In 2017 bracht 999 Games de titel Majesty van Marc André (o.a. bekend van Splendor) uit. In 2025 volgde een vernieuwde versie van dit spel met de titel Middeleeuwen. Ik kan je helaas geen vergelijking geven (want ik heb Majesty nooit gedaan), maar ik vertel je wel graag meer over Middeleeuwen.
Voordat je begint met lezen: White Goblin Games gaf mij het spel Middeleeuwen zodat ik er een interessant blogartikel over kon schrijven. Dit artikel is dus gesponsord. Maar ik heb mijn redactionele vrijheid behouden en volledig zelf bepaald wat ik in dit artikel heb gezegd.
Korte speluitleg
Heb je een vraag over de spelregels? Stel ‘m gerust in een reactie!
In Middeleeuwen is iedere speler een leenheer die zijn landgoed gaat vormen.
Je speelt 16 rondes.
Op tafel liggen 4 rijen van een X aantal tegels (aantal spelers + 1).
Aan het begin van het spel leggen spelers hun speelfiguur op een tegel in de bovenste rij.
Vervolgens zijn spelers na elkaar aan de beurt. De beurtvolgorde wordt bepaald door de volgorde van de speelfiguren. Deze worden elke rij van links naar rechts afgehandeld.
Tijdens je beurt plaats je jouw speelfiguur op een tegel in de rij eronder. Vervolgens leg je de tegel (waar je figuur op stond) boven je spelersbord in de overeenkomstige kolom. Daarna handel je het effect af van de soort tegel. Tot slot ontvang je inkomen voor het aantal symbolen dat je van een of meer gebouwen hebt.
Je hebt de volgende tegels en effecten:
- Akkers: ontvang 1 munt voor elk boersymbool in je bezit.
- Molens: ontvang 2 munten van elke speler die minder molens heeft dan jij.
- Dorpen: bouw een tegel uit je persoonlijke aflegstapel opnieuw in je gebied (maar activeer het effect niet).
- Vestingen: plaats je verkenner op een zichtbare tegel in het aanbod om ‘m te reserveren.
- Markten: ontvang 1 munt per schatkistsymbool in je bezit.
- Kazernes: ontvang 2 munten van elke speler die minder vestingen heeft dan jij kazernes hebt. Deze spelers moeten ook de meest linkse, bovenste tegel uit hun gebied vernietigen en op een persoonlijke aflegstapel leggen.
- Kerken: leg een muntfiche onder een kolom om symbolen daar meer waard te maken.
- Paleizen: leg een perceelfiche onder een kolom om die kolom van een extra symbool te voorzien dat inkomen oplevert.
Elke kolom levert 2 of 3 munten op voor bepaalde symbolen als inkomen. Met muntfiches (van kerken) verhoog je dat inkomen en met perceelfiches (van paleizen) voeg je een extra symbool toe.
Munten zijn de punten van het spel.
Is, na iemands beurt, de rij leeg? Dan vul je de rij weer aan met nieuwe tegels.
Daarna is de spelers wiens speelfiguur in de rij eronder het meest links staat weer aan de beurt.
Is de 4e, 8e, 12e of 16e rij leeg? Dan handel je een gebeurtenis af die een positief of negatief effect kan hebben.
Na het afhandelen van de laatste gebeurteniskaart krijg je nog 10 minpunten voor elk soort tegel dat je mist.
De speler met de meeste punten wint.
Bekijk het spel in een slideshow:
Korte review
Wow. Op de witte doos na, vind ik dit echt een geweldige productie.
De witte doos schept bij mij een andere verwachting, dan wat er daadwerkelijk in zit. De inhoud is namelijk veel kleurrijker.
Los daarvan? De doos is ruimtelijk perfect gevuld. Je hebt vakken voor de tegels en speelfiguren en precies genoeg plek om munten, fiches en gebeurtenissen op te bergen. Ik heb ook nog de stansborden onderin gelegd om de insert precies tegen de deksel aan te laten sluiten.
De tegels hebben kleurrijke illustraties die mooi in elkaar overlopen. Ze hebben ook een specifieke uitsnede, waardoor je nooit zomaar een tegel per ongeluk in de verkeerde kolom kunt leggen. En ze passen goed in elkaar.
Het regelboekje is overigens liggend gedrukt. Ik vind zelf een staande positie fijner.
De regels zijn kort. En dan bedoel ik echt kort. Er lijkt geen woord teveel te zijn gerept. Dat leest lekker weg.
Ook zijn de regels eenvoudig.
Het draften van tegels werkt via het Kingdomino principe:
Je kiest een tegel en plaatst je speelfiguur op een tegel in de volgende rij. Die plek bepaalt wanneer je in de volgende ronde aan de beurt bent.
Heerlijk.
Aanvullend verzamel je (setjes van) tegels die een effect activeren én munten (= punten) opleveren. Sure, je moet even weten wat elk gebouw doet. Maar dat heb je zo door.
Hoe dit mechanisch in elkaar steekt vind ik echt geweldig.
Wat betekent dit voor de spelervaring?
Over het algemeen is het leuk om te kijken welke tegels je gaat verzamelen. De eerste 4 rondes kijk je vooral naar de mogelijkheden en kies je een strategie. Je keuzes doen er toe.
Na de 4e ronde zullen er momenten ontstaan dat je keuze er niet meer helemaal toe doet. Dan ligt eigenlijk gewoon voor de hand wat je wil pakken. Maar toegegeven: dit lukt niet altijd. Andere spelers kunnen je namelijk in de weg zitten. En dan is een keuze niet direct vanzelfsprekend.
Maar ik kan niet ontkennen dat een beurt incidenteel vanzelfsprekend voelt.
Voor mij doet dit niet af aan het spelverloop. Ik haal alsnog voldoening uit het opbouwen naar dat moment waar een tegel in de laatste rondes 20 punten (of zelfs meer) oplevert.
Oja, in het verlengde van de productie: je kunt dit met 2 tot 5 spelers doen. Voor 4 en 5 spelers zit er een extra stapel tegels bij. Die zijn herkenbaar aan een oranje achterkant (geen klein symbooltje dat je ergens moet zoeken). Lekker gebruiksvriendelijk.
Middeleeuwen werkt prima met elk spelersaantal, maar de speeltijd neemt wel toe. Met 2 spelers kun je Middeleeuwen in 20 minuten spelen. Met 5 spelers wordt het al snel 45 minuten.
Er zit ook wat interactie in en die kán vervelend aanvoelen.
Heeft iemand meer molens dan jij? Dan kost je dat 2 munten. Heeft iemand meer kazernes dan jij vestingen hebt? Dan kost je dat 2 munten én een tegel uit je gebied.
Maar dit voelt pijnlijker dan dat het daadwerkelijk is. Althans, dat is onze ervaring herhaaldelijk geweest. Bij wonnen ook gewoon spelers die regelmatig de dupe waren van molens en kazernes.
Sowieso lagen scores bij ons vaak dicht bij elkaar.
Het spelverloop is vrij eentonig. Wel kun je meerdere routes uitproberen die naar de overwinning kunnen leiden. Voor dit kaliber spel vind ik de herspeelbaarheid dus best goed!
Dus…
Middeleeuwen is een spel dat mechanisch echt geweldig in elkaar steekt. Het is eenvoudig, loopt lekker door en biedt genoeg variatie om niet snel repetitief aan te voelen. Er zit weliswaar wat gemene interactie in. De gevolgen zijn echter minder heftig dan ze lijken.
Algemene informatie
- Naam: Middeleeuwen
- EAN: EAN: 8718026306496
- Soort spel: Bordspel
- Aantal Spelers: 2-5 Personen
- Speelduur: 30-45 Minuten
- Vanaf Leeftijd: 10 Jaar
- Uitgever: White Goblin Games
- Spelauteur: Marc André
- Illustrator: Claire Conan
Waar te koop?
Je kunt Middeleeuwen o.a. bestellen bij deze webshops:
Spellenrijk.nl
Spellenwinkel.nl
SpelletjesVrienden.nl
Nu ben jij aan de beurt!
Heb jij Middeleeuwen al gespeeld? Wat vond je ervan?
Wil je er nog iets over weten? Let me know in een reactie!