Hoewel fervent bordspelers (zoals ik – en ik denk jij ook!) veel aan tafel zitten met de voeten op de grond, bieden bordspellen over de ruimte ons een portaal naar boven. Ze bieden een ruimtereis naar het heelal en door het hele universum. In dit blog deel ik 9 leuke spellen over de ruimte.
10, 9, 8, 7, 6, 5, 4, 3, 2, 1, 0. Lift off!
Voordat je begint met lezen: de meeste spellen in dit blog zijn gesponsord door de uitgever zelf. Ik kreeg ze eerder om er een review over te schrijven of omdat ik het waardige spellen vond om aan dit blog met spellen over de ruimte toe te voegen. Ondanks de sponsoring heb ik de inhoud van dit blog dus helemaal zelf bepaald.
De Crew
- Uitgever: 999 Games
- Aantal spelers: 3-5 Personen
- Vanaf leeftijd: 10 Jaar
- Speelduur: 20 Minuten
- Soort Spel: Coöperatief kaartspel – Slagenspel
De Crew is een coöperatief slagenspel. Je speelt dus mét elkaar in plaats van tegen elkaar. Jullie moeten samen proberen om 50 missies te halen. Dit kun je uiteraard over meerdere avonden verdelen ;). Elke missie speel je 13 rondes en elke ronde speelt iedereen één kaart. De hoogste waarde wint de slag. Indien mogelijk moet je kleur bekennen aan de kaart die de eerste speler opgooide. Kan dit niet? Dan mag je een andere kaart spelen. Zelfs een troefkleur die altijd sterker is dan andere kleuren. Aan het begin van elke missie krijgen jullie een aantal opdrachten, zoals een volgorde in- en hoeveelheid van slagen die een speler moet halen. Als dit lukt mogen jullie door naar de volgende missie. De catch? Jullie mogen NIET praten. Succes!
> Lees hier mijn uitgebreide review van De Crew!
Ik vind De Crew een perfect voorbeeld van hoe een kleine aanpassing in een bekend mechanisme tóch voor een nieuwe spelervaring kan zorgen. In dit geval maakte auteur Thomas Sing een slagenspel volledig coöperatief. Zo mooi kan pure eenvoud zijn. Dit spel heeft talloze prijzen gewonnen en ik vind dat meer dan terecht. De enigen die dit niet zullen waarderen zijn spelers die niet van slagenspellen houden (zoals Hartenjagen, Rikken, Bridgen). En persoonlijk vind ik De Crew: Missie Diepzee beter dan het origineel. Maar oké, het origineel speelt zich nu eenmaal af in de ruimte ;).
Je kunt De Crew online bestellen op o.a. bol.com, Spellenrijk.nl, Spellenwinkel.nl 999Games.nl en Spelhuis.be.
Not Alone
- Uitgever: Geek Attitude Games
- Aantal spelers: 2-7 Personen
- Speelduur: 30-45 Minuten
- Vanaf leeftijd: 10 Jaar
- Soort: Teamspel + Kaartspel
In Not Alone strijdt één speler (het Wezen) op de planeet Artemia tegen alle andere spelers (de Prooi). Elke ronde speelt iedere Prooi gedekt een locatiekaart. Daarna kiest het Wezen een aantal locaties waar hij zal toeslaan. Vervolgens draai je alle locatiekaarten van de Prooien open. Hier mogen ze acties doen, behalve als het Wezen toeslaat. De Prooi probeert met acties de reddingsteen te verplaatsen. Het Wezen probeert het moraal van de Prooi te laten dalen om zo de assimilatiesteen te verplaatsen. Zodra een steen het einde van het spoor bereikt, wint de eigenaar van die steen.
Wat ik leuk vind aan dit bordspel met 1 versus all? Normaal gesproken jaagt een heel team op 1 speler (zoals in Brieven van Whitechapel). Hier is het juist andersom. Er jaagt 1 speler op de rest. Daarnaast is het verrassend hoe eenvoudig en overzichtelijk dit spel eigenlijk is en hoe lekker het wegspeelt. Enige ‘maar’ is dat het Wezen het beste gespeeld kan worden door een van de meest analytische spelers uit je groep.
Je kunt Not Alone o.a. bestellen op bol.com, Spellenrijk.nl, Spellenwinkel.nl en Spelhuis.be.
Luna Capital
- Uitgever: Keep Exploring Games
- Aantal spelers: 1-4 Personen
- Speelduur: 45 Minuten
- Vanaf leeftijd: 8 Jaar
- Soort: Tile placement
In Luna Capital zijn alle spelers corporaties die een eigen maanbasis bouwen om leven mogelijk te maken op de maan. Je speelt 12 rondes en elke ronde pak je een constructiekaart en bijbehorende projecttegels. Daarna voeg je eerst een constructiekaart toe aan je basis. Vervolgens plaats je alle projecttegels. Enkele tegels leveren tijdens het spel een handige bonus op. De meeste zijn, mits goed geplaatst, punten waard. De speler met de meeste punten wint het spel.
> Lees hier mijn uitgebreide review van Luna Capital!
Ik vind Luna Capital een verrassend leuk, puzzelachtig spel. Hoewel de vormgeving wat ‘kaal’ oogt, past het bij het lege onherbergzame terrein van de maan. Dit gecombineerd met de logica achter de projecten die je bouwt, maakt het spel thematisch sterker dan ik had gedacht. Korte beurten zorgen voor een vloeiend spelverloop dat goed in elkaar steekt. Je kunt het vergelijken met andere tactische titels zoals Kingdomino, Azul en Cascadia. Maar Luna Capital is wel iets uitdagender (meer zoals Calico). Dus houd je van uitdagende puzzels en/of een ruimte thema? Dan zou ik dit zeker eens proberen!
Je kunt Luna Capital online bestellen op bol.com, Spellenrijk.nl, Spellenwinkel.nl en Spelhuis.be.
MLEM: Space Agency
- Uitgever: Rebel Studio
- Aantal spelers: 2-5 Personen
- Vanaf leeftijd: 8 Jaar
- Speelduur: 45 Minuten
- Soort: Push your luck
In MLEM: Space Agency sturen spelers katstronauten de ruimte in. Alle spelers kiezen een katstronaut en plaatsen deze op het raketbord. De commandant gooit alle dobbelstenen en mag, afhankelijk van waar de houten raket staat, resultaten gebruiken om de houten raket naar voren te verplaatsen. Gekozen dobbelstenen met ogen mag je niet meer gebruiken. Dobbelstenen met het nabrander symbool mag je wél opnieuw gebruiken. Bereikt de raket na een worp een planeet of maan? Dan mogen spelers daar hun katstronaut op laten landen voor punten. Je kunt ook wachten en verder reizen voor meer punten. Maar! Dobbelstenen zullen opraken. Gooi je geen bruikbare resultaten meer? Dan crasht de raket en nemen alle spelers hun katstronauten terug. Daarna wordt de volgende speler de actieve speler. Het spel eindigt na de ronde waarin een speler zijn of haar achtste astronaut in de ruimte heeft achtergelaten of als de raket 11 keer is gecrasht. De speler met de meeste punten wint.
> Lees hier mijn uitgebreide review van MLEM Space Agency!
Ik vind MLEM: Space Agency een familiespel met hoogwaardig speelmateriaal. Het thema voelt wat willekeurig, maar ondersteunt het spelverloop goed. Als je van katten en/of de ruimte houdt is dat mooi meegenomen. MLEM is, net als Regenwormen en Kwakzalvers van Kakelenburg, een ‘push your luck’ spel. Neem je genoegen met de huidige punten of waag je een gok voor meer punten met het risico alles kwijt te raken? Dit mechanisme is prima verwerkt, maar ik had graag grotere beloningen gezien bij het wagen van een gok. Nu namen wij vaak genoegen met de huidige punten en miste ik de spanning die bij zo’n gok ontstaat. Wat ik wel echt leuk vond was dat je elke ronde meereist met elkaar, elke ronde deels afhankelijk bent van de keuzes die een ander maakt en het hele spel dus betrokken blijft. Het push your luck mechanisme én de interactie komen naar mijn mening het beste tot zijn recht met meer spelers. Daarom zou ik MLEM: Space Agency vooral aanraden met 4 of 5 spelers.
Je kunt MLEM: Space Agency online bestellen bij o.a. bol.com, Spellenrijk.nl, Spellenwinkel.nl en Spelhuis.be.
Mission Control: Critical Orbit
- Uitgever: Geronimo Games
- Aantal spelers: 2-4 Personen
- Vanaf leeftijd: 12 Jaar
- Speelduur: 15-20 Minuten
- Soort: Coöperatief spel – Real Time
Mission Control: Critical Orbit is een real-time, coöperatief bordspel waarin de spelers binnen 20 minuten het zuurstofniveau van het ruimteschip moeten herstellen. De gezagvoerder leidt het spel en gooit 3 dobbelstenen. Dan overleggen de andere spelers (crewleden) welke twee dobbelstenen ze nodig hebben. Iedere speler maakt een eigen puzzel: polyomino-vormen maken om leidingtegels vrij te spelen, een soort sudoku oplossen om leidingkleppen te verdienen en nog een puzzel om zuurstofflessen te bedienen. Elke speler kan bovendien extra getallen voor andere spelers vrijspelen (zodat kettingreacties ontstaan). De gezagvoerder gebruikt de leidingtegels, kleppen en flessen om op zijn of haar spelersbord voldoende zuurstof in het schip te krijgen. Als dit binnen 20 minuten lukt winnen jullie het spel.
Ik vind Mission Control: Critical Orbit een interessante titel. Het lijkt op bijvoorbeeld Space Alert, maar voegt naast de mechanismen real-time en coöperatief ook roll & write (zoals Clever) toe. Het resultaat is onder tijdsdruk eenvoudige puzzels maken en genieten van veel kettingreacties. Het is een pluspunt dat iedere speler een aandeel heeft (en er geen allesbepalende alfa kan opstaan). Wél verschuift het aandeel per speler gedurende het spel. De gezagvoerder doet in het begin minder en een aan het einde meer (bijna alles). Bij de crewleden is dit omgedraaid waardoor het einde voor hen wat anti-climax kan aanvoelen. Gelukkig duurt het spel maximaal 20 minuten (tijd dien je bij te houden met een eigen timer) dus hoeft dat geen probleem te zijn. Het belangrijkste is dat jij en je spelersgroep tegen de tijdsdruk kunnen. Tot slot zou ik het afraden om met z’n tweeën te doen. Drie kan prima. Vier werkt naar mijn mening het beste.
Je kunt Mission Control: Critical Orbit online bestellen bij o.a. bol.com, Spellenrijk.nl, Spellenwinkel.nl en Spelhuis.be.
Exoplanet
- Uitgever: 999 Games
- Aantal spelers: 2-4 Personen
- Vanaf leeftijd: 10 Jaar
- Speelduur: 60 Minuten
- Soort Spel: Pick Up & Deliver – Action Points
In Exoplanet (het oude bordspel Mesopotamië, maar dan in een nieuw jasje) zijn spelers onderzoeksteams die deze nieuw planeet gaan verkennen. Elke beurt doorloop je 3 fases. In de actiefase verdeel je 5 actiepunten om acties uit te voeren (zoals in bijvoorbeeld Tikal), zoals verkenners verplaatsen, nieuwe gebieden ontdekken en grondstoffen oprapen. In de bouwfase kun je koepels en/of zonnepanelen bouwen. Koepels leveren extra verkenners op en in de energiefase krijg je energie van zonnepanelen. Met energie kun je metaal naar de centrale stad brengen. Heeft de stad voldoende metaal? Dan eindigt het spel en krijg je punten voor geleverd metaal, koepels, zonnepanelen en eventueel verzamelde kaarten. De speler met de meeste punten wint.
Ik heb het originele Mesopotamië nooit gespeeld dus ik kan daar geen vergelijking mee maken. De productiewaarde van Exoplanet ligt erg hoog (op de kaarten na) en ook de spelregels zijn duidelijk en comfortabel voor het oog opgezet. De slechts 5 te besteden actiepunten houden beurten best kort en het spelverloop op koers. Grondstoffen zijn schaars (met name energiebronnen!) dus daar heerst flinke concurrentie. En daar komt ook nog eens bij dat je grondstoffen van elkaar kunt stelen. Dit maakt Exoplanet een relatief vlugge, doch strakke puzzel waarbij je tegenstanders altijd op de loer liggen.
Je kunt Exoplanet online bestellen op o.a. bol.com, Spellenwinkel.nl, 999Games.nl en Spelhuis.be.
Catan: Kosmonauten
- Uitgever: 999 Games
- Aantal spelers: 3-4 Personen
- Vanaf leeftijd: 10 Jaar
- Speelduur: 90-120 Minuten
- Soort Spel: Variant op Catan
In Catan Kosmonauten speel je het klassieke (Kolonisten van) Catan in de ruimte, maar zitten er enkele eyecatchers en aanpassingen in het spel. Je vestigt koloniën bij planeten die grondstoffen opleveren als het getal van die planeet wordt gedobbeld. Met grondstoffen kun je nieuwe koloniën bouwen, ruimtehavens creëren, met ruimteschepen door het heelal reizen én handelsposten bouwen. Zo creëer je bondgenootschappen met buitenaards leven en geniet je van diverse voordelen. Een belangrijk verschil is dat je geen wegen bouwt maar reist. Je moederschip – of eigenlijk de balletjes onderin je moederschip – bepalen hoe snel je jezelf kunt verplaatsen. De speler die als eerste 15 punten heeft wint het spel.
> Lees hier mijn uitgebreide review van Catan Kosmonauten!
Ik vind Catan Kosmonauten een leukere versie om te spelen dan het origineel. Zo spreekt het thema en de look&feel mij meer aan. Het moederschip is een gave gimmick die ook nog eens een uniek ‘dobbel’ mechanisme introduceert met de balletjes onderin. Daarnaast zorgen ontmoetingskaarten en de handelsrelaties die je kunt maken voor extra onvoorspelbaarheid en iets meer spanning. Maar het beste vind ik de volgende twee elementen. Ten eerste het gegeven dat je niet geblokkeerd kunt worden door andere straten (je vliegt immers door de ruimte) en dus meer vrijheid behoudt. Ten tweede dat je – bij lage scores – altijd 2 of 1 grondstoffen mag pakken. Ideaal voor als de statistiek een keer slecht uitpakt en goede getallen niet worden gegooid. Hoewel de geluksfactor natuurlijk aanwezig blijft, maken de vorige twee punten Catan Kosmonauten voor mij toch een stuk leuker om te doen!
Je kunt Catan: Kosmonauten online bestellen op o.a. bol.com, Spellenwinkel.nl 999Games.nl en Spelhuis.be.
Terraforming Mars
NB: Op de foto’s hierboven zie je houten speelmateriaal. Dit zit niet bij het basisspel maar betreft een aparte insert!
- Uitgever: Intrafin
- Aantal spelers: 1-5 Personen
- Speelduur: 90-120 Minuten
- Vanaf leeftijd: 12 Jaar
- Soort: Hand Management, Tile Placement en Set Collection
In Terraforming Mars krijgen alle spelers de opdracht om Mars bewoonbaar te maken. Daarvoor moet het zuurstofgehalte, de temperatuur én het waterniveau (d.m.v. 9 oceanen) op niveau zijn. Elke speler is een corporatie en begint met een startkapitaal. Met dit startkapitaal kun je kaarten spelen die je weer nieuwe voordelen opleveren. Denk daarbij aan extra inkomsten, extra acties en punten. De speler die uiteindelijk de grootste bijdrage heeft geleverd aan het terraformen van Mars (en dus de meeste punten heeft), wint het spel.
> Lees hier mijn uitgebreide Terraforming Mars review!
Terraforming Mars behoort tot mijn favoriete strategische spellen. Toegegeven, het ziet er wat plat en misschien zelfs ‘lelijk’ uit én het komt traag op gang (behalve als je met Terraforming Mars Prelude speelt), maar het spelverloop voelt zo bevredigend. Je kunt echt een mooie engine opbouwen en heerlijke combinaties maken. Voeg daar de concurrentie aan toe op het speelbord en je hebt een geweldig, strategisch bordspel te pakken. Veel kinderen houden van een ruimte thema en daar past Terraforming Mars goed bij. Net als vele andere titels in dit blog kan het een pittig spel voor 12-jarigen zijn, maar met wat geduld zeker de moeite waard.
Je kunt Terraforming Mars online bestellen op o.a. bol.com, Spellenrijk.nl, Spellenwinkel.nl, Amazon.nl en Spelhuis.be.
Evacuation
- Uitgever: Jumping Turtle Games
- Aantal spelers: 1-4 personen
- Speelduur: 90-120 minuten
- Vanaf leeftijd: 14 jaar
- Soort spel: Strategisch spel
In Evacuation zal de Oude Wereld worden opgeslokt door de zon en hebben spelers 4 jaar (rondes) de tijd om een Nieuwe Wereld op te bouwen en hun beschaving te evacueren. Elke ronde krijgen spelers inkomen en moeten ze voedsel betalen. Daarna voeren spelers om de beurt acties uit. Je kunt mensen vestigen, fabrieken en stadions bouwen en infrastructuur verbeteren op de Nieuwe Wereld. Hiermee verhoog je jouw productieniveaus van grondstoffen op de Nieuwe Wereld. Daarnaast kun je ruimteschepen kopen en investeren in technologieën. Funfact: verkregen grondstoffen kun je alleen gebruiken op de Oude óf Nieuwe Wereld, net waar je ze verkregen hebt.
Als iedereen is gepast kun je ruimteschepen van de Oude- naar de Nieuwe Wereld laten gaan om grondstoffen, fabrieken, mensen en stadions te evacueren. Op basis van de acties die je doet ga je nog vooruit op het ontwikkelingsspoor. Dit bepaalt o.a. waar je op de Nieuwe Wereld mag vestigen. Zodra een speler in de Nieuwe Wereld alle productieniveaus op ten minste niveau 8 heeft én 3 stadions heeft, eindigt het spel. Eventuele sancties (als je niet genoeg voedsel, stadions of evacuaties hebt gedaan) passen ieders productieniveaus aan. Daarna wint de speler die na sancties nog steeds aan alle voorwaarden voldoet. Tiebreakers zijn de meeste blije gezichtjes óf het laagste productiefiche dat het hoogste ligt.
> Lees hier mijn uitgebreide review van Evacuation!
Ik vind Evacuation een van de pittigere bordspellen over de ruimte (en die überhaupt de afgelopen jaren is uitgebracht). Het spelverloop hadden mijn medespelers en ik relatief snel onder de knie. De uitdaging zit (1) in het vinden van de juiste manier om het spel aan te vliegen en (2) in hoe ’tight’ het spel is (je hebt niet veel ruimte voor fouten). Je hebt een race- en puntenvariant. Mijn groep en ik vonden de puntenvariant verreweg het leukst. Enerzijds omdat deze minder beperkend aanvoelde, anderzijds doordat je meer elementen kon toevoegen. Het gegeven van 2 werelden – met ieder een eigen productie en opslag – waartussen Pick-up and Deliver mogelijk is, maakt het spel in mijn ogen origineel. Ook het thema is uniek en laat fases en acties logisch aanvoelen. Dat helpt weer bij het uitleggen van het spel. De geluksfactor is relatief laag en je kunt veel plannen. Dit gaat gepaard met weinig interactie omdat elkaar niet echt kunnen saboteren. Het spel voelt niet heel strategisch, eerder tactisch. Er is namelijk niet één leidende strategie. Je moet van alles wat doen om punten te verdienen. Productieniveaus ophogen, evacueren, persoonlijke- en publieke doelen voltooien en meer. De kunst is om er met beperkte acties het maximale uit te halen. En binnen dat gegeven biedt Evacuation voldoende variatie om het vaker te spelen!
Je kunt Evacuation online bestellen op bol.com en Spellenrijk.nl.
Nu ben jij aan de beurt!
In dit blog heb ik verschillende gezelschapsspellen met je gedeeld die een thema over de ruimte hebben. Belangrijk om te vermelden is dat ik alleen op Nederlandstalige spellen heb gefocust. Want titels als Planet Unknown, Galaxy Trucker en Race for the Galaxy zijn ook zeker noemenswaardige titels. Ze zijn echter niet in het Nederlands verkrijgbaar.
Wat vind jij nog toffe bordspellen met een thema over de ruimtevaart? Ik hoor het graag van je in een reactie!