café, andermans café óf je eigen hand? Dan gebeurt er niets met het effect van de nieuwe kaart!

3.4 – Einde van het spel

Het spel eindigt wanneer een speler zijn of haar tweede fooikaart pakt. Deze speler wint het spel.

4 – Fika Spel: Review

Om mijn mening zo goed mogelijk te geven, deel ik deze Fika spel recensie op in de volgende onderdelen:

• Thema & Vormgeving
• Spelregels & Toegankelijkheid
• Strategie of Geluk?
• Spelmechanisme
• Interactie
• Herspeelbaarheid

Thema & Vormgeving

Een fika is een pauze op z’n Zweeds. Dat betekent dat je niet alleen een kopje koffie, thee en iets lekkers nuttigt, maar ook even een moment pakt om te delen met je vrienden, familie of collega’s. Het sociale aspect overstijgt de consumpties. Het is niet verwonderlijk dat je in Zweden veel café vindt waar je ‘een fika kunt doen‘.

Terwijl ik dit schrijf, bedenk ik me dat ik jaren terug in Nijmegen het Lunch en Borrelcafé Fika heb bezocht met vrienden. Ik was destijds niet bezig met het concept, maar heb er goed vertoeft én het was gezellig.

Het kaartspel Fika is een twee-speler-spel waarin beide spelers de eigenaar zijn van een café. De cafés liggen tegenover elkaar en worden enkel en alleen gescheiden door een straat. Goede voedingsbodem voor concurrentie, nietwaar?

Je serveert koffie, thee en gebakjes om je klanten tevreden te houden en nieuwe gezelschappen naar binnen te halen. Het doel is om de meeste fooi te krijgen. Een leuk thema.

Het spel is alleen iets abstracter dan ik beschrijf:

Je speelt kaarten in je café, activeert effecten om kaarten te ruilen (met andermans café, je eigen café, je hand óf de algemene voorraad) en zijn beide cafés vol? Dan ontvang je punten als je aan de doelen van de kaarten in je café voldoet.

Ondanks het simplistische spelverloop voelt Fika niet als een abstract kaartspelletje. Dit is mede te danken aan de mooie illustraties van Beth Sobel. Misschien ken je haar naam niet, maar er is een grote kans dat haar werk al wel eerder bij je op tafel heeft gelegen. Zo voorzag zij de illustraties voor o.a. Wingspan, Cascadia en Viticulture.

Ik vind Beth Sobel’s werk voor Fika dan ook een lust voor het oog. Dat vonden de makers denk ik ook, want ze hebben zelfs de straatkaarten dubbelzijdig laten illustreren voor een zomer- en winterzijde. Een leuk, noemenswaardig detail van het speelmateriaal.

De kwaliteit van het speelmateriaal (veelal kaarten en 3 houten speelstukken) is goed. Het is trouwens niet veel speelmateriaal. Des te knapper dat je met zo weinig speelmateriaal een leuk spelletje kunt bedenken. Bovendien maken het weinige speelmateriaal én het compacte doosje Fika een ideaal reisspel voor 2 personen.

Spelregels & Toegankelijkheid

Ik ben erg te spreken over de Fika spelregels. Het is een logische opbouw, voor zover ik kan beoordelen zijn ze volledig en de opmaak is naar wens. Als je m’n reviews vaker leest weet je wel dat ik de voorkeur heb voor een boekje en niet een uitvouwbaar leaflet. En ja, de Fika spelregels hebben dus een uitvouwbaar leaflet.

M’n enige feedback is verder om een score-voorbeeld aan de Fika spelregels toe te voegen. Zo kun je mooi illustreren dat elke kaart slechts één keer scoort, dezelfde kaarten voor dezelfde conditie ook gewoon scoren, hoe het scoren van gezelschappen werkt en dat een 6 en 1 combinatie niet telt als de 6 verandert.

Ondanks dat Fika een klein spelletje is, vind ik het complexer dan ik had gedacht. Ik denk wel dat veel mensen Fika prima zouden kunnen, maar de leercurve is wat steil. Dit komt vooral doordat je aan het begin van het spel alle mogelijke eigenschappen moet kennen en de perfecte volgorde van spelen moet bedenken met alle bijbehorende scenario’s die kunnen ontstaan door toedoen van je tegenstander.

De vraag is dus vooral… heb je het geduld om de effecten eigen te maken en te leren wat werkt?

Je kunt de complexiteit (en dus niet de gameplay!) vergelijken met bijvoorbeeld:

• Paleo
• Istanbul
• Hacienda
• Caverna: Het Duel
• It’s a Wonderful Kingdom

Fika is een uitdagender spel voor 2 personen en daarom niet direct heel toegankelijk voor een breed publiek. Wel denk ik dat het in de smaak zal vallen bij bijna alle gevorderde bordspelers. Het maakt daarbij niet uit of je van koffie of thee houdt, maar je moet er wel tegen kunnen dat je elkaar zo nu en dan moet dwarsbomen.

Strategie of Geluk?

Fika bevat vooral een strategisch en tactisch aspect alsook een klein beetje geluk.

Ik vind een spel strategisch als je aan het begin een richting en eindpunt kunt bepalen. Aangezien je aan het begin van Fika al veel informatie hebt (je eigen kaarten en de eventuele voorraad) kun je van tevoren bepalen welke 5 kaarten je in je café wil hebben en in welke volgorde ze moeten liggen. Ook kun je enigszins bepalen in welke volgorde je de kaarten moet gaan spelen.

Je bent echter niet alleen. Je tegenstander speelt ook kaarten en kan zo jouw café alsook de voorraad beïnvloeden. Je kunt dus wel een beeld hebben van hoe jouw volle café er uit moet komen te zien, maar dit lukt bijna nooit. En daar zit het tactische aspect. Je zult moeten anticiperen en handelen naar het gedrag van je tegenstander. Dit moet je van beurt tot beurt bekijken en valt niet helemaal te plannen.

Het gelukselement zit vooral in het onbekende. Je weet niet helemaal zeker welke 2 kaarten als gezelschap fungeren en dus ook niet welke kaarten je tegenstander precies heeft. Kies je dus een gezelschap om te ruilen met één van je handkaarten? Dan kun geluk en pech hebben.

Spelmechanisme

Fika bevat 2 spelmechanismen die nauw met elkaar verwant zijn.

De eerste is Set Collection. Bij dit mechanimse moet je setjes verzamelen van kaarten, speelstukken, symbolen of andere spel-elementen. Die setjes leveren bonussen en/of punten op. Bij Fika bepaalt elke kaart in je café niet alleen een soort set die punten oplevert, maar de kaart kan ook onderdeel zijn van een set.

Je kent set collection misschien wel uit andere spellen als Pandemic, 7 Wonders, Ticket to Ride Europe, Splendor en Jaipur.

Een onderdeel van set collection, doch veelal als apart mechanisme aangeduid, is Pattern Building. De setjes die je maakt dienen in een specifieke volgorde of patroon te worden neergelegd. Bij Fika moet je bijvoorbeeld kaarten met dezelfde nummers of kleuren naast elkaar leggen óf op- of aflopende rijen maken. Het zijn setjes, maar de patronen zijn cruciaal.

Pattern building heb je wellicht eerder ervaren in spellen als Azul, Cascadia, Sagrada, The Isle of Cats, Sequence en Ubongo.

Interactie

Hoewel een fika dient als moment van gezelligheid, staan de spelers in het kaartspel lijnrecht tegenover elkaar. De uitstraling is lieflijk, maar niets is minder waar. Als je Fika écht goed en tactisch wil spelen, dan zul je elkaar zeer moeten doen.

Je kunt namelijk kaarten spelen die maken dat je iets met de kaarten van een ander mag doen. Zo kun je bijvoorbeeld een kaart uit andermans café wisselen met de voorraad óf met de kaart die er in je eigen café tegenover ligt. Of je kunt een gezelschap verplaatsen en je tegenstander punten door de neus boren.

Maar de venijnigste is misschien wel kaart #6. Hiermee mag je 2 kaarten omwisselen. Niet alleen in je eigen café, maar ook in die van een ander. Slaag je er in om die 6 als laatste te spelen (en heeft je tegenstander zijn of haar café nog niet vol)? Dan kun je dus de volgorde in dat café flink in de war schoppen.

Houd er dus rekening mee. Fika bevat de nodige agressieve interactie. Je kunt ervoor kiezen om lief voor elkaar te zijn, maar dan haal je niet het maximale uit het spel.

Herspeelbaarheid

Het spelverloop van Fika is redelijk eentonig. Kaarten spelen, wel of geen effecten uitvoeren en tot slot punten scoren. Totdat iemand 2 potjes gewonnen heeft. Vanuit dat oogpunt lijkt de herspeelbaarheid wat sober.

Wat mij echter opvalt, is dat het lastig is om de juiste strategie en tactieken te vinden. Je begint elke keer weer met een andere hand. Welke kaart ga je eerst spelen? Waar leg je ‘m neer? En wat kan je tegenstander doen om roet in het eten te gooien?

De zoektocht naar wat wel en niet werkt duurt wat langer. Niet iedereen houdt daarvan, maar het komt wel ten goede van de herspeelbaarheid.

Bovendien lijkt het er op dat er niet één leidende strategie is. Je moet het Fika kaartspel elke keer weer op een andere manier aanvliegen. En ook dát zorgt voor variatie.

Dus al met al beoordeel ik de herspeelbaarheid van Fika, ondanks het eenvoudige spelverloop, als hoog. There’s more than meets the eye.

5 – Fika Kaartspel: Waar te koop?

Je kunt het kaartspel Fika online bestellen op GaminBIZ.nl, bol.com, Spellenrijk.nl en Spelhuis.be.

Nu ben jij aan de beurt!

In dit blog heb ik je verteld over Fika, een spel voor 2 personen. Het werd bedacht door Pieter van Gompel en internationaal uitgebracht door Board Game Circus. Gam’inBIZ verzorgt de uitgave in het Nederlands.

Ik liet je foto’s zien van al het speelmateriaal, gaf je de speluitleg én deelde mijn Fika spel review met je.

Als je nog vragen hebt over dit bordspel, stel ze dan gerust in een reactie. Wil je graag je eigen review delen? Dan hoor ik je mening graag ook in een reactie, zodat andere lezers er nog wat aan hebben :)!

Voor de hoofdafbeelding van dit blog heb ik een foto gebruikt van yanalya via Freepik.