Alexander Pfister begon zijn ludografie met redelijk eenvoudige bordspellen, zoals Port Royal en Oh Mijn Goederen. Toch zal hij voor velen bekend staan als de bedenker van strategische spellen als Great Western Trail en Maracaibo.
Maar het was Mombasa waarmee Alexander in 2015 als eerste liet zien dat hij spellen van dit kaliber kon bedenken.
In dit blog vertel ik je er meer over. Ik laat je foto’s zien van al het speelmateriaal, geef de speluitleg én deel mijn Mombasa bordspel review met je.
Voordat je begint met lezen: The Game Master gaf mij het bordspel Mombasa zodat ik er een interessant blogartikel over kon schrijven. Dit artikel is dus gesponsord. Maar ik heb mijn redactionele vrijheid behouden en volledig zelf bepaald wat ik in dit artikel heb gezegd.
Zoals Afrika uit verschillende regio’s bestaat, zo bestaat dit blog ook uit meerdere onderwerpen:
1 – Algemene Informatie
- Soort spel: Bordspel
- Aantal Spelers: 2-4 Personen
- Speelduur: 60 Minuten
- Vanaf Leeftijd: 10 Jaar
- Uitgever: The Game Master
- Spelauteur: Alexander Pfister
- Illustrator: Klemens Franz & Andreas Resch
- Te koop bij: Spellenrijk.nl – bol.com – Spelhuis.be
2 – Unboxing
Deze unboxing bestaat uit 2 delen. Eerst geef ik een lijst van het speelmateriaal dat er in de doos zit. Daarna laat ik foto’s zien van het speelmateriaal.
Wat zit er in de doos?
Je krijgt het volgende speelmateriaal bij Mombasa:
- 1 Speelbord
- 4 Dubbelzijdige compagniesporen
- 4 Spelersborden
- 88 Kaarten:
- 36 Start actiekaarten
- 44 Actiekaarten
- 4 Expansiekaarten
- 4 Spoorkaarten
- 72 Boektegels:
- 24 Boektegels met A
- 24 Boektegels met B
- 24 Boektegels met C
- 10 Starttegels
- 4 Bonustegels
- 60 Munten:
- 40x 1 Pond
- 20x 5 Pond
- 60 Handelsposten:
- 15 Rode
- 15 Oranje
- 15 Zwarte
- 15 Witte
- 16 Aandelenmarkers:
- 4 Blauwe
- 4 Gele
- 4 Groene
- 4 Paarse
- 20 Bonusmarkers:
- 5 Blauwe
- 5 Gele
- 5 Groene
- 5 Paarse
- 4 Inktpotjes
- 4 Diamanten
- 1 Startspelerfiche
- 1 Scoreblok
- 4 Speloverzichten
- 1 Boekje Mombasa spelregels
Laten we maar eens naar wat foto’s kijken.
Hieronder zie je de voorkant van de doos:
En dit is de achterkant:
En de binnenkant:
Je vindt de Mombasa spelregels terug in een boekje van 12 bladzijden. Dat lijkt misschien niet veel, maar dat is het wel (ik zeg het maar eerlijk ;)).
Het speelbord bevat o.a. de kaart van Afrika en ziet er zo uit:
Rondom het bord leg je de compagniesporen:
Voor het allereerste spel verbind je de compagniesporen op een vaste manier. Latere spellen kun je ook de spoorkaarten gebruiken om combinaties te bepalen:
En op het bord komen o.a. de handelsposten terug:
Rechts bovenin het speelbord worden boektegels neergelegd met letters A, B en C:
Links onderin worden de actiekaarten geplaatst. Je hebt actiekaarten met A, B, C, D en E:
Rechts onder naast het speelbord worden bonustegels neergelegd:
Ook leg je naast het speelbord een mooie voorraad met munten:
Elke speler krijgt een spelerstableau:
Een stapel met ‘start’ actiekaarten:
Een diamant en een inktpot:
En aandelenmarkers (laag) en bonusmarkers (hoog):
Ook is er voor elke speler een overzichtskaart:
Er zijn diverse starttegels voor op het spelerstableau:
Tot slot heb je nog een scoreblok om de punten op te noteren aan het einde van het spel Mombasa:
3 – Mombasa: Speluitleg
Hieronder kun je eerst mijn (extreem) korte Mombasa speluitleg lezen. Daarna vind je ook nog een uitgebreidere uitleg.
Hoe speel je het bordspel Mombasa?
In Mombasa verzamelen jij en je tegenstanders aandelen van handelscompagnieën, die hun hoofdvestiging hebben in Mombasa, Kaapstad, Saint-Louis en Caïro. Vanuit die steden plaatsen jullie handelsposten over het Afrikaanse continent met als doel om het meeste geld te verdienen.
Slim boekhouden en diamanthandelaren te vriend houden is ook verstandig. Dat levert namelijk extra geld op, wat je weer kunt investeren in o.a. goederen om te verhandelen, verkenners om handelsposten te plaatsen en extra aandelen.
De speler die na 7 rondes de meeste punten heeft, wint het spel.
Hieronder vind je mijn uitgebreidere Mombasa speluitleg. Die deel ik op in de volgende onderdelen:
- Voorbereiding
- Spelverloop
- Fase 1 (Planning)
- Fase 2 (Actie)
- Fase 3 (Voorbereiding)
- Einde van het spel
Let wel: Mombasa bevat zo ontzettend veel spelregels, dat ik alleen de hoofdlijnen zal toelichten!
3.1 – Voorbereiding
Leg het speelbord midden op tafel. Plaats de handelsposten en boektegels op hun plek. Leg de 4 bonustegels rechtsonder naast het bord en leg de munten als voorraad naast het bord. Afhankelijk van het aantal spelers plaats je munten op de vakjes 2 t/m 7 van het rondespoor.
Schud elke actiekaart met dezelfde letter door elkaar en vorm daarna een stapel van A t/m E, waarbij de A kaarten bovenop en E onderop liggen. Leg de bovenste 12 kaarten linksonder open op het bord (van boven naar beneden, rechts beginnen).
Elke speler kiest een kleur en ontvangt een spelerstableau, start actiekaarten, aandelenmarkers, bonusmarkers, 1 diamant, 1 inktpotje en 1 munt. Het diamant leg je op het diamantspoor van je spelerstableau. Bepaal vervolgens de startspeler. Hij of zij krijgt het startspelerfiche.
Nu krijgen de spelers met de klok mee nog 1 extra actiekaart (een expansie) met unieke waarde én een starttegel die je op je spelerstableau legt. Daar zet je het inktpotje op en je plaatst de 3 afgebeelde kaarten boven je tableau. Tot slot krijg je nog een startbonus.
Nu ligt er zoiets als hieronder op tafel:
3.2 – Spelverloop
Het doel van Mombasa is om de meeste punten te winnen. Je speelt het spel in 7 rondes en elke ronde bestaat uit de volgende 3 fases:
- Planningsfase
- Actiefase
- Voorbereidingsfase
In de eerste fase ga je handkaarten kiezen waarmee je deze ronde wil spelen. In de tweede fase ga je om de beurt acties doen met je handkaarten. In de derde fase vindt de voorbereiding voor de volgende ronde plaats.
3.3 – Fase 1 (Planning)
In deze fase bepaal je jouw acties voor deze ronde. Je kiest 3 handkaarten en die leg je gesloten op de beschikbare velden onder je spelerstableau. Als elke speler dit heeft gedaan, draai je ze open.
Je begint met plaats voor 3 actiekaarten. Gedurende het spel kun je echter nog 2 velden vrijspelen als je een vak op het diamantspoor en het boekhoudspoor bereikt. Dan zou je dus zelfs 5 handkaarten kunnen spelen.
Aan het einde van elke ronde kies je één van de bovenste stapels, de zogenaamde ‘ruststapels’. Daarna verplaats je de 3 gespeelde kaarten verticaal naar boven. Dit betekent dat als je bepaalde kaarten samen speelt, je ze niet allemaal tegelijk terugkrijgt in je hand.
3.4 – Fase 2 (Actie)
Tijdens deze fase mag je acties uitvoeren. Je kunt de volgende acties doen:
- Goederenkaarten gebruiken
- Expansiekaarten gebruiken
- Boekhouderkaarten gebruiken
- Diamantenhandelaarskaart gebruiken
- Bonusmarkers plaatsen
Goederenkaarten gebruiken
Door goederenkaarten te gebruiken kun je nieuwe kaarten kopen die op het bord liggen én je aandelenmarkers op compagniesporen naar voren schuiven.
Op deze manier kun je aan extra (en betere) kaarten komen, die je later weer kunt gebruiken om effectievere acties te doen. Aandelenmarkers op de compagniesporen vooruitzetten levert bonusacties op en eventueel punten aan het einde van het spel.
Expansiekaarten gebruiken
Door expansiekaarten te gebruiken kun je handelsposten van 1 compagnie in de regio’s op het speelbord te plaatsen. Het gebied waar je een handelspost wil plaatsen moet aan de stad of een ander gebied met soortgelijke handelspost grenzen.
Op deze manier kun je bonussen krijgen, zoals munten, boekhoudpunten en stappen vooruit op het diamantenspoor. Bovendien geldt: des te meer handelsposten van één kleur op het bord, des te meer muntjes je in de stad vrijspeelt. Deze munten leveren in combinatie met behaalde aandelen punten op.
Boekhouderkaarten gebruiken
Door boekhouderkaarten te gebruiken kun je jouw inktpot vooruit bewegen op het boekhoudspoor. Om een boektegel op het spoor te passeren, moet je aan de voorwaarden voldoen die op het boek staan. Bijvoorbeeld dat je 3 koffiebonen of een diamanthandelaar voor je moet hebben liggen.
Op deze manier kun je tussentijdse bonussen krijgen, zoals munten, boekhoudpunten en stappen vooruit op het diamantenspoor. Bovendien geldt: des te verder je op het boekhoudspoor bent, des te meer punten het spoor aan het einde van het spel oplevert!
Diamantenhandelaren gebruiken
Door diamanthandelaren te gebruiken kun je jouw diamant vooruit bewegen op het diamantspoor. Voor het verschuiven van je diamant hoef je niet aan bepaalde voorwaarden te voldoen.
Net als het boekhoudspoor levert ook het diamantenspoor punten op. Des te verder je komt, des te meer punten.
Bonusmarkers plaatsen
Door bonusmarkers te plaatsen kun je jouw aandelenmarkers op compagniesporen vooruitzetten, bonustegels krijgen én gebruik maken van speciale acties langs de compagniesporen.
Bonustegels leveren je een extra actie of voordeel op voor de volgende ronde. Als je vooruit gaat op een compagniespoor heb je aan het einde van het spel meer kans op punten. Daarnaast kun je speciale acties vrijspelen langs de compagniesporen. Ook daar mag je een bonusmarker op plaatsen.
Einde van jouw ronde inluiden
Als je geen acties meer kunt uitvoeren, eindigt voor jou de ronde. Je voert nu de volgende 2 stappen uit:
- Neem 1 stapel kaarten van boven je spelerstableau op handen.
- Verplaats de gespeelde actiekaarten naar boven het tableau.
Bij die verplaatsing is het belangrijk dat kaarten binnen dezelfde kolom blijven!
3.5 – Fase 3 (Voorbereiding)
Zodra alle spelers hun acties hebben uitgevoerd, begint de voorbereiding voor de volgende ronde. Dat betekent dat je:
- munten van het rondespoor naar het boekendisplay verplaatst;
- het kaartendisplay aanvult;
- de gespeelde bonusmarkers terugneemt.
Door munten naar de onderliggende boekendisplay te verplaatsen, kun je bijhouden in welke ronde je zit. Daarnaast kun je munten krijgen als je de boekentegels kiest waar ze bij liggen.
Bij het kaartendisplay verwijder je eerst overgebleven kaarten in de rechterkolom. Schuif nu alles naar rechts. En vul vervolgens van boven naar beneden (rechts beginnen) aan.
3.6 – Einde van het spel
Zodra alle spelers hun acties in ronde 7 hebben uitgevoerd, eindigt het spel. Je krijgt nu punten voor:
- Munten in je voorraad.
- Per compagnie: het aantal aandelen x het aantal niet bedekte munten in de stad.
- De plaats op het diamantspoor.
- De plaats op het boekhouderspoor.
De speler met de meeste punten wint het spel!
4 – Mombasa Spel: Review
Om mijn mening zo goed mogelijk te geven, deel ik deze El Gaucho bordspel recensie op in de volgende onderdelen:
- Thema & Vormgeving
- Spelregels & Toegankelijkheid
- Strategie of Geluk?
- Interactie
- Herspeelbaarheid
Thema & Vormgeving
Het thema van Mombasa staat nog weleens ter discussie. Het spel wordt geschetst in het koloniale verleden waarbij het Afrikaanse continent nogal werd uitgebuit. De auteur, Alexander Pfister, alsook diverse uitgevers zijn zich hier bewust van.
Er komt echter niets expliciet terug in het spel dat over uitbuiting van de Afrikaanse bevolking gaat.
Ik ben tijdens het spel ook niet echt bezig met Afrika en alles eromheen. Ik ben vooral aan het kijken naar welke vakjes ik moet, welke goederen ik nodig heb en hoe ik m’n handkaarten het beste kan spelen. Voor mij weegt de discussie rondom het thema dus minder zwaar.
Maar ik kan me wel voorstellen dat dit niet voor iedereen zo werkt.
De vormgeving ziet er goed uit. Met een bordspel van dit formaat heb ik wel vaker dat ik diverse symbolen toch even een paar keer op moet zoeken omdat het nog niet direct voor zich spreekt. Dit wordt naarmate je het spel vaker speelt wel beter.
Al met al, het thema spreekt niet direct tot m’n verbeelding en de artwork vind ik er mooi uit zien.
Spelregels & Toegankelijkheid
Aan de spelregels heb je een flinke kluif. Ik zou liegen als ik anders zou beweren. Daartegenover staat wel dat de Mombasa spelregels volledig zijn. Ik heb tijdens het spelen wel wat vragen gehad, maar tot nu toe kon ik alles terugvinden in de spelregels zelf.
Maar oké, er zijn dus veel spelregels. Dat hoort nu eenmaal bij een groot, strategisch bordspel met veel mogelijkheden. Voor mensen die van dit kaliber bordspel houden zijn die spelregels geen enkel probleem. Het grote publiek zal echter afhaken.
Strategie of Geluk?
Mombasa is wel echt een strategisch spel, maar de mate van strategie hangt af van het aantal spelers.
Als je Mombasa met 2 personen speelt, is het voordeel dat je meer grip en zicht hebt op het spel. Je kunt iemands acties beter voorspellen, bepalen op welk compagniespoor hij of zij zich gaat focussen en welke handelsposten er geplaatst gaan worden.
Speel je met 4 spelers? Dan ontstaat er veel meer concurrentie. Bonusvelden zijn sneller bezet, er zullen meer handelsposten (van meer kleuren) worden gespeeld én bepaalde kaarten worden eerder voor je neus weggegrepen.
Voorop gesteld: ik vind Mombasa met elk spelersaantal leuk om te doen, maar met één spelersaantal wel het leukste.
Met 2 spelers kun je het beste een strategie naleven, maar wordt het naar mijn mening wel wat statisch. De ene speler focust op de ene compagnie en de andere op de andere compagnie. Dat is niet per se slecht. Ik vind alleen dat Mombasa zich perfect leent voor meer concurrentie en spanning op het bord.
Maar met 4 spelers, en dus met meer concurrentie op het speelbord, vind ik de willekeur en onvoorspelbaarheid soms juist wat te hoog. Focussen op 1 compagnie wordt dan een gok, dus is de enige strategie die je kunt hanteren: spreiden.
Dus 2 is wat statisch, 4 is meer willekeurig. Daarom speel ik Mombasa het liefst met 3 personen. Dat is de gulden middenweg zullen we maar zeggen :).
Interactie
Mombasa bevat zeker spelersinteractie. Niet zozeer in die zin dat je andere spelers echt kapot kunt maken of flink kunt dwarsbomen. Maar meer in de concurrentie die op het speelbord heerst. Actiekaarten, boektegels, bonusacties… ze kunnen allemaal voor je neus worden weggepakt. En dat gebeurt ook.
De enige plek waar je volgens mij echt achteruitgang kan boeken, is met de handelsposten. Je krijgt namelijk punten voor het aantal zichtbare munten bij een compagnie op het bord. Maar zodra een andere speler jouw handelsposten terugzet, is de kans aanwezig dat muntjes weer bedekt worden.
Mombasa heeft dus geen agressieve vorm van interactie, maar wel een passieve vorm.
Herspeelbaarheid
De herspeelbaarheid van Mombasa ligt hoog. Je kunt zo ontzettend veel variëren. Je kunt de compagniesporen random langs het bord leggen. De starttegels die spelers hebben zullen anders zijn. Beschikbare boektegels liggen nooit hetzelfde. En ga zo maar door.
Zelfs de beschikbare actiekaarten die op het speelbord liggen, liggen elke keer weer anders. Ondanks dat ze gegroepeerd (A, B, C, D en E) een vaste volgorde hebben! De variatie is hier natuurlijk wel te danken aan de variabele kosten om de kaarten te kopen.
Final Thoughts…
Ik vind het gaaf dat er meerdere mechanics in het spel zitten. Je hebt area control bij de handelsposten, worker placement met de bonusmarkers en natuurlijk deckbuilding, omdat je je eigen deck probeert aan te vullen met betere kaarten.
Daarnaast wil ik nog benoemen dat ik het onderdeel van de ‘ruststapels’ erg interessant vind. Hoe noem je dit? Card management ofzo? Nouja, dit onderdeel maakt dat je echt goed moet plannen.
Want speel je in de 1e beurt 3 kaarten met hetzelfde symbool (zoals expansiekaarten)? Dan duurt het 3 rondes voordat je al die kaarten terug hebt. Je mag namelijk maar 1 ‘ruststapel’ terugpakken aan het einde van een ronde.
Dit plannen is naar mijn mening het moeilijkste van Mombasa. Zeker in combinatie met het boekhoudspoor, waarop je vooruit mag als je de juiste kaarten hebt gespeeld. Een inschattingsfout kan best grote gevolgen hebben. Gun jezelf dus de tijd om goed te plannen ;).
Mijn Mombasa spel review in het kort?
Mombasa is het type spel dat mij aanspreekt. Het is een zwaar strategisch bordspel met diverse actiemogelijkheden en waarbij diverse mechanics voor verschillende mini ervaringen zorgen. ‘Card management’ is wat Mombasa écht uitdagend maakt. Welke strategie je het beste kunt volgen wordt wel enigszins gedicteerd door het spelersaantal. Keep that in mind.
5 – Mombasa Spel: Waar te koop?
Je kunt het Mombasa bordspel online bestellen op o.a. Spellenrijk.nl, bol.com en Spelhuis.be. Bekijk hier de spellenkraam van The Game Master voor al hun spellen.
Nu ben jij aan de beurt!
In dit blog heb ik je verteld over Mombasa, een strategisch bordspel van Alexander Pfister, uitgegeven door The Game Master. Ik liet je foto’s zien van al het speelmateriaal, gaf je de speluitleg én deelde mijn Mombasa spel review met je.
Wat vind jij van Mombasa? Heb je er nog vragen over?
Ik hoor graag van je in een reactie!
Voor de hoofdafbeelding van dit blog heb ik een foto gebruikt van Tubbylynn via Pixabay.