De 10 Leukste Tactische & Strategische Spellen!

Er wordt online veel gezocht naar strategische spellen. Maar ik merk dat er niet altijd hetzelfde mee wordt bedoeld.

In dit blog geef ik je mijn definitie van strategische bordspellen.

Uiteraard geef ik je ook 10 voorbeelden van dit soort spellen. Daarbij maak ik een onderscheid in de makkelijkere en moeilijkere strategiespellen.

Veel leesplezier!

Eerst even een korte inhoudsopgave:

1. Wat zijn strategische spellen?
2. Hoe worden ze ook wel genoemd?
3. Makkelijke strategische spellen
4. Moeilijke strategische spellen

Wat zijn strategische spellen?

Strategische spellen zijn spellen waarbij je naar de overwinning kunt werken met een vooraf gedefinieerd plan van aanpak. Dit plan van aanpak is je strategie. Meestal (maar niet altijd) bevatten strategiepellen minimaal 3 van onderstaande eigenschappen:

• Je hebt per beurt de keuze uit diverse, vaststaande acties.
• Je kunt op meerdere manieren punten scoren.
• Jij en je tegenstanders kunnen elkaar (negatief) beïnvloeden.
• De geluksfactor is meestal zo klein mogelijk.

Dit is puur mijn persoonlijke definitie voor strategische spellen! Als jij een andere hebt hoor ik die graag in een reactie :)!

Hoe worden strategische spellen ook wel genoemd?

Volgens mij zijn onderstaande begrippen synoniemen voor strategische bordspellen:

• Tactische spellen
• Expertspellen
• Moeilijke spellen

Makkelijke Strategische Spellen

Wat mij betreft vallen de volgende bordspellen onder de noemer ‘makkelijk’ strategiespel. Ze zijn echter relatief eenvoudig en duren niet zo lang.

Strategiespel #1: Carcassonne

In het jaar 2000 bracht 999Games het bordspel Carcassonne uit. De talloze uitbreidingen laten indirect de populariteit van het spel zien. En tja, hij behoort ook tot mijn favorieten.

Tijdens Carcassonne leg je om de beurt een tegel op tafel. Deze moet aan een tegel passen die al op tafel ligt. Daarnaast mag je een meeple op de zojuist aangelegde tegel plaatsen. Je zet de meeple op een straat, stad, klooster of weide. Maak je bijvoorbeeld de straat of stad af? Dan krijg je daar punten voor. De speler met de meeste punten wint het spel.

Carcassonne is een strategisch spel. Maar hoe strategisch je het speelt, hangt af van je medespelers. Speel je met kinderen van 12 jaar? Dan matig je waarschijnlijk je Carcassonne tactiek en speel je minder agressief. Speel je echter met vrienden? Dan kan het zomaar zijn dat je alles op alles zet om te winnen. Ook als dit ten koste gaat van een vriendschap ;).

Je kunt Carcassonne bestellen op 999Games.nl, Spellenrijk.nl en bol.com.

Zo ziet dit strategiespel eruit:

Strategiespel #2: Ticket to Ride Europe

Days of Wonder bracht in 2004 Ticket to Ride uit met als kaart de Verenigde Staten. Een jaartje later volgde de Europese kaart. Maar ook daarna volgde nog talloze uitbreiden en op zichzelf staande spellen.

Bij Ticket to Ride Europe is het de bedoeling dat je de meeste punten haalt. Elke speler krijgt handkaarten (hierop staan wagonnetjes afgebeeld in verschillende kleuren) en treintjes om op het bord te plaatsen. Door dezelfde kleur kaarten te spelen kunnen spelers routes bezetten met hun treintjes. Ook kun je meerdere routes met elkaar verbinden en zogenoemde bestemmingskaarten halen voor extra punten. Haal je die alleen niet? Dan zijn het minpunten.

Ik vind het altijd leuk om Ticket to Ride Europe te spelen. Door de eenvoudige spelregels bestempel ik dit ook als een makkelijk strategisch bordspel. Ondanks de eenvoud kun je namelijk echt wat tactiek toepassen (lees mijn blog voor een Ticket to Ride strategie maar eens!). Wil je dus wat meer nadenken tijdens een spel, maar het niet zolang duren? Dan raad ik dit strategiespel absoluut aan!

Je kunt Ticket to Ride: Europe bestellen op Spellenrijk.nl en bol.com.

Zo ziet die strategische bordspel eruit:

Strategiespel #3: Stenen Tijdperk

Stenen Tijdperk werd in 2008 uitgebracht door 999Games. Dit was het eerste spel dat écht succesvol was in Nederland met z’n worker placement mechanisme.

In Stenen Tijdperk speelt elke speler een stam in het stenen tijdperk. Pimair ben je vooral bezig met het verzamelen van grondstoffen en voedsel. Die grondstoffen moet je vervolgens investeren in ontwikkelingen, gebouwen of in handel. Met die laatste 3 kun je namelijk weer punten scoren. De speler die uiteindelijk de meeste punten heeft, wint het spel!

Stenen Tijdperk is ook nog een relatief eenvoudig strategiespel, maar omvat wel meer dan bijvoorbeeld Carcassonne en Ticket to Ride. In mijn ervaring duurt deze ook wat langer en moet je echt wat beter nadenken over de keuzes die je maakt (misschien helpt mijn blog over Stenen Tijdperk strategieën!). Daarnaast biedt het een leuk thema dat goed is uitgewerkt.

Je kunt Stenen Tijdperk bestellen op 999Games.nl, Spellenrijk.nl en bol.com.

Zo ziet dit strategische spel eruit:

Moeilijke Strategische Spellen

Dit zijn in mijn ogen de moeilijke spellen. Ze duren al snel wat langer, je moet meer wikken en wegen én je moet toch wel enigszins kunnen plannen.

Strategiespel #4: Hoogspanning

In 2009 bracht 999Games het bordspel Hoogspanning op de markt. Een jaar later, in 2010, won deze ook nog eens de Nederlandse Spellenprijs. Uiteindelijk raakte het spel overal in Nederland uitverkocht, maar is het door de enorme vraag opnieuw uitgebracht in 2019.

In Hoogspanning speel je de baas van een energiebedrijf en zijn er een aantal dingen die je moet doen. Je moet steden aan jouw elektriciteitsnetwerk verbinden (zo vormt zich een route over het bord). Daarnaast moet je investeren in energiecentrales. De goedkopere zijn slechter voor het milieu én minder efficiënt. Naarmate je meer geld krijgt kun je betere centrales kopen. Tot slot moet je voor de energiecentrales ook grondstoffen kopen die je kunt omzetten in energie. Zodra de steden energie krijgen levert dit geld op, wat je weer kunt investeren.

Persoonlijk vind ik Hoogspanning een moeilijk strategiespel, omdat je al wat verder vooruit moet denken. Ook moet je veel afwegen: ga je nu investeren in een energiecentrale of in een uitbreiding van je netwerk? Kies je een goedkope inefficiënte energiecentrale of ga je toch voor de wat duurdere die op termijn meer geld oplevert? Al met al is Hoogspanning een uitdagend strategisch spel met modern uitgewerkt thema!

Je kunt Hoogspanning bestellen op 999Games.nl, Spellenrijk.nl en bol.com.

Zo ziet dit strategische bordspel eruit:

Strategiespel #5: Agricola

Uwe Rosenberg is een van de meest gewaardeerde bordspel designers. En hoewel hij er al diverse titels voor heeft uitgebracht, zorgde Agricola denk ik voor de grootste stijgende lijn. Het is dan ook niet voor niets dat Agricola in 2009 de Nederlandse Spellenprijs won!

In Agricola is het de bedoeling dat je je eigen boerderij ontwikkelt. Je hebt grondstoffen nodig om extra kamers, weides en akkers te bouwen. Daar kun je respectievelijk kinderen, dieren en groenten op kwijt. Daarnaast kun je slim gebruik maken van investeringen om bijvoorbeeld extra grondstoffen te krijgen. Let wel op, want elke ronde moet je de bewoners van je boerderij eten geven. Lukt dit niet? Dan krijg je minpunten. De speler die na x aantal rondes de meeste punten heeft, wint het spel.

Bij Agricola gaat het om kiezen, kiezen en kiezen. Focus is ook een sleutelwoord. Je hebt echt een strategie nodig om een bepaald doel te halen. Wijk je daar teveel van af en verlies je focus? Dan kan je dat zomaar de overwinning kosten. Een bijzonder groot voordeel aan dit tactische spel is de hoeveelheid variatie die je kunt aanbrengen middels kaarten. Dat houdt het ook voor de lange termijn leuk!

Je kunt Agricola bestellen op 999Games.nl, Spellenrijk.nl en bol.com.

Hieronder krijg je een idee van hoe dit strategische bordspel eruit ziet:

Strategiespel #6: Terra Mystica

In 2013 werd de Nederlandse Spellenprijs opgesplitst in twee categorieën: Familiespellen en Expertspellen. Terra Mystica was het eerste tactische spel dat de prijs voor expertspel in ontvangst mag nemen. Het werd een jaartje eerder door White Goblin Games in Nederland uitgebracht.

In Terra Mystica is elke speler een bepaald ras met speciale eigenschappen. De bedoeling is om jouw grondgebied op het bord te vergroten. Je moet de ondergrond in jouw kleur veranderen en dan kun je er bouwen. Er zijn talloze manieren om punten te scoren. Door o.a. steden te creëren, je speciale kracht te gebruiken, in te spelen op ronde-afhankelijke score opties en vooruit te gaan op het elementenspoor krijg je punten. De speler die na 5 rondes de meeste punten heeft, wint het spel.

Terra Mystica is een persoonlijke favoriet (staat niet voor niets in m’n bordspellen top 10). Je bent wel even bezig met alles klaar te zetten, maar als dat is gelukt heb je echt een mooi strategiespel op tafel liggen. Je voert om de beurt een actie uit, maar de acties op het bord zijn beperkt. Welke keuze maak je eerst? Waar ga jij voor om punten scoren? In vergelijking met de andere tactische spellen in dit blog doet Terra Mystica er strategy-wise een schepje bovenop!

Je kunt Terra Mystica bestellen op Spellenrijk.nl en bol.com.

Zo ziet dit strategische bordspel eruit:

Strategiespel #7: Viticulture

Dit strategische spel is officieel niet in Nederland uitgebracht (helaas). Ik hoop dat het ooit nog gebeurd. In 2015 werd de Essentieel Edition uitgebracht waar diverse uitbreidingen aan zijn toegevoegd. Ondanks dat het spel nooit in de prijzen is gevallen, heeft het op BoardGameGeek plekje #19 weten te bemachtigen!

In Viticulture (betekent wijnbouw) ben je een wijnboer in Toscane. Je hebt een paar stukken grond waar je druiven kunt verbouwen. Gedurende een ronde (= 4 seizoenen) moet je jouw werkers op het bord plaatsen om acties te doen. Hierbij kun je inkomen krijgen, verbouwen, oogsten, bottlen en verkopen. Voor o.a. de verkoop van wijn krijg je punten. Wie aan het einde van het spel de meesten punten heeft wint!

Iets wat ik heel erg waardeer aan dit toch wel moeilijke spel, is het thema. Alles rondom de wijnbouw klopt precies. Dat geeft meer sfeer aan het geheel. Dit gecombineerd met een vereiste strategie om het te kunnen winnen, maakt dat Viticulture meer dan verdiend een plekje in dit blog krijgt!

Je kunt Viticulture bestellen op Spellenrijk.nl en bol.com.

Zo ziet dit strategische spel eruit:

Strategiespel #8: Terraforming Mars

Terraforming Mars kwam uit in 2016 en is zelfs in Nederland uitgebracht met een beperkte oplage. Dit is gedaan door Intrafin Games. Op dit moment van schrijven lijkt de Nederlandstalige versie uitverkocht, maar wie weet krijgt dit futuristische strategiespel nog een print!

In Terraforming Mars speel je een coöperatie die Mars bewoonbaar moet maken. Je krijgt elke ronde inkomen, en dat geld dien je zo efficiënt mogelijk te besteden. Je kunt in ontwikkelingen en gebouwen investeren, maar ook oceanen aanleggen, het zuurstofgehalte verbeteren en de temperatuur verhogen. Dit alles om Mars leefbaar te maken voor de mens. Je verdient hier uiteraard weer punten mee. De speler met de meeste punten wint het spel!

Dit expertspel bestaat o.a. uit kaarten kopen en spelen. Meestal houd ik niet van dit principe, omdat je afhankelijk bent van wat je pakt. Dat is bij Terraforming Mars natuurlijk ook. Maar tóch zijn de kaarten in dit spel met elkaar in balans. Daarnaast gebeurt er van alles op het bord waar wederom beperkte ruimte is. Investeren voor je eigen neus, maar ook keuzes maken in een speelveld vol concurrentie. Dat is Terraforming Mars!

Je kunt Terraforming Mars bestellen op Spellenrijk.nl en bol.com.

Zo ziet dit expertspel eruit:

Strategiespel #9: Clans of Caledonia

Clans of Caledonia is wederom een spel dat niet in het Nederlands is uitgebracht. Een vriend van me importeerde dit spel en ik was blij met zijn keuze. Ik vond Schotland al een mooi land, en nu kan ik er nog eens een bordspel over spelen ook ;).

Caledonië is een (oude) regio in Schotland. In de 19e eeuw werd de focus van agricultuur naar industrie verplaatst. Handel en export werd cruciaal. Deze transitie is wat je in Clans of Caledonia eigenlijk laat herleven. Je gebruikt inkomen om goede investeringen te maken: je breidt je land uit op het bord, je verbouwt voedsel, onderhoudt vee en zorgt dat je handel drijft. Dit alles om punten te scoren.

Clans of Caledonia is voor mij een strategiespel dat precies goed is. Je hebt een mooi bord, je eigen tableau en wat opties naast het bord. Het is fraai vormgegeven en ondanks zijn strategische aard, is het niet heel moeilijk. Kortom, Clans of Caledonia is een strategiespel dat je relatief snel op tafel zet en speelt!

Je kunt Clans of Caledonia bestellen op Spellenrijk.nl en bol.com.

Zo ziet dit strategiespel eruit:

Strategiespel #10: Scythe

Ik eindig deze lijst met (nog) een strategisch spel dat niet in het Nederlands is uitgegeven: Scythe. Dit spel kwam uit in 2016 en wordt vooral geprezen op BoardGameGeek. Het zal je dan ook niet verrassen dat dit spel daar op #9 staat van beste bordspellen ooit.

Scythe speelt zich af in Oost-Europa, kort nadat de Eerste Wereldoorlog is afgelopen. De setting is alleen een alternatieve realiteit. In wat voorheen oorlogsgebied was en nu verlaten is, proberen spelers aanspraak te maken op dit gebied. Je verovert gebieden, traint nieuwe mensen, doet aan landbouw, creëert mechanische wapens en… vecht tegen elkaar. De speler die uiteindelijk de meeste punten heeft, wint het spel.

Scythe is denk ik het moeilijkste spel in dit blog. Het overgrote voordeel is dat er bijna niets aan toeval wordt overgelaten: slechts de zogenoemde ‘encounter-cards’ zijn het enige waar je geen controle over hebt. Ben je dus bereid de nodige tijd te investeren in het eigen maken van dit spel? Dan zul je verzekerd zijn van een prachtig strategisch spel waar toeval bijna niet aan de orde is!

Je kunt Scythe bestellen op Spellenrijk.nl en bol.com.

Zo ziet dit moeilijke spel eruit:

Nu ben jij aan de beurt!

In dit blog heb ik je mijn definitie van strategische bordspellen gegeven, alsook synoniemen en 10 voorbeelden van dit genre. Sommige waren makkelijk en neigen nog naar het genre familiespel. De meeste waren echter de wat moeilijkere spellen.

Wat vind jij strategische spellen? Ook de spellen in mijn blog, of juist iets totaal anders? Ik hoor het graag in een reactie!