Paleo Bordspel: Review, Speluitleg + Unboxing!

Paleo won de Kennerspiel des Jahres 2021 en werd genomineerd (naast Throw Throw Burrito) voor de Speelgoed van het Jaar 2021 in de categorie 12 t/m 17 jaar. Opvallend genoeg kreeg het dit jaar geen nominatie voor de Nederlandse Spellenprijs.

Het is duidelijk. De meningen zijn er over verdeeld.

In dit blog laat ik je meer zien van dit bordspel. Ik deel foto’s van het speelmateriaal, geef je de speluitleg én deel mijn Paleo bordspel review met je!

Voordat je begint met lezen: 999 Games gaf mij het bordspel Paleo zodat ik er een interessant blogartikel over kon schrijven. Dit artikel is dus gesponsord. Maar ik heb mijn redactionele vrijheid behouden en volledig zelf bepaald wat ik in dit artikel heb gezegd.

Zoals er in het stenen tijdperk meerdere gevaren op de loer liggen, zo vind je in dit blog meerdere onderwerpen:

1. Algemene Informatie
2. Unboxing
3. Speluitleg
4. Review
5. Waar te koop?

1 – Algemene Informatie

• Soort spel: Coöperatief bordspel
• Aantal Spelers: 1-4 Personen
• Speelduur: 45 Minuten
• Vanaf Leeftijd: 10 Jaar
• Uitgever: 999 Games
• Spelauteur: Peter Rustemeyer
• Illustrator: Dominik Mayer
• Te koop bij: Spellenrijk.nl – bol.com – 999Games.nl – Amazon.nl – Spelhuis.be

2 – Unboxing

Deze unboxing bestaat uit 2 delen. Eerst geef ik een lijst van het speelmateriaal dat er in de doos zit. Daarna laat ik foto’s zien van het speelmateriaal.

Laten we maar eens naar wat foto’s kijken.

Hieronder zie je de voorkant van de doos:

En de achterkant:

En de binnenkant waar alles best goed in past én waarin staat beschreven hoe je het speelmateriaal er het beste in kunt leggen:

Je vindt de Paleo spelregels terug in een boekje van 12 bladzijden:

Daarnaast is er een bijlage waarin modulen en specifieke kaarten worden uitgelegd:

Op tafel staat een mooie werkbank waar je ideeën tot gereedschap kunt verwezenlijken:

Dan is er een tableau voor het kamp:

En een tableau voor de wildernis:

En een tableau voor de nacht:

Ook is er een kerkhof, waar kaarten heen gaan met mensen of dieren die sterven:

Je speelt Paleo vooral met kaarten. Daar zijn er veel van. Onder te verdelen in een aantal soorten. Ten eerste heb je de basiskaarten:

Mensenkaarten:

Droomkaarten:

Ideeënkaarten:

Geheimkaarten:

En de kaarten die elk spel uniek maken, de modulenkaarten (A, B, C, D, E, F, G, H, I en J):

Je hebt veel soorten gereedschapsfiches in het coöperatieve bordspel Paleo. Zo heb je fakkels:

Vuistbijlen:

Speren:

Huiden:

Kleding:

Geneeskrachtige wortels:

Vallen:

Vlotten:

Touwen:

Talismannen:

Tenten:

Wolven:

En een masker:

En zijn 3 soorten grondstoffen. De eerste is voedsel:

Steen:

en Hout:

Tijdens 999 Games’ Paleo kunnen je mensen gewond raken. Ze krijgen dan schadefiches:

Gaan er mensen dood? Dan krijg je doodskopfiches:

Om Paleo te winnen moet je overwinningsfiches verzamelen:

En dan zijn er nog 2 dobbelstenen:

3 – Paleo: Speluitleg

Hieronder lees je eerst mijn korte Paleo speluitleg. Daarna vind je ook nog een uitgebreide uitleg.

Hieronder vind je mijn uitgebreidere spelregels van Paleo. Die deel ik op in de volgende onderdelen:

1. Voorbereiding
2. Modulen
3. Spelverloop
4. Einde van het spel

3.1 – Voorbereiding

Zet de werkbank op tafel, leg de gereedschapsfiches ernaast (met speer-, fakkel- en vuistbijlfiches op hun plek). Plaats het kamp-, wildernis- en nachttableau in die volgorde weer naast de gereedschapsfiches. Leg de grondstoffen, schadefiches, doodskoppen en overwinningsfiches naast de tableaus.

Wat betreft de kaarten komt het in principe altijd op het volgende neer:

• Schud de mensen, dromen en ideeënkaarten en leg ze op het tableau.
• Iedere speler trekt 2 mensen en legt ze open voor zich neer.
• Kies de modulen waarmee je speelt (meer info hieronder).
• Leg eventuele ideeën uit de module in de werkbank.
• Leg bijbehorende geheimenkaarten gesloten op het nachttableau.
• Leg de missiekaarten open op het nachttableau.
• Schud alle overige kaarten met de basiskaarten.
• Verdeel die kaarten gedekt over alle spelers.*

*Als spelers niet evenveel kaarten krijgen, is dat geen probleem.

Je hebt nu ongeveer zoiets voor je op tafel liggen:

3.2 – Modulen

In principe is de basis van Paleo altijd hetzelfde. Het zijn de modulen die variatie in het spel brengen.

Er wordt aangeraden om de volgende levels (met specifieke combinatie van modulen) opeenvolgend te spelen:

• Level I: Modulen A + B
• Level II: Modulen C + D
• Level III: Modulen E + F
• Level IV: Modulen C + G
• Level V: Modulen A + H
• Level VI: Modulen B + I
• Level VII: Modulen D + E + J

Win je een level? Dan ga je door naar het volgende level.

Je kunt zelfs modulen combineren naar jullie behoeften. Het advies is om dan steeds 2 willekeurige modulen te combineren.

3.3 – Spelverloop

Het spelverloop van Paleo is vrij eenvoudig. Je hebt 2 fasen:

1. Dagfase
2. Nachtfase

In de Dagfase kiezen de spelers één van hun bovenste 3 gedekte kaarten en draaien deze tegelijkertijd open. Met deze kaarten kunnen de spelers acties uitvoeren. Je krijgt bijvoorbeeld grondstoffen (zoals voedsel, hout en steen), kunt gereedschap maken of moet vechten tegen dieren. Je kunt zelfs overwinningsfiches verdienen.

Om zo’n actie uit te kunnen voeren moet je aan het gevraagde aantal symbolen kunnen voldoen. Er zijn 3 symbolen:

• Waarneming
• Kracht
• Handigheid

Die symbolen vind je terug op jouw stamleden (mensen) en gereedschapsfiches.

Het zal vaak voorkomen dat je niet genoeg symbolen hebt. In dit geval kunnen spelers elkaar helpen (mits je met de gespeelde kaart hulp kunt bieden). Zo kunnen spelers gebruik maken van elkaars symbolen en door samen te werken tóch een bepaalde kaart halen.

Het gaat sowieso voorkomen dat je kaarten niet kunt halen, omdat je niet voldoende symbolen hebt. In veel gevallen is er dan niets aan de hand.

Maar in enkele gevallen zullen je stamleden hier schade van oplopen (en wonden krijgen). Zodra er bij een stamlid op het onderste vakje (met doodshoofd) een schadefiche wordt gelegd, sterft het stamlid. Dit levert jullie groep één doodshoofdfiche op.

Als alle kaarten zijn gebruikt voor acties, worden ze afgelegd en kiest weer elke speler één van zijn bovenste 3 kaarten, enzovoorts. Dit spelen van kaarten gaat net zolang door totdat ieders trekstapel leeg is.

Dan begint de Nachtfase. Tijdens deze fase moeten alle spelers hun mensen voeden en missies volbrengen. Voor elk mens dat niet gevoed wordt én voor elke mislukte missie, krijgen de spelers één doodshoofdfiche.

Na de nachtfase worden alle afgelegde kaarten weer geschud en verdeeld over de spelers. Daarna begint de dagfase opnieuw.

Bovenstaande Paleo uitleg is niet volledig, maar geeft je een beeld van belangrijke onderdelen in het spel. Ik kies er bewust voor niet teveel te delen van de kaarten, omdat ik denk dat Paleo het leukst is als je wordt verrast.

3.4 – Einde van het spel

Paleo eindigt zodra één van de volgende twee situaties ontstaat:

• De spelers hebben 5 doodskopfiches verzameld en verliezen het spel.
• De spelers hebben 5 overwinningsfiches verzameld en winnen het spel.

4 – Paleo: Review

Om mijn mening zo goed mogelijk te geven, deel ik deze Paleo recensie op in de volgende onderdelen:

• Thema & Vormgeving
• Spelregels & Toegankelijkheid
• Strategie of Geluk?
• Spelmechanisme
• Interactie
• Herspeelbaarheid

Thema & Vormgeving

Het thema van Paleo spreekt me aan. Ik denk dat dit komt doordat ik goeie ervaringen heb aan een ander spel van 999 Games dat over het stenen tijdperk ging. Namelijk Stenen Tijdperk. Het lijkt er totaal niet op verder, maar dat terzijde.

Waar ik in deze Paleo bordspel review alleen maar lovend over kan zijn, zijn kleine details in het thema. Zie deze voorbeelden:

Kom je een wolf tegen en kun je ‘m niet verslaan? Dan kun je ‘m wegjagen met vuur óf je krijgt 2 wonden. Versla je ‘m wel? Dan wordt het een soort huisdier die je permanent een extra waarneming-symbool oplevert. Immers, het beestje heeft een extra paar ogen voor jouw stam (en heeft nog betere zintuigen ook).

Kom je op een plek waar stenen naar beneden vallen en is je waarneming te laag (waardoor je het dus te laat ziet)? Dan krijg je schade. Maar is je waarneming wél toereikend en zie je de stenen vallen? Dan krijg je geen schade. Sterker nog, je houdt er zelfs steen aan over!

Kom je dieren of boomstammen tegen en kun je die respectievelijk doden voor vlees of hakken tot hout? Dan worden die kaarten op het kerkhof gelegd. Dat betekent dat ze ook niet meer terug in het spel komen. Logisch ook, want iets dat is ‘opgemaakt’, is er niet meer.

Dus al met al vind ik dat er thematisch goed nagedacht is over het spel.

Ik vind het artwork, eh… bijzonder. Ik ben er niet helemaal uit of ik het echt mooi vind. Wél vind ik het goed passen bij het thema. Want de illustraties hebben een soort schilderachtig effect. Niet dat het helemaal op muurschilderingen lijkt, maar de eenvoud in kleurgebruik doet me soms wel aan het primitieve aspect van het Stenen Tijdperk denken.

De symboliek vind ik erg duidelijk. In het begin moet je de spelregels er nog wel eens bij pakken om wat dingen te verduidelijken. Ken je de symbolen eenmaal? Dan voelt het snel als vanzelfsprekend aan en speelt Paleo lekker weg.

De kwaliteit van het speelmateriaal vind ik goed. Stevige kaarten, handzame fiches en mooie grondstoffen. Mijn enige vorm van kritiek zit in het stanswerk. Het lijkt er soms op dat de plaat niet goed onder de machine lag, want de illustraties zitten niet helemaal mooi in het midden.

Spelregels & Toegankelijkheid

Ik schrok eigenlijk van de Paleo spelregels. Het is echt veel tekst. En eerlijk? Volgens mij is dat overkill. Ik heb het idee dat de spelregels veel korter konden. Misschien hadden ze meer naar een mogelijkheid kunnen gaan waarbij je de basis in 1 of 2 bladzijden door hebt en vervolgens één testpotje speelt om het spel door te hebben. Gebruik vervolgens een goede referentiekaart voor symbolen en het spelregelboekje kon volgens mij veel korter.

Maargoed, dat is speculatie.

De spelregels zijn wellicht wat fors, maar wel duidelijk. Dat dan weer wel. Het nodigt alleen niet zo uit om er doorheen te bladeren.

Naar mijn mening is Paleo een toegankelijk bordspel. Zeker voor het coöperatieve genre. Het is niet moeilijk, het spelverloop kent geen downtime en potjes duren nou ook weer niet heel lang (max. een uurtje).

Strategie of Geluk?

Ik zou Paleo toch meer als geluksspel bestempelen. En de reden is simpel. Je bent erg afhankelijk van de kaarten die je trekt. Neem deze situaties:

Stel dat je kameraad een mammoet trekt. Eentje die jullie kunnen verslaan áls jullie samenwerken. Mooi hè? Behalve als jij nét een kaart trok waarmee je niet kunt helpen. Weg mammoet.

Of deze. In Paleo heb je alle 3 de eigenschappen nodig: waarneming, kracht en handigheid. Heb je aan het begin van het spel niet al deze symbolen, maar van eentje heel veel? Dan wordt het echt een stuk lastiger al. Niet onmogelijk, don’t get me wrong. Maar wel lastiger. Want je kun een groot deel van de gespeelde kaarten niet voltooien en dat betekent weinig voedsel.

Oké, nog eentje dan. Soms heb je stamdleden die weinig wonden kunnen incasseren. Hoe fucked up is het als je dan een paar kaarten achter elkaar krijgt die je niet kunt voltooien, maar wel schadefiches opleveren? Je stamleden raken gewoon gewond en in een extreem geval gaan ze ook dood.

Dus feit blijft: Paleo heeft een hoge geluksfactor.

Heb je dan helemaal geen grip in dit spel? Nou… wel een beetje. Je kunt namelijk onthouden welke kaarten in het spel zitten. Je kunt onthouden hoeveel speren je nodig had voor een specifieke mammoet. Je kunt onthouden wat een bepaalde droomkaart je voor bonus geeft.

Naarmate je een aantal Dagfases hebt gespeeld, leer je de decks steeds beter kennen. En die kennis kan je helpen bij het maken van slimme, tactische keuzes.

Spelmechanisme

Dat gezegd hebbende, vind ik het spelmechanisme van Paleo wel erg verfrissend. Het voelt aan als een soort omgekeerde deckbuilder. Je begint met een volle deck, leert deze geleidelijk aan kennen en probeert kaarten weg te spelen om vooruit te komen en te winnen.

Ook het gegeven dat je uit de bovenste 3 kaarten van je trekstapel mag kiezen en op basis van de achterkant een beetje een idee kunt krijgen over wat te verwachten vind ik goed. Daarmee krijg je namelijk, ondanks de hoge geluksfactor, ook weer iets meer controle.

Uiteindelijk probeer je de juiste kaarten uit je deck op het juiste moment te spelen voor voedsel, grondstoffen en overwinningsfiches. Leuk bedacht!

Interactie

Er zit veel interactie in Paleo. Echt veel. En dat is vooral te danken aan het intensieve overleg dat zal plaatsvinden tijdens het spel.

Het is niet zo dat je elke beurt allemaal een kaart opendraait en daar lang over moet gaan praten ofzo. Dat komt eigenlijk maar een paar keer, op cruciale momenten voor. Wel bespreek je elke beurt weer met elkaar wat er gebeurt. En in veel gevallen zul je hulp bieden aan een ander. Dus je bent continu met elkaar bezig.

Herspeelbaarheid

Ik heb veel potjes moeten spelen, voordat ik überhaupt naar volgende levels kon gaan (yes, we sucked, I know). Naarmate je een level vaker speelde, werd het voor mij wel ietwat saaier. Je kent immers de kaarten al en probeert daar dan het meeste uit te halen. Maar vernieuwend werd het niet. Wél bleef het uitdagend.

Ondanks dat je meerdere modules hebt die je op veel manieren met elkaar kunt combineren, denk ik toch dat de herspeelbaarheid matig is. Althans, zo ervaarde ik Paleo. Het is leuk zolang je nog af en toe nieuwe kaarten krijgt. Eenmaal alle kaarten gezien? Dan is het wel klaar.

Op zich geen ramp, want je kunt Paleo daarna ook gewoon doorverkopen!

Final thoughts…

Paleo is een coöperatief bordspel. En als je mij kent, dan weet je dat ik altijd bang ben voor één specifiek gevaar dat coöperatieve spellen met zich mee kunnen brengen.

Dat is dat één of twee spelers het spel actief gaan leiden en de andere spelers achterover leunen en passief volgen. De actieve spelers zeggen wat je het beste kunt doen. De passieve spelers zeggen “Ja en amen”.

Bovenstaande situatie kan ook ontstaan bij Paleo.

Speel je spellen als Pandemic, Flash Point en Het Verboden Eiland zonder problemen? Dan zal Paleo ook geen problemen met zich mee brengen voor jullie groep. Maar herken je mijn beschreven gevaar? Dan zou ik Paleo toch links laten liggen.

Vraag je jezelf af of ik coöperatieve spellen dan helemaal niet leuk vind? Jawel hoor. Maar vooral de coop spellen waarbij elke speler een even groot aandeel heeft. Denk daarbij aan De Crew, The Mind en ook Menara in zekere mate.

5 – Paleo: Waar te koop?

Je kunt 999 Games’ Paleo o.a. bestellen op Spellenrijk.nl, bol.com, 999Games.nl, Amazon.nl en Spelhuis.be.

Nu ben jij aan de beurt!

In dit blog heb ik je verteld over het coöperatieve bordspel Paleo. Het werd bedacht door Peter Rustemeyer en in Nederland uitgegeven door 999 Games.

Ik liet je foto’s zien van al het speelmateriaal, gaf je de speluitleg én deelde mijn Paleo bordspel review met je.

Wil je er nog iets over weten? Vraag het gerust! Deel je graag jouw mening? Schrijf dan je eigen review in een reactie!

Voor de hoofdafbeelding van dit blog heb ik een foto gebruikt van Sascha Hoeges via Pixabay.