Paleo won de Kennerspiel des Jahres 2021 en werd genomineerd (naast Throw Throw Burrito) voor de Speelgoed van het Jaar 2021 in de categorie 12 t/m 17 jaar. Opvallend genoeg kreeg het dit jaar geen nominatie voor de Nederlandse Spellenprijs. Het is duidelijk. De meningen zijn er over verdeeld.
In dit blog deel ik mijn Paleo bordspel review en vertel ik je of dit spel iets voor jou is.
Voordat je begint met lezen: 999 Games gaf mij het bordspel Paleo zodat ik er een interessant blogartikel over kon schrijven. Dit artikel is dus gesponsord. Maar ik heb mijn redactionele vrijheid behouden en volledig zelf bepaald wat ik in dit artikel heb gezegd.
In dit blog vind je algemene informatie én mijn recensie van het bordspel Paleo. Via onderstaande links vind je m’n andere blogs over dit spel.
Algemene Informatie
- Naam: Paleo
- EAN: 8719214429430
- Soort spel: Coöperatief bordspel
- Aantal Spelers: 1-4 Personen
- Speelduur: 45 Minuten
- Vanaf Leeftijd: 10 Jaar
- Uitgever: 999 Games
- Spelauteur: Peter Rustemeyer
- Illustrator: Dominik Mayer
- Te koop bij: Spellenrijk.nl – bol.com – 999Games.nl – Amazon.nl – Spelhuis.be
Paleo Spel: Review
Om mijn mening zo goed mogelijk te geven, deel ik deze Paleo spel recensie op in de volgende onderdelen:
- Thema & Vormgeving
- Spelregels & Toegankelijkheid
- Strategie of Geluk?
- Spelmechanisme
- Interactie
- Herspeelbaarheid
Thema & Vormgeving
Het thema van Paleo spreekt me aan. Ik denk dat dit komt doordat ik goeie ervaringen heb aan een ander spel van 999 Games dat over het stenen tijdperk ging. Namelijk Stenen Tijdperk. Het lijkt er totaal niet op verder, maar dat terzijde.
Waar ik in deze Paleo bordspel review alleen maar lovend over kan zijn, zijn kleine details in het thema. Zie deze voorbeelden:
Kom je een wolf tegen en kun je ‘m niet verslaan? Dan kun je ‘m wegjagen met vuur óf je krijgt 2 wonden. Versla je ‘m wel? Dan wordt het een soort huisdier die je permanent een extra waarneming-symbool oplevert. Immers, het beestje heeft een extra paar ogen voor jouw stam (en heeft nog betere zintuigen ook).
Kom je op een plek waar stenen naar beneden vallen en is je waarneming te laag (waardoor je het dus te laat ziet)? Dan krijg je schade. Maar is je waarneming wél toereikend en zie je de stenen vallen? Dan krijg je geen schade. Sterker nog, je houdt er zelfs steen aan over!
Kom je dieren of boomstammen tegen en kun je die respectievelijk doden voor vlees of hakken tot hout? Dan worden die kaarten op het kerkhof gelegd. Dat betekent dat ze ook niet meer terug in het spel komen. Logisch ook, want iets dat is ‘opgemaakt’, is er niet meer.
Dus al met al vind ik dat er thematisch goed nagedacht is over het spel.
Ik vind het artwork, eh… bijzonder. Ik ben er niet helemaal uit of ik het echt mooi vind. Wél vind ik het goed passen bij het thema. Want de illustraties hebben een soort schilderachtig effect. Niet dat het helemaal op muurschilderingen lijkt, maar de eenvoud in kleurgebruik doet me soms wel aan het primitieve aspect van het Stenen Tijdperk denken.
De symboliek vind ik erg duidelijk. In het begin moet je de spelregels er nog wel eens bij pakken om wat dingen te verduidelijken. Ken je de symbolen eenmaal? Dan voelt het snel als vanzelfsprekend aan en speelt Paleo lekker weg.
De kwaliteit van het speelmateriaal vind ik goed. Stevige kaarten, handzame fiches en mooie grondstoffen. Mijn enige vorm van kritiek zit in het stanswerk. Het lijkt er soms op dat de plaat niet goed onder de machine lag, want de illustraties zitten niet helemaal mooi in het midden.
Spelregels & Toegankelijkheid
Ik schrok eigenlijk van de Paleo spelregels. Het is echt veel tekst. En eerlijk? Volgens mij is dat overkill. Ik heb het idee dat de spelregels veel korter konden. Misschien hadden ze meer naar een mogelijkheid kunnen gaan waarbij je de basis in 1 of 2 bladzijden door hebt en vervolgens één testpotje speelt om het spel door te hebben. Gebruik vervolgens een goede referentiekaart voor symbolen en het spelregelboekje kon volgens mij veel korter.
Maargoed, dat is speculatie.
De spelregels zijn wellicht wat fors, maar wel duidelijk. Dat dan weer wel. Het nodigt alleen niet zo uit om er doorheen te bladeren.
Naar mijn mening is Paleo een toegankelijk bordspel. Zeker voor het coöperatieve genre. Het is niet moeilijk, het spelverloop kent geen downtime en potjes duren nou ook weer niet heel lang (max. een uurtje).
Strategie of Geluk?
Ik zou Paleo toch meer als geluksspel bestempelen. En de reden is simpel. Je bent erg afhankelijk van de kaarten die je trekt. Neem deze situaties:
Stel dat je kameraad een mammoet trekt. Eentje die jullie kunnen verslaan áls jullie samenwerken. Mooi hè? Behalve als jij nét een kaart trok waarmee je niet kunt helpen. Weg mammoet.
Of deze. In Paleo heb je alle 3 de eigenschappen nodig: waarneming, kracht en handigheid. Heb je aan het begin van het spel niet al deze symbolen, maar van eentje heel veel? Dan wordt het echt een stuk lastiger al. Niet onmogelijk, don’t get me wrong. Maar wel lastiger. Want je kun een groot deel van de gespeelde kaarten niet voltooien en dat betekent weinig voedsel.
Oké, nog eentje dan. Soms heb je stamdleden die weinig wonden kunnen incasseren. Hoe fucked up is het als je dan een paar kaarten achter elkaar krijgt die je niet kunt voltooien, maar wel schadefiches opleveren? Je stamleden raken gewoon gewond en in een extreem geval gaan ze ook dood.
Dus feit blijft: Paleo heeft een hoge geluksfactor.
Heb je dan helemaal geen grip in dit spel? Nou… wel een beetje. Je kunt namelijk onthouden welke kaarten in het spel zitten. Je kunt onthouden hoeveel speren je nodig had voor een specifieke mammoet. Je kunt onthouden wat een bepaalde droomkaart je voor bonus geeft.
Naarmate je een aantal Dagfases hebt gespeeld, leer je de decks steeds beter kennen. En die kennis kan je helpen bij het maken van slimme, tactische keuzes.
Spelmechanisme
Dat gezegd hebbende, vind ik het spelmechanisme van Paleo wel erg verfrissend. Het voelt aan als een soort omgekeerde deckbuilder. Je begint met een volle deck, leert deze geleidelijk aan kennen en probeert kaarten weg te spelen om vooruit te komen en te winnen.
Ook het gegeven dat je uit de bovenste 3 kaarten van je trekstapel mag kiezen en op basis van de achterkant een beetje een idee kunt krijgen over wat te verwachten vind ik goed. Daarmee krijg je namelijk, ondanks de hoge geluksfactor, ook weer iets meer controle.
Uiteindelijk probeer je de juiste kaarten uit je deck op het juiste moment te spelen voor voedsel, grondstoffen en overwinningsfiches. Leuk bedacht!
Interactie
Er zit veel interactie in Paleo. Echt veel. En dat is vooral te danken aan het intensieve overleg dat zal plaatsvinden tijdens het spel.
Het is niet zo dat je elke beurt allemaal een kaart opendraait en daar lang over moet gaan praten ofzo. Dat komt eigenlijk maar een paar keer, op cruciale momenten voor. Wel bespreek je elke beurt weer met elkaar wat er gebeurt. En in veel gevallen zul je hulp bieden aan een ander. Dus je bent continu met elkaar bezig.
Herspeelbaarheid
Ik heb veel potjes moeten spelen, voordat ik überhaupt naar volgende levels kon gaan (yes, we sucked, I know). Naarmate je een level vaker speelde, werd het voor mij wel ietwat saaier. Je kent immers de kaarten al en probeert daar dan het meeste uit te halen. Maar vernieuwend werd het niet. Wél bleef het uitdagend.
Ondanks dat je meerdere modules hebt die je op veel manieren met elkaar kunt combineren, denk ik toch dat de herspeelbaarheid matig is. Althans, zo ervaarde ik Paleo. Het is leuk zolang je nog af en toe nieuwe kaarten krijgt. Eenmaal alle kaarten gezien? Dan is het wel klaar.
Op zich geen ramp, want je kunt Paleo daarna ook gewoon doorverkopen!
Final thoughts…
Paleo is een coöperatief bordspel. En als je mij kent, dan weet je dat ik altijd bang ben voor één specifiek gevaar dat coöperatieve spellen met zich mee kunnen brengen.
Dat is dat één of twee spelers het spel actief gaan leiden en de andere spelers achterover leunen en passief volgen. De actieve spelers zeggen wat je het beste kunt doen. De passieve spelers zeggen “Ja en amen”.
Bovenstaande situatie kan ook ontstaan bij Paleo.
Speel je spellen als Pandemic, Flash Point en Het Verboden Eiland zonder problemen? Dan zal Paleo ook geen problemen met zich mee brengen voor jullie groep. Maar herken je mijn beschreven gevaar? Dan zou ik Paleo toch links laten liggen.
Vraag je jezelf af of ik coöperatieve spellen dan helemaal niet leuk vind? Jawel hoor. Maar vooral de coop spellen waarbij elke speler een even groot aandeel heeft. Denk daarbij aan De Crew, The Mind en ook Menara in zekere mate.
Mijn Paleo review in het kort?
Ik vind Paleo een boeiend coöperatief bordspel. Er zit naar mijn mening wel een hoge geluksfactor in, maar eerlijk is eerlijk, dat maakt het soms ook spannend. Ondanks een uitgebreid spelregelboekje is het niet zo moeilijk. Je leert het voor een deel ook spelenderwijs. Wat ik het meest waardeer aan Paleo, is het unieke, verfrissende spelmechanisme. Die maakt dat ik aan vrijwel iedereen die van bordspellen houdt, zou aanraden om Paleo minimaal een keer te spelen!
Paleo: Waar te koop?
Je kunt 999 Games’ Paleo o.a. bestellen op Spellenrijk.nl, bol.com, 999Games.nl, Amazon.nl en Spelhuis.be.
Nu ben jij aan de beurt!
In dit blog gaf ik je mijn recensie over het coöperatieve bordspel Paleo. Het werd bedacht door Peter Rustemeyer en in Nederland uitgegeven door 999 Games.
Via onderstaande links vind je m’n andere blogs over dit spel.
Als je nog vragen hebt over dit bordspel, stel ze dan gerust in een reactie. Wil je graag je eigen review delen? Dan hoor ik je mening graag ook in een reactie, zodat andere lezers er nog wat aan hebben :)!
Voor de hoofdafbeelding van dit blog heb ik een foto gebruikt van Sascha Hoeges via Pixabay.
Goedemiddag,
Kun je uitleggen wat de kaart stormloop van de modulekaart 2 betekent?
Wij zijn net begonnen met dit spel en snappen sommige dingen totaal niet. We spelen nu Paleo A en B met 2 personen.
Groeten van Lumika
Beste Lumika,
Bedankt voor je vraag over het bordspel Paleo.
Als het ‘geheim’ de Stormloop tevoorschijn komt moet je óf 2 fakkelfiches betalen óf 2 levens betalen.
Ik kan me herinneren dat meer mensen moeite hebben met de regels. Wellicht helpt het om naast mijn blog wat video’s te raadplegen?
Groet en veel speelplezier!
Hans van Spellenwijs.nl
Hallo Hans,
Bedankt voor je snelle reactie.
Ik neem aan dat de kaart daarna weer terug gelegd moet worden op het bord en de volgende ronde weer gespeeld moet worden?
Groeten van Lumika
Beste Lumika,
In het geval van de stormloop vernietig je ‘m (dat betekent het zwarte vak met het rode kruis) dus je legt ‘m op het kerkhof. Als ik het me goed herinner kan het zijn dat andere kaarten wel op de aflegstapel worden gelegd en daarna dus in het spel kunnen terugkomen.
Groet en veel speelplezier,
Hans van Spellenwijs.nl
Hallo Hans,
Zouden wij je af en toe wat vragen mogen stellen?
Ook met de video’s komen we er niet uit.
Wat kun je bijvoorbeeld met die tentenkaart?
Wat betekent die afgod?
Er staat een stukje van de puzzel op en een soort poppetje.
De bovenste regel snappen we ook niet. Moeten we de afgod vernietigen?
Dan mag je toch 4 vaardigheden en 3 huiden in het vakje leggen?
Groeten van Lumika.
Beste Lumika,
Wederom bedankt voor je vragen.
Tuurlijk mag je me vragen stellen. Ik zal m’n best doen ze zo goed mogelijk voor je te beantwoorden. Al is het een tijdje geleden sinds ik Paleo heb gespeeld.
De tentenkaart is een gereedschap die je, als je ‘m bouwt (met de aangegeven kosten), in de werkbank kunt plaatsen. Zodra de tent in je werkbank zit, zijn er weer andere kaarten die je nu (makkelijker) kunt voltooien.
De afgod is ook een gereedschap. Het poppetje is puur ter illustratie. Om de afgod te maken moet je samen 4 strijdbijlen hebben, 3 huiden in de voorraad leggen en deze kaart (afgod) op het kerkhof leggen. Vervolgens mag je een puzzelstukje (=overwinningspunt) pakken en op het nachttableau leggen.
Groet en veel speelplezier!
Hans van Spellenwijs.nl
Hallo Hans.
Wij begrijpen steeds meer van het spel.
Toch is iets niet duidelijk. Je mag een kaart toch negeren? Maar mag dat ook als onderaan je kaart een gebroken hartje staat?
Dat is bijvoorbeeld een boskaart (stekels) waar je als je de eerste optie niet kunt moet kiezen voor een hartje. Maar als je deze kaart negeert hoef je niks te doen. Wij denken dat je deze kaart niet mag negeren klopt dat?
Groeten van Lumika
Beste Lumika,
Jullie komen er wel :).
Je mag kaarten negeren, maar niet als ze een negatief effect hebben.
Dat gebroken hartje is een schade fiche en dat zul je dus moeten incasseren als je niet aan hetgeen kunt voldoen wat erboven staat.
Groet en veel speelplezier,
Hans van Spellenwijs.nl
Hallo Hans,
Toch nog even een vraag.
Je mag toch kaarten negeren en op de stapel leggen? Mag dit ook met de rode kaarten? En je mag toch ook gaan slapen? Geldt dit ook voor de rode kaarten? Dus als de rode kaart bovenop ligt mag je dan de hele stapel en ook de rode kaart gaan slapen?
Beste Lumika,
Geen probleem!
Je mag ervoor kiezen om vroegtijdig te gaan slapen. Alle resterende kaarten in jouw trekstapel worden dan afgelegd en jouw dagfase eindigt. Ook de kaarten met een rode achterkant mag je zo gewoon afleggen.
Let wel: draai je een rode kaart open? Dan moet je die afhandelen. Alle andere kaarten hoef je niet verplicht te gebruiken.
Zolang rode kaarten dus nog gedekt in je trekstapel liggen mag je vroegtijdig gaan slapen.
Groet en veel speelplezier!
Hans van Spellenwijs.nl
Hallo Hans,
We begrijpen nu bijna alles, behalve over het gebruik van touwfiche met 3 gereedschappen erop. Mijn man denkt dat je alle drie tegelijk mag gebruiken en ik denk dat je er 1 moet uitkiezen en dan moet je hem terugleggen. Bedankt trouwens voor je steeds heldere uitleg.
Groeten van Lumika
Beste Lumika,
Fijn om te horen dat jullie steeds meer weten over het spel en dat ik jullie daarbij heb kunnen helpen.
Wat jij zegt klopt. Je mag touw gebruiken als één van de drie vaardigheden. Niet alle drie.
(Na gebruik leg je dit fiche af)
Groet en veel speelplezier!
Hans van Spellenwijs.nl
Heel hartelijk bedankt voor je hulp.
Hallo Hans,
Sorry dat ik je weer lastig val. We zijn begonnen aan C en D en komen weer vragen tegen die nergens uitgelegd worden. Dat vind ik toch wel lastig van dit spel. We kwamen de dief tegen en die konden we niet spelen en mochten hem ook niet negeren. Wat gebeurt er dan met deze kaart?
Gr. van Lumika
Beste Lumika,
Bedankt voor je vraag en natuurlijk is het geen probleem. Ik ben blij dat ik je kan helpen.
Voor wat betreft de Dief. Bij deze kaart moet je 3 waarneming hebben, 1x het dobbelsteen resultaat*, 2 kaarten van je stapel afleggen en uiteindelijk de Dief vernietigen. Kunnen jullie dit niet? Dan moeten jullie 3 grondstoffen naar keuze afgeven. In dit laatste geval vernietig je de Dief dus niet! Voldoen jullie aan de eisen van het grijze kader? Dan krijgen jullie hout, steen en een huid. Kun je daar niet aan voldoen? Dan leg je dus 3 grondstoffen af (voor zover dat kan).
*Voor regels over die dobbelsteen zou je bovenin op pagina 10 in de spelregels even kunnen kijken.
Mocht je verder nog iets willen weten, let me know!
Groet en veel speelplezier!
Hans van Spellenwijs.nl
Weer bedankt voor de uitleg.
Ik vraag me af hoe jij dit dan geleerd hebt.
Gr.Lumika
Beste Lumika,
Graag gedaan. Ik heb er alleen de spelregels voor gebruikt.
Dat betekende helaas wel wat heen en weer bladeren. Een soort overzicht met symbolen was handiger geweest. Nu stond dat allemaal verspreid in het boekje.
Aanvullend vond ik ook de structuur van de Paleo spelregels voor verbetering vatbaar.
De onvrede over de spelregels heerst overigens breder. Ik ken meer spelers die dat vonden.
Groet en veel speelplezier!
Hans van Spellenwijs.nl
Hallo Hans,
Hier ben ik weer.
We zijn nu bij de derde face e en f en komen er weer niet uit.
We kregen een kaart ijskoud en toen moesten we iets met sneeuwstorm doen. Er stond sneeuwstorm is vernietigd. Moeten wij die kaart betalen met wat er op staat en gaat die kaart dan uit het spel? Deze kaart hoort bij de nachtfase toch?
Het wordt steeds moeilijker en komen weer rare dingen tegen die we niet uit de spelregels kunnen halen. Ik hoop dat je begrijpt wat ik bedoel.
Groeten van Lumika
Beste Lumika,
Bedankt voor je vraag. De vertaling is hier helaas niet eenduidig dus dat je er een vraag over hebt is logisch.
Het betekent dat áls je de Sneeuwstorm al vernietigd hebt, je een droomkaart aan je persoonlijke deck mag toevoegen.
Ik heb hier zelf ook even een bevestiging gezocht. Die vond ik van de spelauteur zelf in dit topic.
Groet, veel speelplezier en áls je nog vragen hebt, let me know!
Hans van Spellenwijs.nl
Hallo Hans,
Weer bedankt voor je reactie. Als wij de sneeuwstorm hebben vernietigd hoeven we dan het hele spel niet meer te betalen voor de nachtfase?
Groeten van Lumika
Beste Lumika,
De sneeuwstorm is dan als missiekaart inderdaad uit het spel en hoeft niet meer te worden afgehandeld.
Groet en veel speelplezier!
Hans van Spellenwijs.nl
De sneeuwstorm kaart wordt vernietigd door een. Geheim kaart nr 12 die neemt dan de plek in van de sneeuwstorm kaart.
Beste Mieke,
Thanks voor je reactie en toevoeging.
Groet en veel speelplezier!
Hans van Spellenwijs.nl