Een tijdje geleden werd ik uitgenodigd door Gam’inBIZ en Dice Daniel voor de officiële lancering van de Nederlandse versie van Hidden Leaders. In dit kaartspel is de keizer gestorven en proberen 4 facties de macht te grijpen.
In dit blog laat ik je VEEL foto’s zien, geef ik de speluitleg én deel ik mijn Hidden Leaders review!
Voordat je begint met lezen: Gam’inBIZ gaf mij het kaartspel Hidden Leaders zodat ik er een interessant blogartikel over kon schrijven. Dit artikel is dus gesponsord. Maar ik heb mijn redactionele vrijheid behouden en volledig zelf bepaald wat ik in dit artikel heb gezegd.
Zoals je in de fictieve wereld van Hidden Leaders meerdere karakters (met leuke namen) vindt, zo vind je in dit blog meerdere onderwerpen:
1 – Algemene Informatie
- Soort spel: Kaartspel
- Aantal Spelers: 2-6 Personen
- Speelduur: 30 Minuten
- Vanaf Leeftijd: 10 Jaar
- Uitgever: Gam’inBIZ
- Spelauteur: Andreas Müller, Markus Müller & Raphael Stocker
- Illustrator: Satoshi Matsuura
- Te koop bij: GaminBIZ.nl – bol.com – Spellenrijk.nl – Spellenwinkel.nl – Spelhuis.be
2 – Unboxing
Deze unboxing bestaat uit 2 delen. Eerst geef ik een lijst van het speelmateriaal dat er in de doos zit. Daarna laat ik foto’s zien van het speelmateriaal.
Wat zit er in de doos?
Je krijgt het volgende speelmateriaal bij Hidden Leaders:
- 1 Opvouwbaar Speelbord
- 2 Houten pionnen
- 6 Leiderkaarten
- 77 Heldenkaarten
- 6 Overzichtskaarten
- 1 Hidden Leaders spelregels
Laten we maar eens naar wat foto’s kijken.
Hieronder zie je de voorkant van de doos:
En dit is de achterkant:
De binnenkant ziet er zo uit:
Je vindt de Hidden Leaders spelregels terug in een boekje van 16 bladzijden:
Aanvullend op de spelregels zijn er 2 kaarten die aangeven wanneer het spel eindigt:
En er zijn nog 4 (dubbelzijdige) overzichtskaarten:
Hoewel Hidden Leaders grotendeels is gebouwd op het spelen van kaarten, komt er wel een speelbord aan te pas:
Op dat speelbord worden 2 houten pionnen geplaatst:
Er zijn 6 leiderkaarten. Op elke kaart staan 2 van de 4 kleuren afgebeeld:
Deze 4 kleuren behoren tot 4 verschillende facties. De groene Bergstammen:
Het rode Keizerlijke Leger:
Het blauwe Watervolk:
En de zwarte Ondoden:
Tot slot is er nog een Begraven Keizer:
3 – Hidden Leaders: Speluitleg
Heb je een vraag over de spelregels van Hidden Leaders? Stel ‘m dan gerust in een reactie onder dit blog. Ik beantwoord je vraag zo snel mogelijk!
Hieronder lees je eerst mijn korte Hidden Leaders speluitleg. Daarna vind je ook nog een uitgebreide uitleg.
Hoe speel je Hidden Leaders?
In Hidden Leaders is elke speler een leider die tot 2 (van de 4) facties behoort. Spelers weten alleen niet van elkaar bij wie ze horen.
Je speelt elke beurt een heldenkaart. Elke heldenkaart behoort tot 1 factie. Door het spelen van heldenkaarten:
- Wordt je team uitgebreid
- Kun je andere spelers naaien
- En worden de posities van de pionnen op het speelbord beïnvloed
Zodra een speler een X aantal kaarten heeft gespeeld, eindigt het spel. De positie van pionnen bepaalt nu welke factie heeft gewonnen. Heb jij van die factie de meeste heldenkaarten gespeeld? Dan win je het spel!
Hieronder vind je mijn uitgebreidere speluitleg van Hidden Leaders. Die deel ik op in de volgende onderdelen:
- Voorbereiding
- Spelverloop
- Einde van het spel
3.1 – Voorbereiding
Leg het speelbord op tafel en plaats de houten pionnen op veld nummer 4. Schud de 6 leiderkaarten en geef elke speler er in het geheim eentje van. Leg de Begraven Keizer open op het Kerkhof. Schud alle heldenkaarten en vorm een trekstapel bij de Haven. Trek 3 heldenkaarten en leg die open bij de 3 Herbergen.
Nu trekt elke speler 5 heldenkaarten. Daarvan leg je er 1 gedekt voor je neer, 1 gedekt op de aflegstapel (Wildernis) en de overgebleven 3 kaarten zijn de starthand. De bazigste speler zegt wie er begint.
Als het goed is heb je nu zoiets liggen als hieronder:
3.2 – Spelverloop
Als je aan de beurt bent voer je de volgende 4 stappen na elkaar uit:
- Leg 1 held uit je hand neer OF leg tot 3 handkaarten af in de Wildernis.
- Vul je hand aan tot 4 kaarten met kaarten van de Herbergen en/of Haven.
- Leg handkaarten in de Wildernis af tot je er nog 3 hebt.
- Vul lege Herbergen aan met kaarten uit de Haven.
Eerst leg je een held uit je hand open voor je neer. Vervolgens verplaats je de pion(nen) zoals aangegeven op de kaart. Tot slot voer je eventuele extra acties uit. Deze acties moet je direct uitvoeren.
Voorbeelden van acties zijn: Leg een handkaart in je gesloten team, Begraaf een gespeelde kaart van een andere speler, Draai een open of gesloten heldenkaart respectievelijk om, enzovoorts.
Ten tweede mag je nieuwe heldenkaarten pakken van de Herbergen en/of Haven totdat je 4 kaarten op handen hebt.
Ten derde moet je handkaarten afleggen in de Wildernis totdat je er nog 3 in je handen over hebt.
Tot slot vul je de lege Herbergen aan. Dit gebeurt dus pas aan het einde van je beurt, niet tijdens je beurt!
3.3 – Einde van het spel
Het spel eindigt na de beurt waarin een speler het aangegeven aantal open helden voor zich heeft liggen:
- 2 Spelers = 8 Helden
- 3 & 4 Spelers = 7 Helden
- 5 Spelers = 6 Helden
- 6 Spelers = 5 Helden
Dan wordt de winnaar bepaald.
Eerst kijk je welke factie heeft gewonnen. De posities van de rode en groene pion bepalen welke factie er wint:
- Het rode Keizerlijke Leger wint als de rode pion ten minste 2 vakjes verder staat dan de groene pion.
- De groene Bergstammen winnen als de groene pion ten minste 2 vakjes verder staat dan de rode pion.
- Het blauwe Watervolk wint als de rode en groene pion op hetzelfde vakje of in aangrenzende vakjes staan.
- De zwarte Ondoden winnen als beide pionnen in het zwarte gedeelte van het machtsspoor staan (9 t/m 12).
Daarna draaien alle spelers hun Leiderkaart om.
Heeft maar 1 speler een leider die met de winnende factie samenspant? Dan is hij of zij de winnaar.
Zijn er meer spelers die met de winnende factie samenspannen? Dan wint:
- eerst de speler met de meeste (open én gesloten) helden van de winnende factie.
- anders wint de speler met het minste aantal gespeelde helden (open en gesloten) in totaal.
- nog steeds gelijk? Dan wint de speler wiens leiderkaart het hoogste cijfer in de linkeronderhoek heeft.
Heeft geen enkele speler een leider die samenspant met de winnende factie? Dan wint er niemand.
4 – Hidden Leaders: Review
Om mijn mening zo goed mogelijk te geven, deel ik deze Hidden Leaders recensie op in de volgende onderdelen:
- Thema & Vormgeving
- Spelregels & Toegankelijkheid
- Strategie of Geluk?
- Spelmechanisme
- Interactie
- Herspeelbaarheid
Thema & Vormgeving
Hoewel Hidden Leaders een tamelijk oppervlakkig kaartspel lijkt, zit er wel degelijk een heel verhaal. Nee, wacht. Een hele wereld achter.
Het eiland Oshra is in rep en roer. Na de dood van de keizer is het sluimerende conflict tussen de Bergstammen en het Keizerlijk Leger hoog opgelaaid. Het Watervolk probeert de gemoederen te bedaren, maar de Ondoden zinnen op een bloedige oorlog. De hoop is gevestigd op de 6 kinderen van de keizer. Wie van hen bemachtigt de troon?
De bedenkers Andreas Müller, Markus Müller & Raphael Stocker hebben met hun creatieve brein een hele fictieve wereld bedacht. En daar is het spel Hidden Leaders op gebaseerd. Het oogt dus misschien niet zo, maar het thema is erg goed doorgedacht.
Zo vind je dus zelfs de overleden keizer aan het begin van het spel in het Kerkhof. Hij is immers net overleden.
Het artwork is afkomstig van Satoshi Matsuura. Hoewel velen dit prijzen, ben ik er persoonlijk niet kapot van. Wel vind ik het heel eigenzinnig. Een deel lijkt op anime karakters en een ander deel ziet er uit alsof het uit een stripboek is gekropen. Het is een combinatie die je niet vaak ziet.
Een van de tofste details zit ‘m ongetwijfeld in de namen van de heldenkaarten. Die zijn namelijk grappig, catchy en slim geformuleerd. De initiële productie was Engelstalig, dus dat gaf absoluut een uitdaging voor de Nederlandstalige versie (en dus voor uitgever Gam’inBIZ).
Met behulp van enkele taalpuristen en de creativiteit van bordspelliefhebbers die via Facebook werden opgeroepen, is ook de Nederlandstalige versie grappige, catchy en slim gebleven. Als schrijver weet ik hoe lastig zoiets kan zijn. Dus echt mijn complimenten voor dat project.
Vertalingen zijn uitermate belangrijk en worden vaak op een snelle en goedkope manier opgelost. Daar is bij Hidden Leaders absoluut geen sprake van!
Spelregels & Toegankelijkheid
In navolging op de vertaling en spelregels, zit mijn enige kritische noot op bladzijde 6. Daar staat bij actie 2 van je beurt:
“Trek tot 4 kaarten bij de Herbergen en/of Haven.”
Het klopt wel, maar naar mijn mening was het beter geweest om ervan te maken:
“Vul je hand aan tot 4 kaarten met kaarten van de Herbergen en/of Haven.”
Nu wordt de indruk gewekt dat je sowieso 4 kaarten mag pakken, maar dat is niet waar.
Enfin, bovenstaande is echt muggenziften. Want hoe je het ook wendt of keert, de Hidden Leaders spelregels zijn goed opgebouwd, volledig en ze lezen fijn weg. Ik ben heel erg te spreken over de opmaak van de tekst en het kleurgebruik.
Hidden Leaders is een relatief eenvoudig spel en daardoor ook toegankelijk.
Een belangrijk element om te benoemen is dat je elkaar onderling zult moeten dwarsbomen. Hidden Leaders is dus niet toegankelijk voor mensen die niet van ‘naai-spelletjes’ houden.
Daarnaast duurt een potje met 5-6 spelers aanzienlijk langer dan een potje met 3-4 spelers. Zeker als spelers even willen nadenken over wat ze moeten doen, zal dit te speelduur verlengen. Als je iets voor meer spelers zoekt, maar er dus niet van houdt om lang te wachten, dan zou ik Hidden Leaders niet direct aanraden.
Strategie of Geluk?
Hidden Leaders is niet strategisch, heeft een kleine geluksfactor en is vooral tactisch.
Je weet wat je doel is (zorgen dat één van de twee facties die met jouw leider samenspant wint), maar je bent tijdens het spel afhankelijk van de kaarten die jij trekt en/of kunt pakken in de Herberg. Daarnaast ben je afhankelijk van de kaarten die je tegenstanders trekken. Daar komt dus zeker een stukje geluk bij kijken.
Dat gezegd hebbende vind ik die geluksfactor niet groot. Op zich is het verloop in kaarten die je nodig hebt goed genoeg én je kunt winnen met 2 kleuren. Dat betekent dat je altijd kunt switchen.
De kunst is vooral om tactisch te spelen. Slimme keuzes maken op de juiste momenten én proberen goed om te gaan met je tegenstanders.
Laat je zien met welke facties jouw leider samenspant? Of probeer je jouw ware doel te verbergen. Ga je vol in de aanval? Of probeer je juist wat low profile te blijven.
Je zult grotendeels afhankelijk zijn van wat je tegenstanders doen. Sommige mensen noemen dit waarschijnlijk een geluksfactor. Ik noem dat gebruik maken van je mensenkennis. En die competentie heb je of juist niet.
NB: Ik heb die blijkbaar niet want ik val altijd door de mand ;).
Spelmechanisme
Hidden Leaders heeft een aantal opvallende spelmechanismen.
De voornaamste is Hand Management. Je moet proberen het meeste uit je kaarten te halen onder bepaalde omstandigheden. Dat element zie je terug bij grotere spellen als Wingspan, Everdell en Terraforming Mars alsook de kleinere spellen zoals De Crew en It’s a Wonderful World.
Tijdens het spel probeer je middels Deductie om te achterhalen bij welke facties je tegenstanders horen. Beetje bij beetje krijg je informatie en wordt hun doel duidelijker. Een van de meest bekende spellen waarbij dit ook gebeurt is Cluedo. Ook titels als Love Letter, Alchemisten en MicroMacro: Crime City kennen dat.
Tot slot zit er een mechanisme in, genaamd Take That. Dit betekent dat je met acties een andere speler kunt naaien. Je kunt iets stelen, iets verwijderen, iets veranderen, enzovoorts. Deze milde vorm van dwarsbomen komt o.a. terug in spellen als Potion Explosion, Disney Villainous en Dale of Merchants.
Interactie
Hidden Leaders bevat een mix van passieve en agressieve interactie.
Mijn ervaring is dat je vooral kaarten speelt om je eigen doel te verwezenlijken. Je probeert pionnen op het machtsspoor te verplaatsen, zodat de combinatie ontstaat die jou laat winnen. Daarnaast speel je kaarten die bij de facties van jouw leiderkaart passen. Hierbij kan het voorkomen dat je andere spelers pest, terwijl dat niet direct je doel was van het spelen van die kaart. En dat is de passieve interactie.
Soms zul je echter actief iemand proberen te dwarsbomen. Bijvoorbeeld omdat hij of zij veel heldenkaarten heeft van een factie die jij ook hebt. Of omdat een andere speler het spel einde kan maken, terwijl jij dan niet zult winnen. In dat geval zijn er bijvoorbeeld kaarten die andermans gespeelde kaarten kunnen verwijderen of verplaatsen.
Het naaigehalte doet me in dat opzicht denken aan bijvoorbeeld Machiavalli. Spelers die dat spel leuk vinden, zullen Hidden Leaders ook wel waarderen.
Herspeelbaarheid
De herspeelbaarheid is goed. Hidden Leaders biedt voldoende variatiemogelijkheden. Dankzij de verschillende leiders is de kans groot dat je elke keer weer een ander doel najaagt. En door de verschillende heldenkaarten speel je elke keer weer andere kaarten om dat doel te halen.
Bovendien zijn potjes met 30-45 minuten snel gespeeld. Kort genoeg om er bijvoorbeeld 2 achter elkaar te spelen.
Het enige dat wel kan gaan vervelen is het eenvoudige spelverloop. Sommige spelers zullen dat juist fijn vinden, anderen missen dan op den duur de uitdaging denk ik.
Mijn Hidden Leaders review in het kort?
Ik vind Hidden Leaders een toegankelijk spelletje waarbij een tactische, sluwe speelwijze hand in hand gaat met knap bedachte, grappige kaarten. Je bent vooral bezig om een team op te zetten dat past bij jouw leiderkaart (zónder dat je tegenstanders door hebben bij welke factie jouw leider hoort). Je ontkomt er echter niet aan om sporadisch, lekker in Game of Thrones-stijl, andere spelers te dwarsbomen. Maar weet wel, je kunt ‘m dan ook terug verwachten ;).
5 – Hidden Leaders: Waar te koop?
Je kunt het kaartspel Hidden Leaders online bestellen op GaminBIZ.nl, bol.com, Spellenrijk.nl, Spellenwinkel.nl en Spelhuis.be.
Nu ben jij aan de beurt!
In dit blog heb ik je verteld over het kaartspel Hidden Leaders, uitgegeven in Nederland door Gam’inBIZ. Ik liet je foto’s zien van de kaarten, gaf je de speluitleg én deelde mijn Hidden Leaders review met je.
Als je nog vragen hebt over dit bordspel, stel ze dan gerust in een reactie. Wil je graag je eigen review delen? Dan hoor ik je mening graag ook in een reactie, zodat andere lezers er nog wat aan hebben :)!