De laatste jaren worden er veel bordspellen uitgebracht. Creatieve ludografen bedenken tegenwoordig het ene na het andere spelmechanisme, weten boeiende thema’s op spellen te plakken en zorgen voor een enorme variatie aan spellen.
Dat was vroeger wel anders. In de jaren 80 en 90 was onze spellenkast niet zo rijkelijk gevuld. Dat betekende overigens niet dat we toen geen leuke gezelschapsspellen hadden. Er waren wel degelijk oude bordspellen die ik met plezier op tafel legde.
In dit blog deel ik 15 van die nostalgische spellen waarvan er vroeger vast ook wel een paar bij jou thuis te vinden waren (en misschien nog steeds wel)!
Voordat je begint met lezen. Ik schaar de spellen in dit blog onder de termen ‘oud’, ‘klassiek’ en ‘nostalgisch’. Dat komt omdat ze in de jaren 80 en 90 (of eerder) zijn uitgebracht. Ik ben me ervan bewust dat deze spellen vandaag de dag nog steeds veel worden gespeeld!
Wat zijn de oude, klassieke bordspellen van vroeger?
Risk
In Risk strijden jij en je tegenstanders voor world domination. Elke speler krijgt een missie en begint met een startkapitaal aan legers, verspreid over het speelbord. Je kunt passen en extra legers krijgen of aanvallen om regio’s te veroveren. Zowel aanvaller als verdediger werpen dobbelstenen en de uitkomst bepaalt welke legers sneuvelen. Behaalt een speler zijn of haar missie óf blijft de persoon als enige over? Dan wint deze het nostalgische bordspel Risk.
Risk was voor mij het eerste bordspel die ik tot diep in de nacht speelde. Urenlang zaten m’n vrienden en ik aan een te kleine salontafel. We bedachten tactieken, probeerden elkaar te manipuleren en anderen op te stoken. Ja… Risk kan het slechtste in een mens naar boven halen :). Ik speel het niet meer, maar mocht iemand het vragen? Dan zou ik geen nee zeggen tegen dit oude, klassieke spel!
Je kunt Risk van Hasbro online bestellen bij o.a. Spellenrijk.nl, bol.com, Amazon.nl en Spelhuis.be.
Stratego
In Stratego plaatsen jij en je tegenstander in het geheim een leger, bommen en een vlag. Daarna mag je om de beurt een speelstuk verplaatsen. Plaats je een speelstuk op het speelstuk van de tegenstander? Dan vergelijk je de rang van de soldaten op die speelstuk en verwijder je de laagste rang uit het spel. Dit doe je net zolang totdat een speler de vlag van de ander heeft gevonden. Maar pas op voor bommen!
Dit klassieke bordspel voor 2 personen heb ik veel goede herinneringen aan. Misschien wel omdat dit een van de weinige spellen was die ik vaak won. Het geheim? Ik nam de gok en plaatste mijn vlag open en bloot. Geen bommen of sterke soldaten er omheen, niks. Vond de tegenstander bommen? Dan gingen ze daar zoeken. Net zolang tot ze er niks meer van snapten. Man dat was heerlijk! Dit is absoluut een van de oude spellen waar ik goede herinneringen aan heb.
Je kunt Stratego van Jumbo online bestellen bij o.a. Spellenrijk.nl, bol.com, Amazon.nl en Spelhuis.be.
Betoverde Doolhof
In de Betoverde Doolhof krijgen alle spelers een (gedekte) stapel met schatten. Deze moeten ze met hun pion op het speelbord bereiken. Echter, het bord verandert! Elke keer als je aan de beurt bent moet je een tegeltje in een rij of kolom duwen, waardoor alles in die rij opschuift (en het laatste tegeltje er uit valt voor de volgende beurt). Hierdoor verandert dus ook het pad naar de schatten. De speler die uiteindelijk al zijn schatten weet te bereiken, wint het spel!
Oh man, wie kent deze reclame nog:
Puur door die reclame wilde ik dit bordspel uit de jaren 90 zo graag hebben! Uiteindelijk was dit oude gezelschapsspel iets minder avontuurlijk, maar nog altijd spannend. Zeker als je bijna een schat te pakken had en moest afwachten of andere spelers jouw weg er naartoe zouden dichtgooien. Good old times!
Je kunt Betoverde Doolhof van Ravensburger online bestellen bij o.a. Spellenrijk.nl, bol.com, Amazon.nl en Spelhuis.be.
Monopoly
Nog zo’n klassieker. In Monopoly proberen jij en je tegenstanders een monopolie op de huizenmarkt op te bouwen. Je dobbelt, verplaatst je pion op het spoor en mag een straat kopen. Daar kun je ook huizen op bouwen (kost geld) en na vier huizen zelfs een hotel. Komen andere spelers op jouw straat? Dan moeten ze jou huur betalen. Geld gaat over en weer, maar uiteindelijk blijft er maar één speler over. Dat is de winnaar van dit klassieke bordspel!
Monopoly is zonder twijfel een van de best verkochte spellen ter wereld. Ik vind het in alle eerlijkheid een verschrikkelijk spel, maar het succes in veel huishoudens is niet te ontkennen. Het werd bedacht in 1935 en dat maakt Monopoly misschien wel een van de oudste bordspellen ooit (die nog steeds zoveel worden gespeeld). Check hier de 15 meest gewilde Monopoly spellen van Nederland en mijn Monopoly tips om te winnen!
Je kunt Monopoly van Hasbro online bestellen bij o.a. Spellenrijk.nl, bol.com en Amazon.nl.
Muizenval
In Muizenval dobbelen de spelers om de beurt met een dobbelsteen en bewegen hun muisjes over het spoor. Daardoor kunnen ze eindigen op vakjes met speciale eigenschappen én vakjes waardoor je mag bouwen. In dit laatste geval pak je een onderdeel uit de doos en die plaats je in de constructie op het speelbord. Zo bouw je samen aan een grote muizenval. Op het laatst ga je elkaars muis met de val proberen te vangen. De muis die niet wordt gevangen, wint het spel!
Muizenval is echt een perfect familiespel van vroeger. Het enige dat je hoeft te doen, is te dobbelen en te bouwen. En dat bouwen was zo vet om te doen. Uiteindelijk maakte het mij zelf niet eens uit of ik dit oude bordspel verloor; zolang ik maar mee kon helpen met het bouwen van de immens lange muizenval!
Je kunt Muizenval van Hasbro online bestellen bij o.a. Spellenrijk.nl en bol.com.
Hotel
In Hotel proberen spelers een hotelimperium op te bouwen. Je beweeg met je pion over het speelbord langs bouwgronden. Eenmaal op het juiste vakje aangenomen mag je grond kopen, hotels bouwen én entrees bouwen. Zodra een andere speler op een vakje met jouw entree komt, moet deze dobbelen. De worp bepaalt hoeveel nachtjes de speler blijft slapen én jou moet betalen. Één voor één gaan spelers failliet. De speler die als laatste overblijft, wint!
Dit nostalgische bordspel heb ik echt kapot gespeeld bij een vriend van me. Ondanks dat ik elke keer weer aan het kortste eind trok en verloor, heb ik me er kosteloos mee vermaakt. Het stap voor stap uitbreiden van je hotelketen voelde gewoon goed. Helemaal als er dan iemand langskwam en jou geld moest betalen. Toppertje vond ik dit!
Je kunt Hotel van Asmodee online bestellen bij o.a. Spellenrijk.nl, bol.com, Amazon.nl en Spelhuis.be.
Yahtzee
In Yahtzee spelen jij en je tegenstanders om de beurt. Als je aan de beurt bent gooi je maximaal 3x met de dobbelstenen. Na elke worp mag je dobbelstenen opzij leggen en andere opnieuw gooien. Je probeert combinaties van dobbelstenen te krijgen, zodat je punten op je scoreformulier kunt invullen. Variaties als full house, grote straat en Yahtzee passeren daarbij de revue. Kun je niks? Dan moet je een kruis (= 0 punten) zetten. Zodra alle spelers 1 kolom vol hebben, wint de speler met de meeste punten.
In de jaren 90 wist ik het nog niet, maar ik speelde toen mijn eerste roll & write (tegenwoordig een begrip in bordspelland – kijk maar naar Qwixx, Clever en Keer op Keer), en dat was Yahtzee. Dit was eigenlijk een spel dat ik met iedereen speelde. Ouders, broers en vrienden. Ik waardeerde toen de hoge geluksfactor al niet echt en daarom besloot ik met 3 kolommen te spelen. In de 1e, 2e en 3e kolom werden de scores respectievelijk vermenigvuldigd met 1, 2 en 3. Op deze manier had je meer worpen en kon je slechte worpen tactisch in de eerste kolom plaatsen. Vond ik echt een aanrader!
Je kunt Yahtzee van MB online bestellen bij o.a. Spellenrijk.nl, bol.com, Amazon.nl en Spelhuis.be.
Rummikub
Rummikub bestaat uit 106 steentjes, 2 setjes van de kleuren rood, zwart, blauw en geel met de nummers 1 t/m 13. Elke speler krijgt een aantal steentjes. Elke beurt mag een speler passen en een steentje pakken, combinaties van minimaal 3 steentjes (oplopend of dezelfde cijfers) op tafel leggen óf steentjes aan bestaande combinaties op tafel leggen. De speler als eerste zijn of haar steentjes op heeft, wint het spel!
Voor mensen die dit klassieke bordspel kennen, check even deze sketch van Ronald Goedemondt:
Man, Rummikub is nog zo’n klassieker der bordspellen. Het fijne aan Rummikub is z’n toegankelijkheid. Bijna iedereen kan het wel. Dankzij Rummikub kreeg ik kaartspellen als Jokeren ook sneller onder de knie. Daar lijkt het nu eenmaal op. Het leukste aan dit oude gezelschapsspel vind ik dat je alles wat op tafel ligt, kunt verkloten. Nouja, idealiter kun je steentjes kwijt door nieuwe combinaties te maken, maar de praktijk wees uit dat dit meestal niet lukte :’).
Je kunt Rummikub van Goliath online bestellen bij o.a. Spellenrijk.nl, bol.com, Amazon.nl en Spelhuis.be.
Levensweg
Met dit spel uit de oude doos sjees je letterlijk door je leven vanaf je studie tot aan je pensioen. Je krijgt een baan en ontvangt salaris, maar je moet ook belasting betalen. Je wordt grootgrondbezitter en kunt investeren in aandelen, maar vervelende gebeurtenissen zijn ook voor jouw rekening. En dan ga je ook nog trouwen en kinderen krijgen (we gingen in de jaren 90 nog niet zo met de tijd mee ;)). De speler die bij zijn of haar pensioen het meeste spaargeld heeft opgebouwd, wint deze klassieker.
“Kun jij met Levensweg de win-naar zijjjjnn” Zo klink de tune van de reclame. En volgens mij zal ik ‘m nooit vergeten. Levensweg sprak mij vroeger aan vanwege de vrolijke kleuren, het feit dat er zoveel te doen was op het speelbord en dat je een vette draaischijf had. Volgens mij snapte ik niet veel van de moeilijke woorden op alle velden en kaarten, maar ik heb me toen ik klein was vaak vermaakt met dit oude spel!
Je kunt Levensweg van Hasbro online bestellen bij o.a. Spellenrijk.nl, bol.com, Amazon.nl en Spelhuis.be.
Zeeslag
Het zoveelste spel uit de oude doos is Zeeslag. In dit klassieke bordspel plaatsen jij en je tegenstander in het geheim 10 schepen op een raster van 10 bij 10 (1 t/m 10 en A t/m J). Om de beurt noem je coördinaten, zoals A3, C7 en F10. Staat daar een schip van je tegenstander? Dan heb je een hit. Raad je alle coördinaten van een schip? Dan zinkt het. Breng je alle schepen van je tegenstander tot zinken? Dan win je.
Herinner je je deze reclame nog van dit oude bordspel?
Zeeslag heb ik vroeger veel gespeeld met m’n vader. Ik probeerde hem altijd te slim af te zijn, door schepen vreemd op het bord te plaatsen (niet diagonaal hoor, dat mag niet ;)). Gek genoeg had hij m’n plan altijd door. Ondanks dat ik veel verloor, genoot ik van dit oude bordspel.
Je kunt Zeeslag van MB online bestellen bij o.a. Spellenrijk.nl, bol.com en Spelhuis.be.
Triominos
Triominos speel je door steentjes in de vorm van een driehoek, die aan elk uiteinde een getal (1 t/m 5) hebben staan op tafel te leggen. Je legt dan een steentje met 2 passende cijfers tegen een steentje op tafel aan. De totale waarde van de getallen op jouw steentje zijn je punten. Voltooi je een zeshoek? Dan krijg je zelfs 50 punten. De speler die als eerste 400 punten heeft bereikt, wint het spel.
Dit speelde ik vaak met m’n moeder en bonusvader aan, opmerkelijk genoeg, een driehoeken tafel. Ik vond het al een traktatie om de degelijke steentjes in m’n handen te hebben. Ze hadden een aangenaam gewicht en waren mooi afgewerkt. Maar het puzzelen om maximale punten te halen bleef het leukst. Aan dit bordspel van vroeger heb ik absoluut goede herinneringen!
Je kunt Triomonis van Goliath online bestellen bij o.a. Spellenrijk.nl, bol.com, Amazon.nl en Spelhuis.be.
Cluedo
In Cluedo zijn jij en je tegenstanders detectives die moeten uitvogelen wie Dr. Black heeft vermoord, met welk wapen het is gedaan én in welke kamer. Je hebt 3 soorten kaarten: personen, wapens en ruimtes. Van elke soort wordt er één heimelijk in een envelop gedaan. De rest wordt verdeeld over de andere spelers.
Tijdens je beurt werp je een dobbelsteen en verplaats je jouw pion. Komt deze in een ruimte? Dan mag je daar een theorie (combinatie van persoon, wapen en ruimte) opnoemen. Met de klok mee moet één speler één van de kaarten die jij zojuist noemde alleen aan jou laten zien om de theorie te ontkrachten. Zo kun je middels deductie personen, wapens en ruimtes wegstrepen. De speler die als eerste zijn theorie juist toetst, wint dit nostalgische bordspel!
Wow, dit is een echt spel van toen! Check deze reclame uit de jaren 80:
Toen ik nog jong was, ergens in de jaren 90, speelde ik Cluedo echt alleen maar door dingen weg te strepen die ik vroeg en te zien kreeg. Echter, als je goed oplet en de juiste conclusies trekt, kun je ook leren van wat andere spelers vragen en (mogelijk) te zien krijgen. Toen ik dit jaren later ontdekte, werd dit bordspel een heel nieuw leven ingeblazen voor mij.
Je kunt Cluedo van Hasbro online bestellen bij o.a. Spellenrijk.nl, bol.com, Amazon.nl en Spelhuis.be.
Spookslot
In Spookslot moeten jij en je tegenstanders het kasteel zo snel mogelijk ontsnappen (andere edities moest je er juist in om het spook te vangen). Maar het spel speelt hetzelfde. Je dobbelt een getal en mag dat aantal stapjes vooruit óf je gooit een spook en moet een knikker (voorheen skelet) in het kasteel laten vallen. Dit onderdeel komt in één van de vier kamers terecht. Gooit het jouw figuur omver? Dan moet je een stuk terug. De speler die als eerste het kasteel verlaat, wint dit oude bordspel.
Spookslot heeft sinds de jaren 80 de nodige versies gekend. Op de website van 999 Games (tevens de uitgever die de laatste versie heeft uitgegeven) vind je een mooi blog die daar dieper op in gaat.
Vroeger speelde ik dit zelf als kind en tegenwoordig speel ik dit spel met m’n eigen kinderen. En je ziet dat zij het ook vet vinden. Wat het zo vet maakt? Ik denk het 3D speelmateriaal, het griezelige thema en het verrassingselement van waar het spook zal toeslaan. Geweldig om dit stukje nostalgie op deze manier met mijn kinderen te kunnen delen!
Je kunt Spookslot van 999 Games online bestellen bij o.a. Spellenrijk.nl, bol.com, Amazon.nl, 999Games.nl en Spelhuis.be.
Scrabble
In Scrabble ligt er een speelbord van 15×15 vakjes op tafel. Elke speler krijgt een aantal kleine tegeltjes. Op elke tegeltje staat 1 letter. Als je aan de beurt bent, probeer je met jouw tegels een woord te maken die veel punten oplevert. Elke letter levert punten op en des te moeilijker de letter (zoals een Q en X), des te hoger de punten. Daarnaast kun je letters en woorden op speciale velden leggen die voor bonuspunten zorgen. De speler die uiteindelijk de meeste punten heeft, wint het spel!
Scrabble is zo’n bordspel van vroeger dat vandaag de dag nog razendpopulair is. En speelt men het niet fysiek op tafel? Dan wel in de app met bijvoorbeeld Wordfeud. Ik denk dat Scrabble ook zo’n spel is waar je stiekem best veel van leert als je het met anderen speelt. Ik speel dit oude bordspel niet veel meer, maar als iemand het vraagt sta ik er zeker voor open!
Je kunt Scrabble van Mattel online bestellen bij o.a. Spellenrijk.nl, bol.com, Amazon.nl en Spelhuis.be.
Mens Erger Je Niet
In Mens Erger Je Niet moet je jouw 4 pionnen rond het bord laten gaan en ze parkeren in de laatste vier vakjes. Maar je pionnen staan in een soort basis. Gooi je een 6? Dan mag je een pion op het speelbord zetten. Met de volgende worpen kun je deze pion vooruit zetten. Landt andermans pion op die van jou? Dan moet je pion terug naar de basis (heel ergerlijk dat). De speler die als eerste zijn 4 pionnen op de eindvelden heeft, wint dit k**spel!
Denk niet aan de roze olifant, en dan doe je het toch. Mens, erger je niet en dan doe je het toch! Of nouja, ik dan. Dit oude bordspel behoorde zonder twijfel tot mijn meest gespeelde spellen toen ik jong was. Maar man wat heb ik het vaak vervloekt. Of eigenlijk m’n tegenstanders. Want zij gooiden goed en ik niet :p. Hoe dan ook, zoveel nostalgie als er in deze doos zit… dat kan niet ontbreken in m’n blog!
Je kunt Mens Erger Je Niet van Jumbo online bestellen bij o.a. Spellenrijk.nl, bol.com, Amazon.nl en Spelhuis.be.
Nu ben jij aan de beurt!
In dit blog heb ik diverse oude bordspellen met je gedeeld. Bordspellen van vroeger. Echte nostalgische gezelschapsspellen. Dit lijstje is natuurlijk verre van volledig. Daarom vraag ik me af…
Welke mis jij nog in dit overzicht? Welk spel roept bij jou nou echt van die nostalgische gevoelens op?
Ik hoor het graag in een reactie!