Stapelstad, in het Engels bekend als Sunrise Lane, is ontworpen door Reiner Knizia en internationaal uitgegeven door Horrible Guild. Hoewel 999 Games onlangs nog enkele titels van hen in het Nederlands uitgaf (The Great Split, Evergreen), lijkt het nu weer de beurt van White Goblin Games.
NB: White Goblin Games veranderde de naam Sunrise Lane in Stapelstad om nog toegankelijker te zijn als familiespel.
In dit blog deel ik mijn Stapelstad review en vertel ik je of dit spel iets voor jou is.
Voordat je begint met lezen: White Goblin Games gaf mij het bordspel Stapelstad zodat ik er een interessant blogartikel over kon schrijven. Dit artikel is dus gesponsord. Maar ik heb mijn redactionele vrijheid behouden en volledig zelf bepaald wat ik in dit artikel heb gezegd.
In dit blog vind je algemene informatie én mijn recensie van het bordspel Stapelstad. Via onderstaande links vind je m’n andere blogs over dit spel.
Klaar voor de review? Let’s go!
Mijn Stapelstad review in het kort
Ik vind Stapelstad een perfect instapspel voor beginnende bordspelers of spelers die gewoon een kort bordspel willen doen. Het is een klassieke Reiner Knizia waarbij je (weinig en) eenvoudige regels hebt en toch voor leuke dilemma’s komt te staan. Ga ik nu bouwen met 2 huizen of wacht ik tot ik er 3 kan bouwen? Wetende dat ik het risico loop dat m’n tegenstander de kavel inneemt. Daar – en bij enkele einddoelen – zit tevens de interactie van het spel. De productie is netjes. Het speelmateriaal ziet er goed uit en de huizen passen over het algemeen goed op elkaar. Hoewel geen enkel potje hetzelfde zal zijn, voelt het spelverloop voor een veelspeler als ikzelf wat eentonig. Daarom vind ik Stapelstad een prima familiespel dat ik af en toe op tafel zal leggen.
Meer weten? Scroll verder voor:
- Algemene informatie
- Korte uitleg
- Is Stapelstad iets voor jou?
- Met welke spellen kun je het vergelijken?
- Mijn uitgebreide review
- Én webshops waar je het spel kunt kopen.
Algemene informatie
- Naam: Stapelstad
- EAN: 8718026306120
- Soort spel: Eenvoudig bordspel
- Aantal Spelers: 2-4 Personen
- Speelduur: 45 Minuten
- Vanaf Leeftijd: 8 Jaar
- Uitgever: White Goblin Games
- Spelauteur: Reiner Knizia
- Illustrator: Francesco De Benedittis
- Te koop bij: bol.com – Spellenrijk.nl – Spellenwinkel.nl – Spelhuis.be
Korte speluitleg
In Stapelstad gaan jullie een stad vullen met huizen. Spelers zijn na elkaar aan de beurt. Tijdens je beurt mag je óf 2 kaarten van de trekstapel pakken óf huizen bouwen op de kavels op het speelbord. Je speelt 1 of meer kaarten in dezelfde kleur als de kavel waar je op wil bouwen. Je vermenigvuldigt het aantal kaarten met de waarde van de kavel en krijgt zoveel punten. Daarna stapel je zoveel van je huisjes op die kavel als het aantal betaalde kaarten. Vervolgens mag je op aangrenzende kavels verder bouwen totdat je niet meer kunt of wil. Zodra een speler 2 of minder huizen heeft speel je de ronde af. Dan volgt de puntentelling. Spelers krijgen in gebieden nog punten voor de hoogste huizen, meeste kavels met huizen en de meeste aaneengesloten kavels met huizen. De speler met de meeste punten wint.
Is Stapelstad iets voor jou?
Ik kan Stapelstad aanraden als je…
- van relatief korte bordspellen houdt.
- graag overzichtelijke beurten hebt (zoals de keuze uit 2 acties).
- niet al teveel vooruit wil plannen.
- het leuk vindt iets opgebouwd te zien worden.
Ik zal Stapelstad afraden als je…
- een strategisch spel zoekt (Stapelstad is tactisch).
- spellen als Ticket to Ride niet zo leuk vindt.
Vergelijkbare spellen
Stapelstad kent het principe van (sets van) kaarten spelen om iets op het bord te plaatsen. Zoiets soortgelijks komt ook terug in onderstaande spellen. Vind je daar iets leuk van? Dan denk ik dat je Stapelstad ook leuk vindt.
- Ticket to Ride
- Trekking the World
- Pandemic
- Copenhagen
- Caesar’s Empire
- Zoektocht naar El Dorado
Uitgebreide review
Wil je meer lezen over mijn ervaringen en bevindingen van Stapelstad? Dan lees je hieronder mijn volledige review. Ik doorloop de volgende onderdelen:
- Thema & Vormgeving
- Spelregels & Toegankelijkheid
- Strategie of Geluk?
- Spelmechanisme
- Interactie
- Herspeelbaarheid
Thema & Vormgeving
In Stapelstad gaan diverse aannemers woningen bouwen in verschillende wijken. Je probeert de beste kavels uit te kiezen om jouw huizen neer te zetten, maar andere spelers azen mogelijk op dezelfde grond. Soms verdien je meer aanzien door een lage woning te bouwen en meestal is het beter om hoge huizen te bouwen. Bovendien heeft elke wijk specifieke wensen. Veel huizen, hoge huizen, you name it.
Bovenstaande is in mijn ogen een beetje het thema van Stapelstad. En ook al is het flinterdun, het werkt. Het geeft een beeld van wat je tijdens het spel gaat doen. Ook al staat dit los van kaarten van dezelfde kleur betalen en huizen stapelen. Het helpt natuurlijk dat het speelmateriaal er ook prima uitziet.
Het artwork is niet helemaal wat ik mooi vind, maar enkele medespelers sprak het juist wel aan. En dan doel ik vooral op het artwork van de kaarten. Kijkend naar de iconografie ben ik meer dan tevreden. Het aantal ogen en de kleuren waren voor ons bij wit licht prima van elkaar te onderscheiden. Bij warm licht is dit wel een grotere uitdaging. Zeker iets om rekening mee te houden.
Ik heb een dubbel gevoel bij het toegankelijk maken voor mensen die moeite hebben met kleuren zien. Aan elke kleur is ook een symbool gekoppeld. Die zie je terug op de kaarten en op de kavels van het speelbord. Op de kaarten heeft elk icoon een prima formaat. Op het speelbord is het wel écht heel klein. Ik kan me voorstellen dat dit niet ideaal is.
Het speelmateriaal is verder van goede kwaliteit. Het speelbord is lekker stevig en vouwt goed uit, de kaarten voelen goed en de houten scorefiches geven een luxe gevoel. De eyectachers van het spel zijn zonder twijfel de huizen. Ze zijn erg netjes afgewerkt en stapelen over het algemeen goed. Enkele uitzonderingen daar gelaten:
Ik vind het minder handig dat alle huizen – behalve de blauwe – slechts op 1 manier op elkaar passen, maar het getuigt wel van een gedetailleerde afwerking. En dat waardeer ik dan juist wel weer.
Spelregels & Toegankelijkheid
Reiner Knizia staat bekend om eenvoudige regels en tactische diepgang. Nou, die eenvoudige regels zijn ook dit keer weer gelukt. Zonder overzicht van het speelmateriaal en het voorbeeld van enkele beurten zijn er slechts 2 pagina’s aan spelregels. En dat voor toch wel een bordspelletje van formaat. De regels zijn niet alleen kort, maar ook logisch opgebouwd en voorzien van een aangename opmaak.
Stapelstad is een buitengewoon toegankelijk spel. Dit is veelal te danken aan haar eenvoud. Je kunt de complexiteit (en dus niet de gameplay) vergelijken met titels als:
- King of Tokyo
- Machi Koro
- Camel Up
- Ubongo
- Next Station London
- My City: Roll & Write
Naast de eenvoud maken ook de behapbaarheid van een beurt en de overzichtelijkheid van het spelverloop het toegankelijk. Elke beurt kun je kiezen uit 2 acties.
Kaarten pakken is zo gepiept. Huizen bouwen vraagt het meeste denkwerk en zelfs dat duurt niet lang. Je hebt meestal snel door waar je het beste kunt bouwen om de meeste punten te verdienen en eventueel mee te spelen voor één van de drie einddoelen.
Het spel duurt dan ook niet lang. Op de doos staat 45 minuten. Wij zijn met 2-3 spelers vaak sneller klaar. Met 2 spelers rond je het zelfs binnen 30 minuten wel af.
Stapelstad voelt overwegend vriendelijk. Meestal zit je elkaar onbewust in de weg. Incidenteel word je vanuit tactisch oogpunt gedwongen om een ander doelbewust te dwarsbomen. Je pikt dan bijvoorbeeld een kavel weg om te voorkomen dat iemand de grootste groep krijgt.
Al met al vind ik Stapelstad een prima gateway game. Dit zijn spellen als Splendor, Ticket to Ride en Catan. Het zijn spellen die een deur openen waarmee je van Monopoly, Mens Erger Je Niet en Hotel naar de modernere bordspellen kunt gaan. Een stuk tactischer, maar niet ineens heel moeilijk.
Strategie of Geluk?
Stapelstad is opgebouwd uit de bouwstenen geluk en tactiek.
De geluksfactor zit in de kaarten die je trekt (en die je tegenstanders trekken). Heb jij roze of groen nodig om een hoog gebouw te maken, maar krijg je die maar niet? Dan is dat pech. En krijgen je tegenstanders wel de kleuren die jij nodig hebt en geeft dit ze de mogelijkheid om jouw grootste groep te blokkeren? Dan is dat pech. Uiteraard kunnen bovenstaande voorbeelden ook in jouw voordeel werken.
Ik vind Stapelstad veelal tactisch omdat je niks goed kunt plannen. Je moet elke beurt weer kijken welke kaarten je op handen hebt en evalueren wat je er het beste mee kunt doen.
Extra kaarten trekken en hopen dat je meer van de gewenste kleur pakt en in een volgende beurt extra punten kunt pakken OF toch alvast bouwen en genoegen nemen met minder punten maar wel zeker zijn van een bebouwde kavel? En dan loop je in het eerste scenario misschien wel het risico dat iemand anders gaat bouwen op de kavel die jij voor ogen hebt.
De belangrijkste tactiek is vooral kijken naar je tegenstanders. Hoeveel kaarten hebben ze op handen? Hoe groot is hun grootste groep? Moet je overwegen om die groep dicht te bouwen? En hoe hoog is hun hoogste gebouw? Kun je voor de einddoelen ook genoegen nemen met een tweede plaats?
Ik speel meestal zo dat ik probeer twee meerderheden te pakken. Daarbij is het raadzaam om lage gebouwen voor lief te nemen. Komt het een keer zo uit dat je hoge gebouwen kunt maken? Mooi meegenomen. Wachten op een specifieke kleur pakt bij mij meestal niet zo goed uit ;).
Spelmechanisme
Stapelstad is gebaseerd op Rondo, ook van Reiner Knizia. Het is goed om te weten dat ik die nooit heb gespeeld. Een vergelijking kan ik dus niet maken. Wat ik wel begrijp is dat onderstaande mechanismen vergelijkbaar zijn.
Te beginnen met Hand Management. Dit betekent dat de kaarten die je verzamelt, het moment waarop je ze speelt en bovendien in welke volgorde je dat doet, belangrijk is. Bij Stapelstad bepalen je kaarten op welke kavels je huizen mag bouwen. Het is de kunst om te wachten of toch te bouwen. En dan heb je ook nog eens een handlimiet van 5 kaarten.
Dit element zit ook in spellen als Ticket to Ride Europe, Brass Birmingham, Pandemic en 7 Wonders.
De volgende is Chaining. Hierbij wordt speelmateriaal stap voor stap aan elkaar geplaatst. Met name dat aan elkaar is belangrijk, omdat het de ketting voorstelt. Bij Stapelstad vormt zich een ketting op het speelbord van huizen. De speelstukken bewegen niet meer, maar zorgen er wel voor dat jouw en andermans huizen zich steeds verder over het bord spreiden.
Je kent dit mechanisme misschien wel uit Catan, Trek 12 Himalaya, Terra Mystica en Great Plains.
De laatste die ik wil benoemen zijn End Game Bonusses. Dit houdt in dat spelers (min)punten kunnen verdienen door (niet of wel) aan bepaalde condities te voldoen aan het einde van het spel. In Stapelstad kun je aan het einde nog punten verdienen via de bonusgebieden. Welgeteld 10, 6, 3 of 0 punten. Je krijgt nooit minpunten.
Wellicht heb je dit wel eens ervaren in spellen als Terraforming Mars, Azul, Wingspan en Everdell.
Interactie
De meest voorkomende vorm van interactie schaar ik onder concurrentie. Af en toe kun je wat agressiever spelen.
De concurrentie heerst natuurlijk op het speelbord.
Niet alleen op microniveau: de kavels met 3, 4 of 5 ogen zijn – mits je de kleur kaarten hebt – fijn om op te bouwen. Ze leveren namelijk per huis meer punten op dan de kavels met 1 of 2 ogen.
Maar ook op macroniveau: je kunt namelijk punten verdienen met bonusgebieden. Je wil graag de grootste aaneengesloten groep van kavels met huizen hebben. Je wil graag in de blauwe gebieden het hoogste huis hebben. En je wil graag in het rode gebied de meeste bebouwde kavels hebben. Het punt is echter… dat wil iedereen.
Waar je concurrentie vindt, daar vind je ook vaak gemeen spel. Dat is ook zo in Stapelstad.
Ik heb nu al meerdere keren meegemaakt dat het loont om huizen te bouwen waarmee ik andere punten ontneem. Meestal omdat deze spelers hun grootste groep niet meer groter kunnen maken of niet meer de meeste kavels in het rode gebied hebben. Ik heb me hier schuldig aan gemaakt bij andere spelers en zij bij mij. En bij elkaar natuurlijk.
Herspeelbaarheid
De herspeelbaarheid van Stapelstad is prima. Geen uitblinker, maar gewoon oké.
Hoewel het speelbord en de bonusgebieden altijd hetzelfde zijn, is de volgorde waarin kaarten van de trekstapel komen altijd anders. Hierdoor vult het speelbord zich wel altijd anders. En soms proberen spelers juist hoge gebouwen te maken (voor meer punten) en weer een andere keer proberen ze gewoon lage huizen te bouwen (snel punten pakken en het spel einde maken).
Maar wat je feitelijk doet? Je pakt 2 kaarten van de trekstapel óf je bouwt. That’s it. En dat wordt voor mij snel wat eentonig. Ik houd normaliter alleen wel van strategische spellen, dus mijn beeld is misschien wat vertekend.
Hoe dan ook, hopelijk geeft bovenstaande je een idee. Voor mij is Stapelstad leuk genoeg om er zo nu en dan bij te pakken.
Waar kun je Stapelstad kopen?
Je kunt het bordspel Stapelstad in het Nederlands o.a. online bestellen op:
Nu ben jij aan de beurt!
In dit blog gaf ik je mijn recensie over het bordspel Stapelstad. Het werd bedacht door Reiner Knizia, internationaal uitgegeven door Horrible Guild en in het Nederlands door White Goblin Games.
Via onderstaande links vind je m’n andere blogs over dit spel.
Als je nog vragen hebt over dit bordspel, stel ze dan gerust in een reactie. Wil je graag je eigen review delen? Dan hoor ik je mening graag ook in een reactie, zodat andere lezers er nog wat aan hebben :)!