Planet B Bordspel: Review, Speluitleg + Unboxing!

Oké ik geef toe. De previews die ik had gezien (en gelezen) van Planet B spraken me niet direct aan. Op een nieuwe planeet de leider worden… ik wist het niet. Toch zijn een vriend en ik tijdens het Spellenspektakel 2022 aan een demotafel met dit bordspel van 999 Games beland. En daar heb ik geen seconde spijt van :).

In dit blog laat ik je VEEL foto’s zien, geef ik de speluitleg én deel ik mijn Planet B review!

Voordat je begint met lezen: 999 Games gaf mij het bordspel Planet B zodat ik er een interessant blogartikel over kon schrijven. Dit artikel is dus gesponsord. Maar ik heb mijn redactionele vrijheid behouden en volledig zelf bepaald wat ik in dit artikel heb gezegd.

Zoals je in de toekomst meerdere leiders vindt die om de macht strijden, zo vind je in dit blog meerdere onderwerpen:

1. Algemene Informatie
2. Unboxing
3. Speluitleg
4. Review
5. Waar te koop?

1 – Algemene Informatie

• Soort spel: Bordspel
• Aantal Spelers: 2-4 Personen
• Speelduur: 90-120 Minuten
• Vanaf Leeftijd: 14 Jaar
• Uitgever: 999 Games
• Spelauteur: Johannes Natterer
• Illustrator: Franz-Georg Stämmele, Marcel Gröber, Dennis Lohausen, Ingram Schell & Felicia Fuchs
• Te koop bij: bol.com – Spellenrijk.nl – 999Games.nl – Spelhuis.be

2 – Unboxing

Deze unboxing bestaat uit 2 delen. Eerst geef ik een lijst van het speelmateriaal dat er in de doos zit. Daarna laat ik foto’s zien van het speelmateriaal.

Laten we maar eens naar wat foto’s kijken.

Hieronder zie je de voorkant van de doos:

En dit is de achterkant:

De binnenkant ziet er zo uit:

Je vindt de Planet B spelregels terug in een boekje van 20 bladzijden:

Je hebt een dubbelzijdig spelersbord. De ene zijde is voor 2-3 spelers en de andere zijde voor 4 spelers. Het verschil zit ‘m in het aantal koffers dat geplaatst kan worden (links van elke kolom):

Dan is er ook nog een fractiespoor die je boven het speelbord legt:

Elke speler legt de schuiven van zijn kleur op het fractiespoor en de witte schijven worden op het speelbord gebruikt om de waarde van middelen aan te geven én de positie op het verkiezingsspoor:

Er zijn ondernemingstegels. Deze worden willekeurig op het speelbord gelegd. Je begint met die van A en die van B komen later in het spel:

Naast het speelbord leg je een voorraad met koffers:

Containers:

En Workies. De oranje heten Crafties en de paarse heten Brainies:

In Planet B draait het om geld verdienen. Dus daarom krijg je veel bankbiljetten:

Voor elke speler is er een spelertableau:

Deze zijn genummerd aan de zij- en achterkant. De startspeler krijgt nummer 1, de volgende nummer 2, enzovoorts. De te produceren middelen verschillen (en zijn bij de nummers 3 en 4 dus beter, omdat deze spelers later aan de beurt zijn).

Hier zie je voor de volledigheid nog een spelersbord van bovenaf:

Elke speler krijgt fraudefiches die hij of zij links boven het tableau neerlegt:

Daarnaast krijgt elke speler productiefiches (om de te produceren middelen te wijzigen). Ook deze worden boven het spelersbord gelegd:

Elke speler begint met een standaardgebouw, de Centrale:

Je krijgt ook nog een stemmingssteen voor op je spelersbord:

En elke speler krijgt stembiljetten:

Stembiljetten worden tijdens het spel in een zwarte buidel gedaan:

Tijdens het spel kunnen spelers gebouwen bouwen. Je hebt A, B en C gebouwen. De A gebouwen zijn het goedkoopst, de C gebouwen het duurst:

Daarnaast kun je nieuwskaarten verzamelen. Je hebt nieuwskaarten van I, II en III:

Tijdens het spel vinden er verkiezingen plaats. De verkiezingsuitslag bepaalt welke functies spelers krijgen. Dit wordt gedaan met functiekaarten:

Word je President? Dan mag je elke beurt een wet van de stapel pakken. Afhankelijk van je moraliteit is dat een blauwe of een gele:

Tot slot krijgt elke speler een eindtellingkaart:

3 – Planet B: Speluitleg

Heb je een vraag over de spelregels van Planet B? Stel ‘m dan gerust in een reactie onder dit blog. Ik beantwoord je vraag zo snel mogelijk!

Hieronder lees je eerst mijn korte Planet B speluitleg. Daarna vind je ook nog een uitgebreide uitleg.

Hieronder vind je mijn uitgebreidere speluitleg van Planet B. Die deel ik op in de volgende onderdelen:

1. Voorbereiding
2. Spelverloop
3. Acties
4. Verkiezingen
5. Einde van het spel

3.1 – Voorbereiding

Leg het speelbord (voor het juiste spelersaantal) op tafel, het fractiespoor erboven en de gesorteerde biljetten ernaast. Leg de 3 ondernemingstegels met A willekeurig op de aangegeven plekken en draai de middelste naar de rode kant. Schud de overige tegels (met B) en vorm er een trekstapel mee. Plaats 3 van de 4 witte schijven bij de 1e, 2e en 3e kolom respectievelijk naast de 3, 1 en 8 billies. Leg de laatste links op het verkiezingsspoor.

Sorteer de nieuwskaarten (I, II en III) en gebouwen (A, B en C) en vorm daar trekstapels mee onder het bord. De bovenste nieuwskaart ligt open. Vorm een algemene voorraad naast het bord met koffers, containers en workies. Sorteer de gele en blauwe wetten, schud ze en leg die gedekt naast het bord. Leg daar ook de functiekaarten en buidel naast.

Geef elke speler een spelersbord en het speelmateriaal in zijn of haar kleur. Leg de fraude- en productiefiches boven het tableau, de Centrale links van het tableau, de stemmingssteen op de neutrale positie van het stemmingsspoor en 2 Brainies en 2 Crafties op het tableau. Stop 3 stembiljetten in de buidel, plaats de 3 spelersschijven op elk van de fractiesporen en ontvang 10 billies.

Je hebt nu zoiets als hieronder voor je liggen:

Bepaal nu de startspeler. De laatste speler neemt zoveel A-gebouwkaarten als er spelers meedoen, kiest er één en geeft de rest door (tegen de klok in). Doe dit vervolgens met B-gebouwkaarten en tot slot de C-gebouwkaarten. Nu heeft elke speler dus 3 gebouwkaarten op handen: een van A, B en C.

3.2 – Spelverloop

Planet B wordt in een vooraf onbepaald aantal beurten gespeeld. De startspeler begint en daarna speel je met de klok mee. Het doel is om de meeste punten te verdienen.

Belangrijk: Als je punten krijgt pak je het aantal punten in biljetten uit de bank en die leg je gedekt voor je neer. Biljetten die gedekt liggen zijn dus punten. Biljetten die open liggen zijn geld, ook wel billies genoemd.

Tijdens je beurt zet je een koffer bij het bovenste beschikbare vakje van een ondernemingstegel. Daarna voer je alle acties, die in het kader van de onderneming staan, in een volgorde naar keuze uit. Je moet een actie volledig afronden voordat je met de volgende actie begint.

NB: In principe krijg je altijd acties. Echter, staat er een rood getal of rode tekst voor een symbool? Dan moet je dat betalen. Kun je dat niet? Dan mag je alle acties in het kader niet uitvoeren.

Zodra alle koffervelden naast een ondernemingstegel bezet zijn, wordt de tegel eenmaal omgedraaid en bij een volgende keer uit het spel verwijderd. Daarna voeg je weer een nieuwe ondernemingstegel toe. Hierdoor veranderen de acties die ondernemingen te bieden hebben. In 3.3 ga ik dieper in op de acties.

Bij volle koffervelden, en soms door een actie in iemands beurt, wordt de witte schijf op het verkiezingsspoor naar rechts geschoven. Komt deze op het meest rechtse vakje terecht? Dan vindt er aan het einde van de huidige beurt een verkiezing plaats. Afhankelijk van de verkiezingsuitslag krijgen spelers functies toebedeeld met een extra actie. In 3.4 licht ik de verkiezingen en functies verder toe.

Wordt de laatste ondernemingstegel neergelegd? Dan komt iedere speler nog 1x aan de beurt. Daarna eindigt het spel en volgt de puntentelling.

3.3 – Acties

Er zijn veel verschillende acties in Planet B. Hieronder licht ik de meest voorkomende toe.

Produceren

Met deze actie kun je aan middelen komen. Je kunt middelen voor 2 dingen gebruiken:

1. Inwisselen voor geld tegen de huidige koers (die vind je onderaan bij de ondernemingen).
2. Gebruiken als betaalmiddel bij gebouw- en nieuwskaarten.

Je kiest één van de twee rijen op je spelerstableau en ontvangt de aangegeven middelen. Plaats containers in de gaten van je spelerstableau om aan te geven hoeveel middelen je van elke soort hebt.

Je mag elke beurt, op een moment naar keuze, 10 billies betalen om een productiefiche te kopen. Je neemt dan het gewenste fiche van boven je bord en plaatst deze in een rij over één symbool heen. Vanaf nu produceer je met die rij het nieuwe middel (het onderliggende dus niet meer). Je mag fiches altijd terug in je voorraad leggen. Hier krijg je geen geld voor terug.

Bouwen

Met deze actie mag je één gebouw uit je hand links van je spelerstableau leggen. Gebouwen hebben 2 voordelen:

1. Je krijgt punten voor het bouwen.
2. Je kunt er workies op zetten en bonussen en/of punten krijgen.

Je betaalt het aangegeven aantal billies in de linker bovenhoek, legt het gebouw links van je spelerstableau (positie maakt niet uit) en ontvangt het aantal punten dat onder de billies staat.

Wil (of kun) je niet bouwen? Dan moet je een gebouwkaart uit je hand afleggen. Je krijgt daar 5 billies voor.

Aan het einde van je beurt trek je weer een extra gebouwkaart, zodat je altijd weer 3 gebouwkaarten op handen hebt. Het maakt niet uit welke gebouwenkaart je pakt.

Workies

Met deze actie kun je nieuwe workies krijgen en/óf workies op je gebouwen plaatsen. Dit laatste levert bonussen en/of punten op.

• Bevat het workie-symbool van de actie geen + en pijl? Dan neem je de workies uit de voorraad en plaats je ze op je spelersbord.
• Bevat het workie-symbool van de actie wel een + en pijl? Dan mag je workies uit de voorraad nemen en/of op gebouwen plaatsen.

NB: Als er een ? op het workie-symbool van de actie staat mag je zelf weten of je dit voor een oranje (craftie) of paarse (brainie) workie toepast.

Het getal vóór het workie-symbool bepaalt hoeveel van deze ‘sub-acties’ je mag doen. Een workie uit de voorraad pakken en op je spelersbord zetten is 1 sub-actie. Een workie vanaf je spelersbord op een gebouw zetten ook.

Gebouwen kunnen één of meer afdelingen hebben waar workies geplaatst kunnen worden. Zodra een afdeling vol is, mag je één van de twee actiekaders op het gebouw activeren. Het kan dus voorkomen dat je een kaart met 2 afdelingen 2x kunt activeren in één beurt.

De bovenste actiekaders zijn meestal ‘gratis’ en leveren een klein voordeel op. Bij de onderste actiekaders moet je meestal middelen betalen alvorens je een groot voordeel krijgt.

Heb je aan het einde van je beurt meer dan 8 oranje of 8 paarse workies? Dan moet je het overschot afleggen.

Fractiespoor

Met deze actie kun je jouw schijven op de fractiesporen naar voren verplaatsen óf de gunst van een fractiespoor verzilveren. Dit levert bonussen en/of punten op.

Je hebt 3 sporen die het volgende opleveren:

• Blauw: Billies of Punten (en een bouwactie op het laatste veld).
• Paars: Paarse workies of stembiljetten (en een workie-actie op het laatste veld).
• Oranje: Oranje workies of middelen (en een productie-actie op het laatste veld).

Heeft je actie-symbool een blauw, paars of oranje rondje zonder vinkje? Dan mag je jouw schijf 1 stap vooruit zetten op het spoor van die kleur.

Heeft je actie-symbool wél een vinkje? Dan mag je 1 stap vooruit op het spoor óf het betreffende spoor verzilveren. In dit laatste geval neem je de bovenste of onderste bonus die bij je schijf staat en vervolgens zet je jouw schijf weer terug naar de startpositie.

Nieuwskaart

Met deze actie mag je één van de drie open nieuwskaarten pakken. Meestal krijg je hier gewoon een aantal bonussen voor. Soms moet je er eerst iets voor inleveren (een specifiek middel, omlaag op het stemmingsspoor, een stap achteruit op het fractiespoor, enzovoorts).

Je legt nieuwskaarten altijd rechts onder naast je spelerstableau. Elke volgende nieuwskaart leg je bovenop de vorige, zodat er altijd maar 1 zichtbaar is. Er zijn nieuwskaarten die tonen een ‘immoreel’ symbool. Heb je zo’n kaart bovenop? Dan ben jij als speler immoreel.

Immoreel zijn is niet per se slecht, maar maakt wel wat je op bepaalde momenten andere bonussen krijgt dan wanneer je moreel was geweest. Dit komt bijvoorbeeld terug als je de laatste koffer bij een onderneming plaatst, je functie krijgt toebedeeld of als President een wetsvoorstel moet kiezen. Over functies (en dus ook de President) vertel ik meer in 3.4.

Stembiljetten in de buidel doen

Met deze actie mag je het aantal gegeven stembiljetten van jezelf in de buidel plaatsen. Het aantal stembiljetten is belangrijk bij de verkiezingen.

3.4 – Verkiezingen

Op het speelbord staat een verkiezingsspoor. Zodra de witte schijf het 5e vakje bereikt, vindt er na die beurt direct een verkiezing plaats. Dit gebeurt aan de hand van de volgende stappen.

Eerst worden alle workies die op gebouwen staan terug in de algemene voorraad gelegd.

Daarna voeren alle spelers het effect uit dat bij hun positie op het stemmingsspoor hoort. Bij een positieve stemming krijg je geld en mag je extra stembiljetten in de buidel doen. Bij een negatieve stemming moet je workies in de algemene voorraad leggen en mogen andere spelers extra stembiljetten in de buidel doen. Uiteindelijk zet je de stemmingssteen terug op de neutrale positie.

Vervolgens trekt elke speler, te beginnen bij de speler wiens beurt net was en dan met de klok mee, 3 stembiljetten uit de buidel en legt deze voor zich neer. Dit proces herhaal je net zolang totdat de buidel leeg is. Het kan voorkomen dat niet iedereen evenveel stembiljetten kan trekken.

NB: Sommige acties stellen je in staat om fraudefiches te kopen. Daarmee kun je bijvoorbeeld elke keer 1 extra stembiljet uit de buidel trekken óf sowieso 1 extra stembiljet uit je eigen voorraad ontvangen.

Zodra de buidel leeg is, telt iedereen het aantal eigen stembiljetten dat hij of zij voor zich heeft liggen. De speler met de meeste stemmen wordt President, de nummer 2 wordt Vice, de nummer 3 wordt L.A.M.A. (Leading Authority of Mischievous Actions) en de nummer 4 wordt D.O.D.O. (Director of Diminutive Orders).

Spelers krijgen de bijbehorende functiekaart en leggen deze rechts boven naast hun spelerstableau. Nu krijgt iedereen eenmalig punten. Daarnaast stopt iedereen de door hem of haar getrokken stembiljetten weer terug in de buidel, behalve de stemmen van de President. Die gaan terug naar de persoonlijke voorraad van de huidige President. De Vice moet de eigen stembiljetten die hij of zij zelf heeft getrokken ook uit de buidel laten.

Vanaf nu geven deze functiekaarten de spelers elke beurt weer een eenmalige actie. Het meest interessant is die van de President. Die mag, afhankelijk van zijn moraliteit een wetsvoorstel pakken en afhandelen. Dit levert hem of haar altijd bonussen op. De andere spelers kunnen er soms ook van profiteren.

Na de verkiezing schuif je de witte schijf weer terug. Later kan er weer een nieuwe verkiezing plaatsvinden.

3.5 – Einde van het spel

Nadat de laatste ondernemingstegel op het speelbord is gelegd (en de trekstapel dus leeg is), komt iedereen nog één keer aan de beurt. Daarna eindigt het spel.

Nu handel je de volgende stappen af.

NB: Krijg je punten? Neem de hoeveelheid dan in biljetten en leg ze op je gedekte stapel.

• Wissel alle middelen in tegen billies.
• Wissel al je billies voor punten (3 billies = 1 punt).
• Ontvang 2 punten voor elke stap op het fractiespoor.
• Ontvang of verlies 2 punten, afhankelijk van je positie op het stemmingsspoor.
• De President krijgt 20 punten.
• De speler met de meeste stembiljetten in de buidel krijgt 15 punten.
• De speler met de op één na meeste biljetten in de buidel krijgt 8 punten.

Draai nu je stapel met punten om en tel alles.

De speler met de meeste punten wint.

4 – Planet B Bordspel: Review

Om mijn mening zo goed mogelijk te geven, deel ik deze Planet B spel recensie op in de volgende onderdelen:

• Thema & Vormgeving
• Spelregels & Toegankelijkheid
• Strategie of Geluk?
• Spelmechanisme
• Interactie
• Herspeelbaarheid

Thema & Vormgeving

Planet B speelt zich af in een verre toekomst waar we als mensheid zelfs Mars al hebben vern***t. Planet B is de naam van de planeet waar we opnieuw een samenleving vormen. Spelers zijn politieke leiders en proberen door middel van samenwerkingen met organisaties en de steun van het volk om de wereld een betere plek te maken. Oh nee, wacht. Ze proberen gewoon het meeste geld te verdienen. Ik denk dat we alvast op zoek moeten naar Planet C….

Het thema is interessant. Het voelt satirisch en steekt de draak met de huidige politieke wereld. Je kunt ervoor kiezen om het eerlijke pad te bewandelen of juist immoreel te werk te gaan. De paden verschillen niet superveel, maar het is leuk dat je als speler het label ‘immoreel’ kunt krijgen en tóch President kunt worden.

De insteek van het thema zorgt ook voor de nodige humor in het spel. En humor is altijd lastig. Je spreekt mensen met dezelfde humor direct aan. Bij mensen met andere humor sta je vaak direct met 3-0 achter. Wat ik al eerder zei, de humor voelt wat satirisch en duister. Daarbij vind je ook juist opvallend grappige elementen in het spel, zoals:

De functiekaarten L.A.M.A. en D.O.D.O. (2 spellen van 999 Games) en de gebouwkaart ‘bordspellenuitgever’:

Nieuwskaarten zoals social media verbod, herintroductie van de dodo en de anti-alles demonstratie:

En de opmerkelijke wetten als designerbaby’s, legalisering van drugs en poolkappen smelten:

Ik vind de look&feel prima. Zoals ik in de inleiding al zei, het spel spreekt me qua looks niet echt aan. Ik vind vooral dat het spel er zwaarder uit ziet dan dat het daadwerkelijk is. M’n autistische broer benoemde overigens wel dat hij het speelbord wel erg druk vond. Andere spelers en ikzelf hadden daar minder moeite mee.

De kwaliteit van het speelmateriaal heb ik niets over te klagen, behalve de biljetten. Dit voelt als Monopoly all over again, haha. Nee hoor, dat is totaal niet het geval. Ik ben alleen bang dat biljetten zo snel slijten. Goed, dat gebeurt met echt geld ook, dus wellicht hebben ze er daarom voor gekozen.

De spelregels beschrijven trouwens dat je verzamelde punten in je zak moet bewaren. Nou sorry, maar dat verkrijg ik niet over m’n hart. Ik ben daar te zuinig voor. Gelukkig hoeft het ook niet.

Spelen met de biljetten is overigens wel te doen hoor. Het meest vervelend vond ik het geld speelklaar maken. Alle biljetten zitten namelijk op een soort blok waar je ze één voor één af moet trekken. En dan nog blijven er lijmresten aan sommige randjes zitten. Dus be prepared!

Wat ik nog opvallend vond bij het unboxen, was dat de kaarten in papier waren verpakt in plaats van Plastic. De internationale uitgever Blue Orange doet dat tegenwoordig ook vaker. Ik gok omdat het, vanwege de recyclebaarheid van papier, beter is voor het milieu. Ondanks dat Planet B suggereert dat we de wereld verwaarlozen, geven kleine acties als deze misschien nog hoop ;).

Al met al: Een interessant thema dat de draak steekt met machtsverhoudingen in de huidige maatschappij, maar qua looks een beetje achter blijft.

Spelregels & Toegankelijkheid

De Planet B spelregels vind ik erg goed. De structuur is logisch, de opmaak is fijn en het geheel voelt, ondanks 20 pagina’s, niet te lang. Tijdens het spelen bleven 2 vragen voor mij onbeantwoord, dus die heb ik aan 999 Games zelf gesteld. Hieronder vind je hun antwoorden:

Vraag 1: Moet je alle acties uitvoeren in een kader?

Antwoord 1: Ja, dat moet. Het zijn eigenlijk altijd wel positieve acties. Alleen de bouwactie kan vervelend zijn als je niet kunt bouwen en ook geen gebouw weg wil doen. Maargoed, je moet in dat geval dus gewoon één van de twee opties kiezen.

Vraag 2: Er is één symbool die onduidelijk is voor me. Bij de nieuwskaart Illegale Opslag (III) staat een blauwe fractiecirkel met vinkje en een 2 ervoor. Normaal is een blauwe fractiecirkel met vinkje dat je óf 1 stap vooruit mag óf het huidige spoor mag verzilveren. Maar wat betekent die 2?

Antwoord 2: Je mag hier óf 2 stappen mee vooruit óf 1 stap vooruit en dan verzilveren.

Één van de belangrijkste dingen die ik je wil meegeven, is dat Planet B er in mijn optiek lastiger uit ziet, dan het daadwerkelijk is. Daarmee wil ik niet zeggen dat het heel toegankelijk is. Het blijft een medium weight bordspel. Qua complexiteit (dus niet per se qua gameplay!) kun je het naar mijn mening vergelijken met:

• Everdell
• Dune: Imperium
• Architecten van het Westelijk Koninkrijk

Als je bovenstaande spellen te zwaar vindt, dan zou ik Planet B laten liggen. Vind je die goed te doen? Dan trek je Planet B ook zeker wel. Helemaal als je van strategische spellen houdt. Want ook al bevat Planet B een beetje geluk, het vraagt vooral tactiek en een lange termijn aanpak.

Wat ik ook opvallend vind, is dat je met Planet B veel acties kunt doen en ook veel middelen, bonussen en/of punten krijgt. Dat voelt bevredigend, dat voelt goed en dat is fijn.

Het is overigens niet zo dat je altijd goede acties kunt doen. Je moet echt wel plannen, anders heb je minder productieve beurten. Maar het is niet zo’n strak, onvergevingsgezind spel als bijvoorbeeld Marco Polo, Hippocrates of Brass: Birmingham.

Als laatste wil ik hier kwijt sommige potjes echt snel tot een einde kwamen. Dit komt dan puur doordat bepaalde acties vaker worden gekozen, koffervelden sneller vol zijn en ondernemingstegels vaak worden vervangen. Dit waren de enige momenten die soms wat onbevredigend voelde. Je had er dan graag nog iets meer uit gehaald.

Strategie of Geluk?

Ik noemde het hiervoor al. De geluksfactor speelt een kleine rol. Het draait vooral om tactiek en strategie.

Je vindt de geluksfactor terug bij de open nieuwskaarten, het trekken van een gebouwenkaart en het trekken van stembiljetten uit de buidel.

Soms past een nieuwskaart perfect bij je plan en soms kun je met geen enkele van de 3 iets nuttigs. Soms focus je op middelen en trek je een gebouwenkaart waar je iets totaal anders voor nodig hebt. En soms heb je verreweg de meeste stembiljetten in de buidel, maar trek je ze zelf niet waardoor je nóg niet aan de macht komt.

Toch is in alle 3 de gevallen de geluksfactor wel ingeperkt. Je kunt immers kiezen uit 3 nieuwskaarten. Daarnaast heb je altijd al 2 gebouwkaarten en als een gebouw echt slecht is kun je ‘m nog altijd verkopen voor 5 billies. Bovendien vinden er in een potje Planet B wel 2 of 3 verkiezingen plaats. Kom je de eerste verkiezing niet aan de macht? Grote kans dat het de volgende keer wel lukt.

En zelfs als het spel eindigt en veel van je stembiljetten in de buidel zitten, dan krijg je daar nog steeds punten voor.

Ik vind Planet B grotendeels strategisch omdat een belangrijke bron van punten te plannen is. Mijn beste advies is dan ook om zo snel mogelijk één of twee gebouwen te bouwen die veel punten opleveren. Hier moet je wel vaak middelen voor inleveren. Daarom wil je ook een rij middelen op je spelersbord inrichten voor deze gebouwen.

Je planning is dus vooral geld verzamelen, productieproces optimaliseren, gebouwen bouwen en vervolgens met workies die gebouwen activeren. Idealiter kun je het gebouw vóór elke verkiezing gebruiken, want tijdens de verkiezingen gaan alle workies van je gebouwen af. Dit maakt dat je het gebouw na de verkiezing opnieuw kunt activeren.

Bovenstaande is strategisch. Als je een goed gebouw hebt kun je je acties hierop afstemmen.

De tactiek zit meer over hetgeen heen dat ik zojuist beschreef. Je kijkt op welke extra manieren je punten, middelen en/of acties kunt verdienen. Vooruit op het paarse fractiespoor levert bijvoorbeeld brainies op, die je misschien wel nodig hebt om een gebouw te activeren. Vooruit op het stemmingsspoor geeft geld en extra stembiljetten bij de verkiezingen. Nieuwskaarten helpen bij de manipulatie van verkiezingen. En een keer de verkiezingen winnen kan nuttig zijn.

Let wel: mijn ervaring is dat je niet per se een keer President moet worden om het spel te winnen! Goede gebouwen zijn krachtiger.

De kunst van het tactische aspect is op de juiste momenten de juiste acties (en combinaties) activeren.

Spelmechanisme

Planet B bevat een aantal vooraanstaande spelmechanismen.

De eerste is Worker Placement. Bij dit mechanisme kunnen spelers eigen speelfiguren op (beperkt beschikbare) locaties van het bord of eigen tableau plaatsen om acties te activeren. In Planet B zijn er 2 vormen van worker placement. Op het speelbord plaatsen spelers koffers uit een algemene voorraad en kunnen spelers dezelfde acties doen. Op je eigen gebouwen zet je workies om acties te doen die alleen jij tot je beschikking hebt.

Bekende worker placements zijn bijvoorbeeld Stenen Tijdperk, Everdell en Viticulture.

De tweede is Market. Dit is niets anders dan dat er goederen, grondstoffen of andere middelen kunnen worden verruild op een markt voor geld. De koers hangt vaak af van het aanbod op het bord. Bij Planet B kun je middelen verruilen voor billies. De koers hangt af van de moraliteit van de organisatie. Is deze moreel? Dan zijn middelen meer waard. Is de organisatie immoreel? Dan zijn de middelen minder waard.

Market ken je misschien wel van Brass: Birmingham, Food Chain Magnate en Hoogspanning.

Het laatste mechanisme is Voting. Hierbij kunnen spelers stemmen voor iets. Spelers kunnen 1 of meer stemmen hebben. Meestal betreft dit of dat er een actie of gebeurtenis zal plaatsvinden (of niet). In Planet B vinden er verkiezingen plaats, maar die werken wel iets anders. Elke speler heeft namelijk een maximaal 25 stemmen om in te zetten. Die stemmen zet je alleen in met acties. En dan is het nog maar de vraag of de stemmen door jou zelf of door andere spelers worden getrokken.

Dit mechanisme ken je wellicht uit Secret Hitler, Hellapagos of Cuba.

Interactie

Ik zie op 4 momenten interactie ontstaan.

Het eerste moment is wat passief en valt onder de noemer ‘wie het eerst komt, eerst maalt’. Bijvoorbeeld als iemand een laatste kofferveld bezet en daardoor de acties bij die organisaties verandert. Of wanneer iemand een specifieke nieuwskaart wegkaapt voor de neus van de volgende speler.

Het tweede moment zit in kleine naaimomenten. Diverse acties stellen je in staat om een bonus te krijgen, maar dan moeten alle spelers (dus ook jijzelf) iets inleveren. In de meeste gevallen moet je dan workies inleveren of een stap terug op het stemmingsspoor gaan.

Het derde moment zit in, wat ik noem, grote naaimomenten. Dit ontstaan door het vroegtijdig activeren van verkiezingen of zelfs het einde van het spel.

Na elke verkiezing mag je workies van je gebouwen halen waardoor je het opnieuw kunt activeren. Idealiter zet je dus vóór de verkiezing workies op een gebouw (om de eigenschap te activeren). Dan kun je dat na de verkiezing nog een keer doen. Echter, activeert iemand een verkiezing voordat jij je workies hebt geplaatst? Dan kun je dat gebouw sowieso 1x minder activeren.

Dat werkt ook met het einde van het spel. Als de laatste tegel op het speelbord wordt gelegd komt iedereen nog één keer aan de beurt. Stel dat je nog 2 beurten nodig hebt, maar de speler voor jou bezet het laatste kofferveld bij een onderneming (waardoor de laatste tegel in het spel komt), dan moet je het met een beurt minder doen.

Bovenstaande 2 momenten kunnen flink wat punten kosten.

Tot slot het vierde moment: de verkiezingen. Hier boxen spelers tegen elkaar op door stembiljetten in de buidel te doen. Des te meer stembiljetten jij in de buidel hebt, des te groter de kans dat jij goed uit de verkiezingen komt. En word je President? Dan mag je elke beurt een wetsvoorstel pakken. Dit kan jou punten opleveren (ten koste van de stemming op je tableau) of iedereen een bonus. Hoewel jij de grootste bonus krijgt, profiteert iedereen er ook van. Ook daar zit dus nog wat interactie.

Je kunt Planet B prima met 2 spelers doen. Daar is een handige modus voor. Toch komen de vormen van interactie het beste tot hun recht met 3 of 4 spelers. Met name de verkiezingen zijn, naar mijn mening, dan het leukst.

Herspeelbaarheid

De herspeelbaarheid van Planet B is goed.

Dit komt mede doordat het spelverloop niet helemaal vastligt. Spelers plaatsen koffers en voeren acties uit. Sure. Maar de momenten dat ondernemingen (en dus beschikbare acties) wijzigen én de verkiezingen plaatsvinden… die liggen niet helemaal vast. Hierdoor blijft het spelverloop gevarieerder dan bij spellen waar je X rondes speelt die steeds dezelfde fasen volgen.

Ook de verscheidenheid aan speelmateriaal draagt bij aan de hoge herspeelbaarheid. Verschillende ondernemingstegels, nieuwskaarten en gebouwen. Het is niet dat je nooit dezelfde zult zien, maar het aanbod is groot genoeg om de variatie erin te houden.

Mijn enige twijfel voor wat betreft de herspeelbaarheid zit in het strategische vlak. Tot nu toe wonnen bij ons elke keer de spelers die krachtige gebouwen hadden. Dit zijn gebouwen die tussen de 50 en 100 punten kunnen opleveren. Het maakte daarbij niet uit of de spelers het slecht deden bij verkiezingen.

Ze wonnen overigens niet met een enorm puntenverschil, dus wellicht was onze steekproef te klein en valt het muntje een volgende keer tóch de andere kant op.

5 – Planet B: Waar te koop?

Je kunt het bordspel Planet B online bestellen op bol.com, Spellenrijk.nl, 999Games.nl en Spelhuis.be.

Nu ben jij aan de beurt!

In dit blog heb ik je verteld over het bordspel Planet B. Het werd bedacht door Johannes Natterer en internationaal uitgebracht door Hans im Glück. 999 Games verzorgt de uitgave in het Nederlands.

Ik liet je foto’s zien van al het speelmateriaal, gaf je de speluitleg én deelde mijn Planet B spel review met je.

Als je nog vragen hebt over dit bordspel, stel ze dan gerust in een reactie. Wil je graag je eigen review delen? Dan hoor ik je mening graag ook in een reactie, zodat andere lezers er nog wat aan hebben :)!

Voor de hoofdafbeelding van dit blog is gebruik gemaakt van een foto van Welcome to All ! ツ via Pixabay.