Toen Jamey Stegmeier in 2020 bekendmaakte dat zijn bedrijf Stonemaier Games maar één spel ging uitbrengen dit jaar (namelijk Pendulum) én dat het real-time zou zijn, was de bordspellenwereld hyped.
Niet verwonderlijk, want populaire spellen als Viticulture, Wingspan en Scythe komen daar ook vandaan.
In Nederland kreeg 999 Games de eer om het spel Pendulum uit te brengen. Maar doet dit spel de hype eer aan? Dat én meer lees je in mijn Pendulum bordspel review!
Voordat je begint met lezen: 999 Games gaf mij het bordspel Pendulum zodat ik er een interessant blogartikel over kon schrijven. Dit artikel is dus gesponsord. Maar ik heb mijn redactionele vrijheid behouden en volledig zelf bepaald wat ik in dit artikel heb gezegd.
Dit is een bijzonder lang blog over Pendulum. Daarom heb ik het voor je opgedeeld in de onderstaande onderdelen:
1 – Algemene Informatie
- Soort spel: Bordspel
- Aantal Spelers: 1-5 Personen
- Speelduur: 60 Minuten
- Vanaf Leeftijd: 12 Jaar
- Uitgever: 999 Games
- Spelauteur: Travis Jones
- Illustrator: Robert Leask
- Te koop bij: 999Games.nl – Spellenrijk.nl – bol.com – Spelhuis.be
2 – Kort Speloverzicht
“In Pendulum is iedere speler een machtig lid van een adellijke familie, die ernaar streeft om de Tijdloze Koning op te volgen en de ware heerser van Dünya te worden.
Iedere man of vrouw van adel in het spel is uniek. De spelers geven real-time hun werkers opdrachten, voeren krijgslisten uit en breiden de provincies in hun domein uit om middelen te verkrijgen en op de 4 overwinningssporen vooruit te gaan: macht, prestige, populariteit en legendarische prestaties.
Gebruik je tijd verstandig, want sneller is niet altijd beter. De speler die tijdens de laatste raadsbijeenkomst laat zien dat hij het meest geschikt is om te regeren, wordt nieuwe Tijdloze Heerser benoemd. En dat is dus niet diegene die het snelst handelt, maar juist de speler die tijdens het spel zijn tijd het beste heeft benut!”
3 – Wat zit er in de doos?
Je krijgt lekker veel speelmateriaal bij Pendulum.
Hieronder vind je het speelmateriaal voor op het bord:
- 1 Dubbelzijdig speelbord (1-3 en 4-5 spelers)
- 1 Raadstableau
- 1 Raadsoverzichtstegel
- 3 Zandlopers:
- 1 Paarse van 3 Minuten
- 1 Groene van 2 Minuten
- 1 Zwarte van 45 Seconden
- 56 Provinciekaarten
- 10 Prestatiekaarten
- 31 Raadsbeloningskaarten:
- 5 Voor de laatste ronde
- 25 Voor de overige rondes
- 1 Voor grote werkers
- 1 Legendarische Prestatiesteen
- 3 Paarse Tijdstenen
Voor de spelers is er het volgende:
- 5 Spelerstableaus (dubbelzijdig, 10 karakters)
- 40 Krijgslistkaarten (4 voor elk karakter)
- 5 Overzichtskaarten
- 5 Actie-overzichtkaarten
- Kunststof speelmateriaal:
- 15 Kleine werkers (3 per speler)
- 10 Grote werkers (2 per speler)
- 20 Puntenstenen (4 per speler)
- 5 Privilegestenen (1 per speler)
- 5 Prestatiestenen (1 per speler)
- 150 Middelenstenen
- 50 Blauw (10 per speler)
- 50 Rood (10 per speler)
- 50 Geel (10 per speler)
- 50 Stemstenen (10 per speler)
- 10 Stemfiches (2 per speler)
Voor een spel zonder zandlopers is onderstaande toegevoegd:
- 1 Zandlopertableau
- 1 Tijdsteen
Voor de automa variant is het volgende toegevoegd:
- 3 Overzichtskaarten
- 1 Automa scoringstableau
- 3 Automa scoringskaarten (dubbelzijdig)
- 32 Automa kaarten
En dan zijn tot slot natuurlijk nog:
- 1 Boekje spelregels regulier spel
- 1 Samenvattend overzicht regulier spel
- 1 Boekje spelregels automa spel
Een enorme lijst aan speelmateriaal, I know. Laten we maar eens kijken hoe het er allemaal uit ziet :).
Hieronder zie je de voorkant van de doos:
En de achterkant:
Binnenin zit een mooie inlay:
Al moet ik nog wel even kijken hoe ik ‘m goed gevuld krijg, want dit kan het nog niet helemaal zijn denk ik:
Je vindt de Pendulum spelregels terug in een boek van 24 bladzijden. Misschien schrikt de voorkant af (zie hieronder) door de enorme lap tekst. Dit valt in de rest van het boekje best mee. Er is vooral veel witruimte en afbeeldingen die voor de grote omvang zorgen (maar het wel prettig leesbaar houden!).
Je krijgt er ook nog een samenvattend overzicht bij. Deze kaart is dubbelzijdig trouwens:
Ook het Pendulum speelbord is dubbelzijdig. Hieronder zie je ‘m voor 1, 2 en 3 spelers:
En hieronder zie je ‘m voor 4 en 5 spelers:
Het meest onderscheidende onderdeel op het speelbord zijn zonder twijfel de zandlopers:
De paarse zandloper plaats je in één van de vier rondjes aan de buitenkant van het paarse vak. In de andere drie leg je onderstaande paarse tijdstenen. Elke keer als je de zandloper omdraait tik je zo’n tijdsteen weg. Zodra je de laatste eraf tikt, begint de Raadsfase:
Rechts in het rode vak leg je de Prestatiekaarten (eentje open, de rest gedekt):
Op de open Prestatiekaart vind je ook de Legendarische Prestatiesteen terug:
Linksonder op het speelbord vind je 5 vierkante vakken. Daar komen de Provinciekaarten:
Naast het speelbord leg je het Raadstableau:
Op dit tableau worden ze zogenoemde Raadsbeloningskaarten geplaatst:
De blauwe zijn de standaard Raadsbeloningskaarten die elke ronde rouleren:
De rode zijn de laatste 5 Raadsbeloningskaarten van het spel en leggen focus op extra punten scoren:
En de gele Raadsbeloningskaart blijft elke ronde liggen. Daarmee kun je een kleine werker veranderen in een grote werker:
Naast het Raadstableau leg je de dubbelzijdige Raadsoverzichtstegel, waarop de stappen staan beschreven van de Raadsfase:
Je krijgt 5 dubbelzijdige spelerstableaus. Op elke zijde staat een karakter, dus dat maakt 10 karakters. Daarvan zijn er 5 voor beginners en 5 voor gevorderde spelers. Om je een indruk te geven van de artwork, zie je hieronder de 5 basiskarakters:
Voor elk karakter zijn er 4 Krijgslistkaarten. Dit is een specifiek setje kaarten waarmee het karakter extra acties kan uitvoeren:
Voor de gevorderde karakters zijn er ook nog dubbelzijdige overzichtskaarten:
Ook is er voor elke speler een Actie Overzichtskaart:
Elke speler krijgt zijn eigen speelmateriaal én voorraad. Hieronder zie je de setjes voor de kleuren blauw, groen, oranje, wit en zwart:
En voor de goede orde, dit zijn Middelenstenen (het inkomen waarmee je sommige acties kunt uitvoeren):
Dit zijn Puntenstenen waarmee je de voortgang van de 4 sporen op je spelerstableau bijhoudt:
Dan krijgt elke speler 2 grote en 3 kleine werkers. Deze zien er zo uit:
Ook krijgt elke speler Stemstenen (=1 stem) en Stemfiches (=10 stemmen):
Als jij tijdens de Raadsfase de meeste stemmen hebt, zet je jouw privilegesteen (hieronder links) hoger op het Privilegespoor op het bord (links in het rode vak).
De Prestatiesteen (rechts) plaats je in het rode vak op een open Prestatiekaart als je deze hebt voltooid.
Altijd nice trouwens, reserve onderdelen:
Wil je Pendulum zonder zandlopers spelen? Dan kun je onderstaande Zandlopertableau met grijze tijdsteen gebruiken:
Daarnaast kun je Pendulum ook solo spelen. Je speelt dan tegen een ‘automa’. Daar zijn speciale spelregels voor:
Een automa scoringstableau:
Automa kaarten:
Dubbelzijdige automa scoringskaarten:
En 3 overzichtskaarten voor het automa spel van Pendulum:
4 – Pendulum: Speluitleg
Om de vraag ‘Hoe speel je Pendulum’ te beantwoorden, deel ik de speluitleg op in de volgende onderdelen:
- Voorbereiding
- Rondes & Beurten
- Acties
- Einde van het Spel
- Puntentelling
4.1 – Voorbereiding
Leg het speelbord midden op tafel. Zet de 3 zandlopers op de bovenste velden van hun gebied. Leg bij paars op overige zandlopervelden 3 paarse tijdstenen.
Plaats de geschudde prestatiekaarten op het bovenste rode veld, een open kaart eronder met daar de legendarische prestatiesteen op. De privilegestenen van de spelers mogen op de vakjes daar links van. Plaats de trekstapel provinciekaarten linksonder en leg 4 open kaarten neer.
Je plaatst het raadstableau naast het speelbord. Leg de raadsbeloningskaart met grote werker op hetzelfde veld. Begin een trekstapel met de 5 rode raadsbeloningskaarten. Schud daarna de blauwe kaarten en trek er 15. Leg er 5 open op het tableau en de andere 10 gesloten op de trekstapel.
Geef elke speler vervolgens een spelerstableau en bijbehorende krijgslistkaarten. Daarnaast krijgt elke speler zijn werkers en punten- en prestatiestenen. Ook ontvangt elke speler een eigen voorraad met middelenstenen, stemstenen en stemfiches.
Elke speler legt de puntenstenen op het eerste veld van de scoresporen en leg het aantal aangegeven middelenstenen op zijn middelenvelden.
Als het goed is ziet de opstelling er ongeveer zo uit:
4.2 – Rondes & Beurten
Het doel van het Pendulum bordspel is om na 4 rondes de meeste punten te hebben.
Elke ronde kenmerkt zich door 2 fases:
- Real-time worker placement
- Raadsfase
1 – Real-time worker placement
Tijdens deze fase plaats je jouw workers op de beschikbare actievelden van het speelbord om acties uit te voeren. Staat ergens al een worker van een tegenstander? Dan mag jij daar geen worker meer plaatsen (behalve als je de grote worker plaatst).
Dat ken je vast wel.
Maar nu!
De plaatsen waar je workers mag neerzetten én de plaatsen waar je acties mag uitvoeren worden óók bepaald door de zandlopers.
Je hebt 3 grote actiegebieden (paars, groen en zwart) met elk 2 rijen die uit actievelden bestaan. Naast elke rij kan een zandloper staan. Binnen elk gebied heb je dus altijd één rij waar een zandloper naast staat en één rij waarbij dat niet het geval is.
Staat er naast een rij geen zandloper? Dan mag je daar je wel workers plaatsen (je voert de actie nog niet uit!).
Staat er naast een rij wel een zandloper? Dan mag je daar geen workers plaatsen. Wél mag je, zolang de zandloper daar staat, de acties van je aanwezige meeples uitvoeren. Is de actie klaar? Dan kun je de meeple weer bij een ander actieveld plaatsen in een rij waar een zandloper niet naast staat.
De zwarte zandloper duurt 45 seconden. De groene zandloper duurt 2 minuten. De paarse zandloper duurt 3 minuten. De beschikbaarheid van velden loopt dus door elkaar heen.
Nadat de paarse zandloper voor een derde keer wordt omgedraaid, mogen alle spelers hun acties nog uitvoeren. Daarna begint de raadsfase.
2 – Raadsfase
Tijdens de raadsfase gebeuren een aantal dingen.
Ten eerste wordt bepaald in welke volgorde de zeshoekige stenen op het privilegespoor komen te staan.
Één van de acties tijdens de worker placement is om stemmen te krijgen. De speler die de meeste stemmen werft, komt op positie 1 van het privilegespoor. De speler met de op één na meeste stemmen krijgt positie 2, enzovoorts…
Daarna mag elke speler één raadsbeloning van het raadstableau kiezen. De volgorde waarin spelers mogen kiezen, wordt bepaald door de volgorde van het privilegespoor. De speler met de hoogste positie gaat daarbij eerst. Elke speler voegt de gekozen raadsbeloningskaart toe aan zijn of haar krijgslistkaarten.
Hierna begint de voorbereiding voor de volgende ronde:
Elke speler controleert of hij meer dan 2 provinciekaarten per productieveld onder zijn of haar spelerstableau heeft. Is dit het geval? Dan moet de speler het aantal voor de betreffende kolom reduceren tot twee.
Vervolgens worden er 5 nieuwe raadsbeloningskaarten op het raadstableau gelegd (de niet gekozen kaarten gaan uit het spel). Open provinciekaarten op het speelbord worden vervangen voor nieuwe. Spelers krijgen hun gespeelde prestatiestenen terug, er wordt een nieuwe prestatiekaart open gelegd én daar komt de legendarische prestatiesteen weer op. Leg daarna de 3 paarse tijdstenen weer op de open velden van de paarse zandloper.
Dan mogen alle spelers hun werkers waarmee ze vóór de raadsfase nog acties hebben gedaan gaan plaatsen. Tot slot worden alle 3 de zandlopers tegelijk omgedraaid en de volgende ronde begint.
4.3 – Acties
Gedurende het spel Pendulum kun je diverse acties uitvoeren. Om die acties uit te leggen, laat ik hieronder eerst even een spelerstableau zien.
Op het spelerstableau zie je:
- Scoresporen (bovenin)
- Een veld voor krijgslistkaarten (links)
- Middelenvelden (rechts)
- Productievelden (onderin)
Het grootste aantal acties kun je alleen uitvoeren met je workers:
Met de scoresporen houd je je scores bij. Het moge duidelijk zijn dat je al je puntenstenen zo ver mogelijk naar rechts op het scorespoor wil. Er zijn acties waarmee je jouw puntenstenen 1 of 2 velden naar rechts mag verplaatsen.
Maar om die acties uit te voeren, moet je middelen betalen. Dat kun je doen met de blokjes die op je middelenvelden liggen.
Zijn je middelen op? No worries. Dan kun je via de productievelden onderin je spelerstableau weer nieuwe middelen produceren. En investeer je hier in provinciekaarten (die je eronder schuift)? Dan produceer je steeds meer.
Bovenstaande acties kun je alleen uitvoeren door je workers bij bepaalde velden te zetten.
Ook zijn er acties waar je geen workers voor nodig hebt:
- Krijgslistkaarten spelen
- Gespeelde krijgslistkaarten terug ‘kopen’
- De prestatiekaart claimen
Krijgslistkaarten bieden je een direct voordeel, zoals een middel naar keuze of het terugnemen van een werker. Voor 5 cultuur (blauwe blokjes) mag je je gespeelde krijgslistkaarten terug op handen nemen om ze vervolgens wéér te spelen.
De laatste actie is het claimen van de open prestatiekaart. Zodra je de aangegeven hoeveelheid middelen en/of stemmen hebt die bovenin de kaart staan? Dan plaats je jouw prestatiesteen op de kaart.
Ben je de eerste speler die dit in een ronde doet? Dan mag je óf de legendarische prestatiesteen óf de beloning onderin de kaart nemen. De legendarische prestatiesteen laat jouw onderste scorespoor 1 veld naar rechts gaan. Als je überhaupt wil winnen, moet je dit 1x in het spel kunnen doen!
4.4 – Einde van het Spel
Het spel eindigt na de raadsfase van de 4e ronde.
NB: De laatste raadsbeloningskaarten waar je uit kunt kiezen, leveren je vooral punten op in plaats van voordelen!
4.5 – Puntentelling
De speler die met al zijn puntenstenen in het perkamentdeel is gekomen, wint het spel.
Zijn er meer spelers die dit hebben? Tel dan alle rondjes in het perkamentdeel die de puntenstenen zijn gepasseerd én waar ze nog op staan. De speler met het hoogste aantal rondjes wint. Hieronder zie je een voorbeeld waarbij de speler 8 rondjes (=punten) heeft.
Is het nog steeds gelijk? Dan wint de speler die hoger op het privilegespoor staat.
Is geen van de spelers met al zijn stenen in het perkamentdeel gekomen? Dan wint de speler die én een legendarisch prestatiepunt (grijze rondje) heeft en met zijn laagste score op 1 van de 3 andere sporen, het dichtst bij het perkament is gekomen.
Heeft niemand een legendarische prestatiepunt? Dan wint niemand het spel.
5 – Pendulum: Review
Ik deel mijn Pendulum review op in de volgende onderdelen:
- Thema & Vormgeving
- Spelregels & Toegankelijkheid
- Strategie of Geluk?
- Interactie
- Herspeelbaarheid
- Final Thoughts…
Thema & Vormgeving
Ik val maar gelijk met de deur in huis… Ik vind het thema tegenvallen. Er wordt wel geprobeerd om een wereld te scheppen waarin iemand de Tijdloze Koning moet opvolgen, maar ik vind dat net iets te ver gezocht. Het spel gaat er bij mij niet door leven.
Begrijp mijn beoordeling niet verkeerd: het verhaal klopt wel, ik vind het alleen niet zo sterk. Dit doet overigens niets af aan de gameplay!
De artwork daarentegen vind ik juist wel weer heel mooi. Datzelfde geldt voor het kwalitatief hoogwaardige speelmateriaal. De kwaliteit is vergelijkbaar met het materiaal van Tapestry.
Ik had overigens wel wat moeite met de symbolen op de provinciekaarten en onder welk productieveld ze moeten. Wat betreft symboliek moest ik hier echt even goed kijken.
Wat ook opvallend is, is dat bijna al het speelmateriaal is gemaakt van plastic. Niet van hout, maar van plastic. Ik was bang dat dit afbreuk zou doen aan de look & feel, maar dat doet het niet. De meeples, middelen en ander speelmateriaal voelen echt degelijk aan.
Wil je weten waarom Stonemaier Games voor plastic koos in plaats van hout? Lees dan dit blog op hun website. Overigens dacht Stonemaier Games dat plastic beter was voor het milieu, maar blijkt uit de reacties dat hout toch een milieuvriendelijkere optie is. Erg chique dat dit wordt erkend!
Spelregels & Toegankelijk
Ik vind de spelregels wat overweldigend, maar laat je er niet door afschrikken. Spelletjesfanaten die met regelmaat een strategisch spel op tafel leggen zullen geen moeite hebben met de spelregels.
Wel zullen ze denk ik moeite hebben met het real-time aspect. In ieder geval in het begin. Ik heb ervaren dat de eerste potjes best stressvol waren. Maar naarmate je het vaker speelt ebt dat gevoel weg.
Het real-time aspect geeft een unieke twist, maar maakt Pendulum naar mijn mening niet echt toegankelijk. Het is natuurlijk ook niet bedoeld voor het grote publiek, maar zelfs de die hard boardgamer zal zich dit spel eerst echt eigen moeten maken voordat hij of zij het zonder stress kan spelen.
Belangrijk is wel: accepteer dat je fouten zult blijven maken. De meest voorkomende fout is dat je met een actie bezig bent en vergeet een worker te plaatsen op een veld dat net ‘op slot’ wordt gedraaid door een zandloper. Dit is niet erg en hoort bij het spel.
Strategie of Geluk?
Naar mijn mening is Pendulum voor 100% een strategisch spel. Nergens komt geluk bij kijken. Althans ik kan het zo niet bedenken. Je weet welke middelen je krijgt, je weet welke acties er zijn en je weet hoe je punten scoort.
In feite kun je alles plannen. Behalve waar je tegenstander zijn of haar workers neerzet die jou kunnen beperken. Maar dat zijn scenario’s waar je rekening mee kunt houden. Niets wordt overgelaten aan het lot van een individu.
Interactie
Haha, de interactie. Ja, dat is een mooie. Mijn eerste gedachte in deze Pendulum recensie is dat er niet veel interactie in het bordspel zit. Simpelweg omdat je voortdurend bezig bent met je eigen ding.
Maar er kunnen wel degelijk confronterende situaties ontstaan. Bijvoorbeeld als 2 spelers hun workers tegelijk op eenzelfde veld willen zetten, waar er maar één mag staan. Gelukkig zorgt de volgorde van het privilegespoor voor een vreedzame oplossing.
De interactie zit vooral in de race tegen elkaar… De race voor het beste veld, de meeste stemmen, de legendarische prestatiesteen. Iedereen wil de eerste zijn voor de beste acties. Elkaar verder echt schade toedoen of met voorbedachte rade iemand blokkeren… daar is niet echt sprake van.
Herspeelbaarheid
De herspeelbaarheid ben ik nog niet echt over uit. Ik heb het nog niet zo ervaren, maar ik kan me voorstellen dat het spelverloop uiteindelijk niet echt veel variatie biedt.
Er zijn wel wat mogelijkheden om variatie aan te brengen natuurlijk. Zoals dubbele karakters (voor beginners en gevorderden) en verschillende kaarten. Je kunt zelfs de puntentelling voor gevorderden moeilijker maken.
Maar is het voldoende… meh, ik weet het niet.
Ik denk niet dat ik Pendulum zou aanraden als je een nieuw spel zoekt om supervaak te spelen. Die herspeelbaarheid biedt het denk ik niet. Maar om ‘m zo nu en dan op tafel te leggen, daar lijkt dit bordspel me prima voor.
Final Thoughts…
Ik vind Pendulum niet het beste spel van 2020. Wél vind ik het een van de meest innovatieve spellen van de laatste tijd. Ik waardeer dit spel (of eigenlijk de moed van Travis Jones en Stonemaier Games) dan ook heel erg omdat het een nieuwe spelervaring biedt. Het voegt iets toe aan de branche.
En het mooie vind ik, dat het iets nieuws creëert door twee simpele elementen te combineren: worker placement en zandlopers. Pure eenvoud kan ook mooi zijn.
Tot slot wil ik benoemen dat ik met 2 soorten mensen bordspellen speel. De eerste denkt lang na over beurten en de tweede niet. Speel ik met een gemengd groepje? Dan hoor je al snel ‘Duurt lang’ of ‘Kom op, maak een keuze!’
Dit zal met Pendulum niet gebeuren. Allemaal dankzij de zandlopers, die ervoor zorgen dat het spel niet eindeloos lang duurt en een redelijk vaste speelduur heeft. Dat maakt Pendulum ideaal voor de zogenoemde ‘gemengde groepjes’.
Mijn Pendulum review in het kort:
Pendulum is niet het beste bordspel van de laatste tijd, maar wel het meest innovatieve. Dankzij een eenvoudige mix tussen worker placement en real-time spelmechanismen, biedt Pendulum een unieke spelervaring. Het fraaie artwork en kwalitatief hoogwaardige speelmateriaal kleden het bordspel mooi aan. Al met al een interessante aanwinst voor de diehard boardgamer!
Volg Spellenwijs.nl voor nieuwe spellen en reviews!
6 – Pendulum: Waar te koop?
Je kunt het Pendulum bordspel online bestellen bij o.a. 999Games.nl, Spellenrijk.nl, bol.com en Spelhuis.be.
Nu ben jij aan de beurt!
In dit blog heb ik je verteld over het bordspel Pendulum. Internationaal uitgebracht door Stonemaier Games en in Nederland door 999 Games. Ik liet je foto’s zien van al het speelmateriaal, gaf je mijn speluitleg én deelde mijn Pendulum bordspel review.
Wat vind jij van Pendulum? Heb je er nog vragen over? Ik hoor graag van je in een reactie!
Ik heb het spel nu 1x gespeeld en kan me goed vinden in de review. Ik was benieuwd naar dit spel door het real-time element en na het gespeeld te hebben vind ik dat dat het spel anders maakt dan andere spellen. Uit de spelregels blijkt voor mij alleen nog niet duidelijk hoe je aan extra werkers kunt komen. Daarnaast heb je soms momenten in het spel dat je wacht tot de zandloper wordt omgedraaid zodat er weer acties /workers vrijkomen. Na het eerste potje ben ik nog niet meteen heel enthousiast om het snel nog een keer te spelen. Bij andere spellen had ik dat meer.
Beste Myrthe,
Thanks voor je aanvulling op mijn Pendulum review!
Ik vind het altijd interessant om de mening van anderen te lezen.
Wat betreft je vraag over het ‘aan extra werkers komen’ – dat kun je met de Krijgslistkaarten. Het is dus een soort extra actie.
Nogmaals dank voor je reactie!
Groet,
Hans van Spellenwijs.nl