IKI Bordspel: Review, Speluitleg + Unboxing!

Soms is een spel al een tijdje uit, maar wordt het pas na enkele jaren in andere talen uitgebracht. Neem Aquatica van Jumping Turtle Games. Die dateert uit 2019 en kwam eind 2021 in Nederland. Maar het kan langer.

Neem IKI bijvoorbeeld. Dit bordspel kwam officieel in 2015 al uit en werd na een reprint in 2022 door Geronimo Games in het Nederlands uitgebracht.

In dit blog laat ik VEEL foto’s zien, geef ik de speluitleg én deel ik mijn IKI bordspel review met je.

Voordat je begint met lezen: Geronimo Games gaf mij het bordspel IKI zodat ik er een interessant blogartikel over kon schrijven. Dit artikel is dus gesponsord. Maar ik heb mijn redactionele vrijheid behouden en volledig zelf bepaald wat ik in dit artikel heb gezegd.

Zoals je in Edo, het huidige Tokyo, meerdere ambachtslieden vindt, zo vind je in dit blog meerdere onderwerpen:

1. Algemene Informatie
2. Unboxing
3. Speluitleg
4. Review
5. Waar te koop?

1 – Algemene Informatie

• Soort spel: Bordspel
• Aantal Spelers: 2-4 Personen
• Speelduur: 60-120 Minuten
• Vanaf Leeftijd: 14 Jaar
• Uitgever: Geronimo Games
• Spelauteur: Koota Yamada
• Illustrator: David Sitbon
• Te koop bij: bol.com – Spellenrijk.nl – Spellenwinkel.nl – Spelhuis.be

2 – Unboxing

Deze unboxing bestaat uit 2 delen. Eerst geef ik een lijst van het speelmateriaal dat er in de doos zit. Daarna laat ik foto’s zien van het speelmateriaal.

Laten we maar eens naar wat foto’s kijken.

Hieronder zie je de voorkant van de doos:

Dit is de achterkant:

En zo ziet de binnenkant er uit:

Je vindt de IKI spelregels terug in een boekje van 16 pagina’s. Wel is het zo dat de regels zo’n 7 bladzijden in beslag nemen. De rest betreft voorbereiding, uitleg van iconen en een 2 speler-variant.

Het speelbord is dubbelzijdig. Je hebt een zijde voor 2 spelers en een zijde voor 3-4 spelers:

Op het speelbord, of beter, op het specifieke seizoen komt het kalenderfiche te liggen:

Naast het vuurspoor komen de brandtegels te liggen:

Voor elke spelerskleur is er een dubbelzijdig en uitklapbaar speelbord. De ene kant is voor 2 spelers, de andere kant voor 3-4 spelers.

Hieronder zie je het linker- en rechterdeel iets beter:

Elke speler krijgt een aantal onderdelen. Te beginnen met de Oyakata Meeples:

Ikizama Meeples:

En Kobun Meeples:

Ook krijgt elke speler een vuurfiche en scorefiche:

Mocht een speler meer dan 30 of 60 punten halen? Dan krijgt hij of zij een IKI fiche:

Aan het begin van het spel mag elke speler een Startpersonagekaart kiezen:

Tijdens het spel kun je Personagekaarten verzamelen. Je hebt personagekaarten voor elk van de 4 seizoenen, aangegeven met de achterkant:

Hieronder zie je voorbeelden van 5 soorten personagekaarten:

Daarnaast kun je ook gebouwkaarten verzamelen en die zien er zo uit:

Er zijn een aantal belangrijke goederen in het spel, namelijk Munten (genaand, mon), Sandaalfiches, Hout, Rijst en Koban (goudstukken):

Tijdens elk seizoen kun je vis, tabak en pijpen verzamelen. Hieronder zie je de achterkant en voorkant van de visfiches, tabakfiches en pijpfiches:

Sommige personages leveren een speciaal fiche op als ze met pensioen gaan:

Dan krijg je nog een scoreblok:

En speciaal voor de 2-speler-variant krijg je een zonnefiche, maanfiche én blokkeertegels:

3 – IKI: Speluitleg

Heb je een vraag over de spelregels van IKI? Stel ‘m dan gerust in een reactie onder dit blog. Ik beantwoord je vraag zo snel mogelijk!

Hieronder lees je eerst mijn korte IKI speluitleg. Daarna vind je ook nog een uitgebreide uitleg.

Hieronder vind je mijn uitgebreidere speluitleg van IKI. Die deel ik op in de volgende onderdelen:

1. Voorbereiding
2. Spelverloop
3. Einde van het spel

3.1 – Voorbereiding

Leg het speelbord midden op tafel met het kalenderfiche op de eerste maand. Leg IKI-fiches bij het scorespoor en brandtegels als gedekte stapel naast het vuurspoor. Sorteer de vis-, tabak- en pijpfiches per seizoen. Plaats de komende seizoenen op het kalenderspoor en leg de fiches van de lente op hun plek in de straat.

Sorteer de personagekaarten per seizoen, schud de stapels en plaats ze boven het kalenderspoor. Leg de 4 startpersonagekaarten open naast het bord. Vorm een algemene voorraad naast het bord met alle mon, sandalen, rijst, hout, koban en speciale fiches. Trek willekeurig 6 gebouwen en leg ze open naast het speelbord.

Geef elke speler een spelersbord met Ikizama- en Kobun Meeples op hun plek. Bepaal de startspeler. Zet ieders Oyakata Meeple op het startveld van het speelbord, het vuurfiche op veld 0 van het vuurspoor (startspeler ligt bovenaan) en het scorefiche op veld 0 van het scorespoor. Elke speler krijgt 8 mon en 1 rijst.

Tot slot kiest elke speler in omgekeerde beurtvolgorde een startpersonagekaart, legt deze in een buitenste veld op het speelbord en plaatst een kobun op het onderste ervaringsveld van de kaart.

3.2 – Spelverloop

Je speelt IKI over 13 rondes. De eerste 12 rondes staan voor 12 maanden (en dus een jaar). De 13e ronde is een soort 13e maand; een verkorte ronde. Elke ronde komen spelers één keer aan de beurt.

Tijdens een maand doorloop je de volgende fasen:

1. Nieuwe personagekaarten klaarleggen
2. Beurtvolgorde bepalen
3. Acties uitvoeren
4. Gebeurtenis afhandelen

1. Nieuwe personagekaarten klaarleggen

Aan het begin van elke maand leg je 4 nieuwe personagekaarten van het betreffende seizoen op tafel. Elke kaart blijft liggen totdat een speler ‘m inhuurt óf tot het einde van het seizoen. Daarna worden alle overgebleven personagekaarten naast het bord verwijderd.

2. Beurtvolgorde bepalen

In fase 1 wordt de beurtvolgorde voor fase 2 bepaald. De speler die het verst op het vuurspoor staat, mag zijn of haar Ikizama Meeple als eerste op het Ikizama-spoor zetten. Vervolgens mag de speler die daarna het verst op het scorespoor staan dit doen, enzovoorts. Liggen er meer fiches op elkaar? Dan is altijd het bovenste fiche eerst.

Ieders plek op het Ikizama-spoor bepaalt de beurtvolgorde. Spelers zijn namelijk van links naar rechts aan de beurt. Daarnaast bepaalt dit spoor hoeveel stappen jouw Oyakata Meeple in fase 2 mag zetten.

Kies je voor het meest linkse vakje (met 1-4)? Dan ben je als eerste aan de beurt én mag je zelf bepalen hoeveel stappen je zet. Maar je slaat wel stap 1 van fase 2 over: je krijgt slechts 1 muntje in plaats van 4 én je mag geen personage inhuren.

3. Acties uitvoeren

Fase 2 bestaat uit meerdere stappen:

1. Inkomsten ontvangen OF een personage inhuren
2. Oyakata Meeple verplaatsen
3. Handelen
4. Ikizama Meeple terugnemen

3.1 – Inkomsten ontvangen OF een personage inhuren

In deze stap mag je één van de 2 opties kiezen.

Kies je voor geld? Dan krijg je 4 muntjes uit de voorraad.

Wil je een personage inhuren? Dan mag je één van de open ambachtslieden naast het bord inhuren. Je betaalt de kosten, neemt de kaart (en eventuele muntjes die erop liggen), legt deze op een beschikbaar veld op het speelbord en zet een Kuban Meeple op het onderste ervaringsveld. Zet ook eventueel je vuurfiche zoveel stappen vooruit als het aantal vlammetjes dat onder de kosten staat afgebeeld.

3.2 – Oyakata Meeple verplaatsen

Vervolgens verplaats je jouw Oyakata Meeple zoveel plaatsen als op het Ikizama-spoor staat afgebeeld. Je mag 1 of meer sandalen betalen om 1 of meer extra stappen te zetten. Je mag nooit minder stappen zetten.

Passeert jouw Oyakata Meeple het achtste veld waarna het aan een nieuw rondje begint? Dan gaan al jouw Kobun Meeples die op ambachtsliedkaarten staan én op het speelbord liggen, één stapje omhoog op het ervaringsspoor van die kaart.

Bereikt de Kobun Meeple het bovenste veld? Dan gaat dit ambachtslied met pensioen. Zet de Kobun Meeple terug op je spelersbord en schuif de kaart onder je spelersbord bij de dezelfde kleur, zodat het bovenste (ronde) vakje zichtbaar is.

3.3 – Handelen

Op de plek waar je Oyakata Meeple eindigt kun je handelen met de Winkel (de voorste actie) en één van de Ambachtslieden die mogelijk in één van de twee de achterliggende Kramen zijn gelegd. Als er geen ambachtslied ligt, kun je ook niet handelen met een ambachtslied.

Je kunt elke actie maximaal 1 keer doen.

Handel je met een ambachtslied van jezelf? Dan gebeurt er niets met de Kobun Meeple op die kaart.

Handel je met een ambachtslied van iemand anders? Dan zet je zijn of haar Kobun Meeple één vakje op de kaart omhoog. Bereikt de Kobun Meeple het bovenste veld? Dan gaat dit ambachtslied met pensioen. Zet de Kobun Meeple terug op je spelersbord en schuif de kaart onder je spelersbord bij de dezelfde kleur, zodat het bovenste (ronde) vakje zichtbaar is.

NB: Één van de acties betreft het bouwen van een gebouw. Hier betaal je de grondstoffen voor, dan leg je het gebouw voor je neer en daar zet je een Kobun Meeple op. Deze Kobun Meeple komt niet meer terug in het spel. Gebouwen kunnen tijdens het spel bonussen opleveren en zijn aan het einde van het spel punten waard.

3.4 – Ikizama Meeple terugnemen

Als je klaar bent met je acties, dan zet je jouw Ikizama Meeple terug op je spelersbord. Vervolgens mag de volgende speler zijn of haar actiefase beginnen.

4. Gebeurtenis afhandelen

Nadat iedereen de actiefase heeft uitgevoerd, ga je naar de volgende maand. Daar kunnen verschillende dingen gebeuren.

In de maanden 1, 2, 4, 7 en 10 leg je een muntje op de overgebleven personagekaarten. Daarna schuif je het kalenderfiche naar de volgende maand.

In de maanden 3, 6, 9 en 12 vervang je eerst alle vis-, tabak- en pijpfiches voor de fiches van het nieuwe seizoen. Daarna verwijder je alle overgebleven personagekaarten naast het speelbord.

Vervolgens krijgen alle spelers inkomsten. Je krijgt inkomsten voor jouw ambachtslieden op het speelbord en gepensioneerden onder jouw spelersbord. Het eerste vakje na de Kobun Meeple bepaalt je inkomen op het speelbord. Bij de gepensioneerden kijk je naar het ronde vakje.

Vervolgens scoor je punten voor harmonieën binnen de 5 Nagaya’s. Elke Nayaga bestaat uit 4 velden om kaarten op te leggen. Je hebt de 4 Nayaga’s die van elkaar gescheiden worden door steegjes en de hoofdstraat. Daarnaast vormen de binnenste 4 Kramen van elke Nayaga samen de 5e Nagaya.

Per Nagaya scoor je punten als er minstens 2 personagekaarten van dezelfde kleur zijn. De eigenaar is niet van belang. Tel jouw Kobun Meeples op die kaarten en vermenigvuldig ze met het aantal kaarten van die kleur. Dit doe je voor elke Nagaya, dus ook de middelste.

Tot slot moet je alle Kobun op het speelbord van met 1 rijst voeden. Heb je niet genoeg rijst? Dan moet je ambachtslieden van het bord verwijderen totdat je genoeg rijst hebt. Verwijderde kaarten gaan uit het spel. De Kobun Meeple zet je terug op je spelersbord.

In de maanden 5, 8 en 11 breekt er brand uit. Schud de brandtegels en trek er eentje. Deze tegel geeft aan in welke Nagaya brand uitbreekt. Brand begint altijd in het buitenste veld en gaat stap voor stap naar binnen. De kracht van de brand staat op het kalenderspoor en wordt met elke stap met 1 kracht verminderd.

Komt de brand in een kraam waar geen ambachtslied ligt? Dan gaat de brand door naar het volgende veld.

Komt de brand in een kraam waar wel een ambachtslied ligt? Controleer dan of de vuurkracht van de speler (waarde op het vuurspoor) gelijk of hoger is dan de kracht van de brand. Zo ja? Dan stopt het vuur. Zo nee? Verwijder dan het ambachtslied uit het spel en zet de Kobun Meeple terug op je spelersbord. Daarna gaat de brand door naar het volgende veld.

3.3 – Einde van het spel

Na de 12e maand mogen alle spelers hun Oyakata Meeple, in beurtvolgorde, één maal bij een locatie naar keuze zetten en handelen. Als dit gedaan is, eindigt het spel.

Spelers krijgen nu punten voor:

• Het IKI spoor
• De hoeveelheid verschillende gepensioneerde kaarten
• De hoeveelheid verschillende, verzamelde vissen (en de vissen zelf)
• Tabakfiches (eventueel x2 bij ten minste 1 pijpfiche in het bezit)
• Gebouwde gebouwen
• Overgebleven goudstukken (3 punten per stuk)
• Overgebleven hout (1 punt per stuk)
• Overgebleven muntjes (1 punt per 4 muntjes)

De speler met de meeste punten wint! De tiebreaker is de voorste (en anders bovenste) positie op het vuuurspoor.

4 – IKI Bordspel: Review

Om mijn mening zo goed mogelijk te geven, deel ik deze IKI bordspel recensie op in de volgende onderdelen:

• Thema & Vormgeving
• Spelregels & Toegankelijkheid
• Strategie of Geluk?
• Spelmechanisme
• Interactie
• Herspeelbaarheid

Thema & Vormgeving

In IKI ben jij een inwoner van Edo, het oude Tokyo, en probeer je de meest befaamde Edokko te worden, door te waken over het welzijn van de stad én zijn inwoners. Met behulp van een Oyakata en Ikizama huur je ambachtslieden in.

Je voorziet mensen van werk, geeft de ze ruimte om te ontwikkelen en je investeert niet alleen in je eigen mensen, maar ook andere ambachtslieden. Uiteindelijk mogen deze mensen met pensioen. Door het werk van de ambachtslieden stijgt de welvaart in de stad en kunnen er fraaie gebouwen worden gebouwd. Dit draagt bij aan jouw IKI (punten), een filosofisch concept dat men in die tijd beschouwde als levensideaal.

In een notendop beschrijft bovenstaande het thema van het bordspel IKI.

Ik waardeer hoe dit thema in het spel verweven zit, maar moet ook bekennen dat ik tijdens de uitleg en het spelverloop niet tot weinig teruggrijp op het thema. Of nouja, op macroniveau dan. Ik praat meer op microniveau in de terminologie: Je Oyakata laten wandelen, het inhuren van een ambachtslied, een ambachtslied met pensioen laten gaan en het scoren van IKI.

Een interessant voorval was trouwens dat meerdere medespelers het grote muntje aanzagen als 5 geld, terwijl het muntje 4 geld waard is. Dat lijkt misschien gek, ware het niet dat de muntwaardes 1 en 4 vroeger ook werden gebruikt in Edo. Dit is dus wederom een thematisch detail die past. Je moet er alleen wel een beetje bewustzijn voor hebben ;).

Waar mijn wenkbrauwen van fronsten, was het gegeven dat je 1 jaar in Edo speelt. Dat strookt niet helemaal met het tijdsbestek waarin mensen normaliter worden ingehuurd, zichzelf kunnen ontwikkelen en vervolgens met pensioen gaan. In het echte leven gaat daar wat meer jaar overheen. Maakt voor het spel niet uit. Het voelde alleen even wat ‘gek’.

Dan de vormgeving en het speelmateriaal.

Ik vind het artwork werkelijk prachtig. Heel sereen. Je ziet het terug op- en in de doos, op het speelbord en op alle personagekaarten. De iconografie heeft een wat andere stijl. Die vind ik persoonlijk minder mooi. Het grote voordeel is wel dat de iconen goed opvallen. Voor het spelverloop is dat in mijn optiek belangrijker. Bovendien vind ik de iconen duidelijk en grotendeels vanzelfsprekend. Ik heb er een paar moeten opzoeken omdat ik geen idee had. Bij alle andere werden m’n vermoedens bevestigd.

De kwaliteit van het speelmateriaal is goed. Gewoon wat je van een bordspel mag verwachten. Het kartonnen speelmateriaal (zoals munten, fiches en goudstukken) zijn dikker dan gemiddeld. Dat voelt erg fijn. Leuk om te zien dat er 3 verschillende meeples zijn en dat ze allen Japans gekleed zijn.

Wat ik qua speelmateriaal jammer vind, is dat het houten blokje voor rijst een standaard blokje is. Ik had het leuker gevonden als dit, net als hout, een eigen vormp had gehad. Ook had ik graag gezien dat het scoreformulier dubbelzijdig was. Je zult er overigens niet zo snel doorheen zijn hoor, maar het was volgens mij wat milieuvriendelijker geweest.

Tot slot een praktisch dingetje. Er is altijd een deel van het speelbord dat voor iemand op de kop ligt. Ik vind dat zelf geen probleem. Sterker nog, het past goed bij het ‘straatgevoel’ waar je winkels aan beide zijden hebt. Ik ken alleen ook spelers die tijdens een spel liever niets op de kop hebben. Tja, die zullen daar bij IKI doorheen moeten kijken.

Spelregels & Toegankelijkheid

Ik vind de IKI spelregels prima. De structuur is goed opgebouwd (het is vooral fijn dat enkele concepten vóór het spelverloop worden uitgelegd), ze zijn voor zover ik kan beoordelen volledig én er wordt goed gebruik gemaakt van illustraties.

Bij een paar puntjes had ik moeite met de interpretatie. Bijvoorbeeld bij de puntentelling. Hier heb je de tussenkop Sets van verschillende personages. Dit wekt de indruk dat je meerdere setjes zou kunnen maken om punten te scoren. De tekst eronder liet helaas in het midden hoe het echt zat. Na contact met Geronimo Games bleek dat je maximaal 1 set kunt vormen van maximaal 5 kaarten.

Overigens laat het voorbeeld van de puntentelling ook zien dat je maar 1 set scoort.

IKI is niet toegankelijk voor iedereen. Het is een redelijk zwaar spel, dat je qua complexiteit kunt vergelijken met de niveaus (niet de gameplay!) van:

• De Verdwenen Ruïnes van Arnak
• The Castles of Burgundy
• Viticulture
• Tapestry

Ken je een van die spellen en vind je dat te zwaar? Dan zal IKI je ook niet liggen. Kun je bovenstaande spellen prima aan? Dan zal het niveau van IKI geen probleem voor je zijn.

Daarnaast vind ik dat IKI het leukst is met 3 of 4 spelers. De schoonheid van het spel ontstaat door de dilemma’s die voortvloeien uit de interactie op het speelbord. Je kunt de actie van andermans ambachtslied uitvoeren, maar daar profiteert de eigenaar van de kaart óók van. Dus… hoe graag wil je die actie doen? En hoezeer gun je het de andere speler?

Het spel heeft een 2-speler variant die prima werkt. De charme van interactie is alleen iets minder.

Hoewel veel moderne bordspellen ook een solo variant hebben, is dat bij IKI niet het geval. Dit komt ongetwijfeld omdat het origineel uit 2015 komt.

Tot slot merk ik dat sommige spelers de brand die 3x per spel uitbreekt minder leuk vinden. Voor heen voelt dit als een te grote geluksfactor aan. Ik ben echter van mening dat je jezelf hier op kunt voorbereiden. Bijvoorbeeld door zelf te investeren in het vuurspoor óf je ambachtslieden achter een kaart te leggen van een speler die zichzelf kan beschermen tegen het vuur.

Strategie of Geluk?

IKI bevat een mooie combinatie van tactiek en strategie, waarbij tactiek de boventoon voert. Geluk zit er niet veel in. En het geluk dat er wel in zit, is in mijn optiek niet zo bepalend.

Laten we eens kijken waar die geluksfactor opduikt.

Ten eerste bij de kaarten die worden opengedraaid. Op zich is mijn ervaring dat je er altijd wel iets mee kunt. Maar als je graag een kaart wil die muntjes, rijst of zelfs hout oplevert als inkomen en hij komt niet (of hij komt wel, maar jij staat achteraan op het vuurspoor waardoor een ander ‘m wegpakt), dan is dat pech hebben.

Ten tweede bepaalt het lot in de vorm van een omgedraaide brandtegel in welke Nagaya brand uitbreekt. Je kunt net de pech hebben dat dit elke keer in de Nagaya gebeurt waar jij ambachtslieden hebt staan. Al is het natuurlijk pas een probleem als jouw niveau op het vuurspoor te laag is.

Enfin, bovenstaande laat zien dat er geluk in het spel zit. Echter ben ik wel van mening dat dit wel samenhangt met je positie op het vuurspoor. Als je ervoor kiest om niet in vuur te investeren, dan loop je risico’s. Zo simpel is het. Investeer je wel in het vuurspoor? Dan worden de risico’s (en daarmee de geluksfactor) kleiner.

Oké. Dus het vuurspoor geeft zekerheid en is iets waar ik altijd voor zou gaan.

Naast het vuurspoor zijn er echter talloze opties waar je in kunt investeren om punten te scoren: verschillende personagekaarten inhuren, verschillende vissen kopen, investeren in pijpen en tabak, gebouwen en inkomsten. Je gaat niet maximaal kunnen scoren op alles, maar zult keuzes moeten maken.

Ik vind IKI strategisch omdat je vooraf kunt bepalen waar je focus gaat liggen. Er zijn namelijk meerdere wegen naar Rome, eh, Edo ;).

In een enkel geval moet je vroeg in het spel switchen van strategie omdat een andere speler hetzelfde doet en alles voor jou wegkaapt. Je hebt dan echter voldoende tijd om die verschuiving van strategie te maken.

Gedurende het spel kun je focussen verschillende manieren van punten scoren (mijn advies is 1 of 2 focus – de rest bijsprokkelen). En dat maakt IKI in mijn optiek strategisch.

Maar hey, je hebt te maken met andere spelers. En hetgeen zij doen gaat invloed hebben op jouw plannen. Je zult niet alleen maar je strategie kunnen volgen, omdat andere spelers soms in de weg staan. Flexibel blijven is dus belangrijk. Focus je op inkomstenkaarten met punten, maar pakt iemand anders die weg? Houd je ogen dan open voor andere mogelijkheden, zoals het kopen van een vis of pijpen en tabak.

In die flexibiliteit zit het tactische aspect.

Ik moet wel zeggen dat in al onze potjes de inkomstenkaarten waar je punten mee scoort het sterkst leken. Zodra één speler daarmee aan de haal kan gaan, won die elke keer. Dit kan een balans-dingetje zijn voor het spel. Mijn tip is in ieder geval om de andere speler er geen vrij spel in te geven. Gaat één speler voor die kaarten? Laat 1 of 2 andere spelers dit dan ook doen.

Spelmechanisme

Er zijn een aantal opvallende mechanismen in het IKI bordspel.

Laten we beginnen met Open Drafting. Dit betekent dat spelers kaarten (of iets anders) uit een open aanbod kunnen kiezen. Spelers zien dus van elkaar wat ze kiezen. In IKI kopen spelers personagekaarten uit een open aanbod. De kaarten blijven overigens open, want ze komen vervolgens open op het speelbord te liggen.

Andere spellen met Open Drafting zijn bijvoorbeeld Ticket to Ride: Europe, Splendor, De Zoektocht naar El Dorado en Ark Nova.

We vervolgen met het mechanisme Rondel. Dit is een rond spoor met eenrichtingsverkeer waarlangs een figuur beweegt om acties uit te voeren. In IKI wandelt je Oyakata Meeple ook altijd in één richting door de hoofdstraat (een rond spoor). Waar dit figuur eindigt mag je vervolgens acties uitvoeren. Het lijkt misschien op Worker Placement, maar daar ben je niet gebonden aan het spoor wat je moet volgen.

Je kent Rondel misschien wel uit spellen als New York Zoo, Crown of Emara, Maracaibo en Virtù. In de laatst genoemde hebben alle spelers een eigen rondel trouwens.

Tot slot zien we het bekende Set Collection terug. In dit mechanisme moet je door middel van fiches, kaartjes of ander speelmateriaal setjes vormen om bonussen en/of punten te verdienen. In IKI dragen setjes van dezelfde kleur kaarten op het speelbord bij aan de tussentijdse harmoniebonussen. Aan het einde van het spel leveren juist verschillende soorten gepensioneerde kaarten en visfiches punten op.

Wellicht heb je Set Collection al eens ervaren in titels als It’s a Wonderful World, Terraforming Mars, 7 Wonders Duel of Everdell.

Interactie

IKI bevat veel interactie.

Een belangrijke vorm is concurrentie. Dit komt vooral voor bij de beurtvolgorde en het inhuren van ambachtslieden.

Spelers willen vaak een bepaalde positie op het Ikizama-spoor. Echter, als je positie op het vuurspoor lager is dan die van anderen, mag je pas als laatste een positie kiezen. Grote kans dat andere spelers jouw gewenste positie dan hebben bezet. Mijn ervaring is dat dit bijna nooit bewust gebeurt. Elke speler probeert immers vooral te doen wat het beste werkt voor hem of haar zelf.

Ook bij het inhuren van ambachtslieden (of het kopen van kaarten) geldt wie eerst komt, eerst maalt.

De mooiste vorm van interactie zit in ehm, hoe noem ik dat… de gunfactor? Dat zit zo.

Spelers huren ambachtslieden in en leggen die op het bord. Iedereen kan een actie doen bij deze kaart. Maar doen andere spelers dat? Dan krijgt jouw ambachtslied meer ervaring. Dat betekent meer inkomsten tijdens de inkomstenfase én een grotere kans op een gepensioneerde kaart in die kleur. Handig voor als je setjes verzameld.

Dit gegeven brengt interessante dilemma’s met zich mee. Want hoe belangrijk is het voor jou om een bepaalde actie te doen? En in hoeverre gun jij het dat een andere speler zijn of haar ervaring op die kaart mag verhogen?

Je kunt jezelf heel vriendelijk opstellen en bij iedereen acties uitvoeren en zo de gunfactor krijgen dat anderen het ook bij jou doen.

Je kunt ook proberen om andermans acties zo min mogelijk te activeren. Maar je zult dan zien dat de andere spelers dan ook jouw acties minder gaan uitvoeren.

Dus wat is wijsheid?

Nou, in ieder geval proberen om ambachtslieden in te huren die acties bieden, die voor iedereen interessant zijn. De kunst is helemaal om die kaart dan bij een goede locatie te leggen, zodat spelers koste wat het kost jouw actie willen meepakken.

Het idee dat je locaties beter maakt, doet me trouwens denken aan Flamecraft. Alleen in dat spel is de betere locatie permanent. Daarnaast krijgt de speler die de locatie beter maakt sowieso punten en een eventuele bonus. Hij of zij is daar niet afhankelijk van andere spelers. Dat is dus wel een verschil.

Herspeelbaarheid

Qua speelmateriaal heeft IKI veel variatie te bieden. Dit is vooral te danken aan de verschillende personagekaarten die elk seizoen voorbij komen. Afhankelijk van de kaarten die spelers (kunnen) kiezen, wordt bepaald welke acties beschikbaar komen op het speelbord. Ook de variatie aan gebouwenkaarten, die aan het begin van het spel willekeurig worden gekozen, zal elk potje weer anders zijn.

Daarnaast heeft IKI qua strategie veel variatie te bieden. Hoewel de ervaring leert dat je meestal wel van alles iets moet doen, kun je wel degelijk focussen op één of twee elementen om punten te scoren. Ga je voor gebouwen? Ga je voor vis-, pijp- en tabakfiches? Of focus je juist op inkomsten en verschillende kaarten om punten te scoren?

Bovendien wisselt de beurtvolgorde vaak tijdens het spel IKI. Ook dat zorgt ervoor dat het speelverloop bij ons niet snel verveelde.

Dus, wat mij betreft het IKI een hoge herspeelbaarheid. Simpelweg door de variatie die het speelmateriaal, strategische keuzes én de wisselende beurtvolgorde te bieden hebben.

5 – IKI Bordspel: Waar te koop?

Je kunt het bordspel IKI online bestellen op bol.com, Spellenrijk.nl, Spellenwinkel.nl en Spelhuis.be.

Nu ben jij aan de beurt!

In dit blog heb ik je verteld over het bordspel IKI. Het werd bedacht door Koota Yamada en internationaal uitgebracht door UTSUROI. Geronimo Games verzorgt de uitgave in het Nederlands.

Ik liet je foto’s zien van al het speelmateriaal, gaf je de speluitleg én deelde mijn IKI bordspel review met je.

Als je nog vragen hebt over dit bordspel, stel ze dan gerust in een reactie. Wil je graag je eigen review delen? Dan hoor ik je mening graag ook in een reactie, zodat andere lezers er nog wat aan hebben :)!