Wolfgang Warsch is, als je het mij vraagt, een van de succesvollere spelauteurs van de laatste jaren. Wat wil je ook, met titels als Kwakzalvers van Kakelenburg, Clever en De Taveernen van de Oude Stad.
Voor die laatste kwam dit jaar de eerste uitbreiding voorbij: Zimmer Frei! Of zoals we dat in het Nederlands zeggen: Kamer te Huur!
In dit blog laat ik je foto’s zien van al het speelmateriaal, vertel ik je wat het precies toevoegt én deel ik mijn Taveernen van de Oude Stad: Kamer te Huur! review met je :).
Voordat je begint met lezen: 999 Games gaf mij de uitbreiding Kamer te Huur! voor Taveernen van de Oude Stad zodat ik er een interessant blogartikel over kon schrijven. Dit artikel is dus gesponsord. Maar ik heb mijn redactionele vrijheid behouden en volledig zelf bepaald wat ik in dit artikel heb gezegd.
Zoals een hotel meerdere kamers te huur heeft, zo vind je in dit blog meerdere onderwerpen:
1 – Algemene Informatie
- Soort spel: Uitbreiding voor Taveernen van de Oude Stad
- Aantal Spelers: 2-4 Personen
- Speelduur: 60 Minuten
- Vanaf Leeftijd: 12 Jaar
- Uitgever: 999 Games
- Spelauteur: Wolfgang Warsch
- Illustrator: Dennis Lohausen
- Te koop bij: Spellenrijk.nl – bol.com – 999Games.nl – Spelhuis.be
2 – Unboxing
Deze unboxing bestaat uit 2 delen. Eerst geef ik een lijst van het speelmateriaal dat er in de doos zit. Daarna laat ik foto’s zien van het speelmateriaal.
Wat zit er in de doos?
Je krijgt het volgende speelmateriaal bij Kamer te Huur! (opgedeeld per module):
Algemeen speelmateriaal:
- 36 Extra edellieden
- 4 Daken
Module A – Doe maar wijn deze keer:
- 18 Kwakzalverkaarten
- 18 Sommelierkaarten
- 4 Wijnkelders
- 8 Wijnfiches
Module B – Een kamer voor mevrouw, mijnheer:
- 4 Gastenverblijven
- 4 Priesterkaarten
- 4 Reserveringstegels (bedden)
Module C – De waard bepaalt de sfeer:
- 4 Recensentkaarten
- 1 Opgewaardeerd Roemspoor
- 1 Opgewaardeerd Gastenboek
- 8 Waardtegels
- 13 Schuldtegels
Module D – Wat wil de burgermeester nog meer?:
- 2 Schriftrolranden
- 12 Dubbelzijdige Opdrachttegels
- 12 Dubbelzijdige Opdrachtfiches (3 van elke kleur)
- 4 Burgermeesterkaarten
Laten we maar eens naar wat foto’s kijken.
Hieronder zie je de voorkant van de doos:
En de achterkant:
De binnenkant is leeg, maar ok, je voegt alles waarschijnlijk toch toe aan het basisspel. En er zitten wel extra zakjes bij!
De Kamer te Huur! spelregels vind je terug in een boekje van 8 bladzijden.
Bij module A krijg je het volgende materiaal. Ten eerste krijg je wijnkelders:
Op die wijnkelders komen wijnfiches (wijnblokjes) te liggen:
En om gebruik te maken van de wijnkelders, moet je sommelierkaarten trekken:
Daarnaast zitten er nog kwakzalverkaarten bij in deze module:
Bij module B krijg je het volgende materiaal. Voor elke speler is er een dubbelzijdig gastenverblijf met 4 kamers:
Dan zijn er nog 4 reserveringstegels (bedden):
En er zijn priesterkaarten:
Bij Module C krijg je een vernieuwd Roemspoor (het kleine vakje onderin kun je omdraaien zodat het een handtekening toont!):
Ook krijg je een vernieuwd gastenboek:
En er zijn 4 recensentkaarten:
Dan zijn er nog 8 waardtegels. Van links naar rechts en boven naar beneden: Koopvrouw, Brouwmeester, Schuldeiser, Charmeur, Speelster, Bouwmeester, Historicus en Abdis:
Bij de schuldeiser horen nog onderstaande schuldtegels:
Bij Module D krijg je 4 burgermeesterkaarten:
Dubbelzijdige opdrachtfiches (3 voor elke speler):
Dubbelzijdige opdrachttegels. Aan de ene zijde staan opdrachten (Kwantiteit telt, Eervolle daden, Vrijgevige gast, Besloten partijtje, Zelfverbetering, Voorbereiding is alles, Besloten rondje, De heilige geest, Illustere gasten, Luxe kamer, Huisverbod en Voorname souteneur):
Aan de andere zijde staan beloningen (Grote levering, Hoge drankopbrengst, Omzetrijke dag, Partijtje van de adel, Perfecte service, Bier hier bier daar…, Stevig drinkende monnik, Een bier voor liefhebbers, Vlijtig personeel, Gratis verblijf, Optreden, Specialiteit van het huis):
Schriftrolranden om opdrachten en beloningen tussen te doen:
3 – Kamer te Huur!: Wat voegt het toe?
Wat voegt deze uitbreiding toe?
Met Kamer te Huur! worden er 4 modulen aan het basisspel toegevoegd:
- Doe maar wijn deze keer
- Een kamer voor mevrouw, mijnheer
- De waard bepaalt de sfeer
- Wat wil de burgermeester nog meer?
Je kunt de 4 modulen uit deze uitbreiding in elk mogelijke combinatie toevoegen aan het basisspel. Een, twee, drie of zelfs alle vier tegelijk. Je kunt de modulen toevoegen als je zowel met of zonder de modulen uit het basisspel speelt.
Wanneer je modulen A t/m C combineert komt er een nieuwe verdieping boven ieders taveerne:
Speel je met slechts één of twee van de modulen? Dan is de bovenverdieping daar op aan te passen d.m.v. daken.
Let op: waar je de modulen van de uitbreiding naar smaak kunt toevoegen, bouwen de modulen van het basisspel echt op elkaar door.
3.1 – Doe maar wijn deze keer
Met module A komen er wijnkelders en kwakzalvers in de taveerne.
De wijnkelder is een nieuwe inrichting die je rechtsboven je taveerne plaatst. Hier komen bij elke speler 2 wijnfiches op te liggen. Bij de wijnkelder horen sommelierkaarten. Dit zijn nieuwe taveernekaarten die je kunt kopen. Je kunt de wijnkelder opwaarderen voor 9 munten (-3 voor elke open sommelierkaart die je opoffert).
Op het moment dat je een sommelierkaart van je trekstapel pakt, leg je die rechts naast je wijnkelder. Zijn al je tafels gevuld en heb je 1 of 2+ sommeliers liggen? Plaats dan respectievelijk 1 wijnfiche op de laatste gast of 2 wijnfiches op de laatste 2 gasten.
Je mag nooit meer dan 2 wijnfiches plaatsen en je plaatst het wijnfiche op het dobbelsteensymbool.
Deze gasten serveer je niet met bier, maar met wijn. Gasten met wijn leveren je munten op, zonder dat je er een dobbelsteen op hoeft te leggen.
Tot slot komen er met deze module nog kwakzalvers in je taveerne. Hoewel kwakzalverkaarten eigenlijk taveernekaarten zijn, leg je ze wel tussen de voorraad gasten neer. Koop je een kwakzalver? Dan heb je direct het maximum van 1 gekochte gast per ronde gehaald.
Als je een kwakzalver van je trekstapel trekt, leg je hem rechts van de biermannen neer. Met een kwakzalverkaart kun je 2 dingen doen:
- Een munt nemen en de kwakzalver op je aflegstapel leggen.
- Een bonusactie van een gast in jouw taveerne opnieuw uitvoeren en de kwakzalver daarna terugleggen in de voorraad.
Je kunt meerdere kwakzalvers in 1 ronde gebruiken, maar je mag de bonusactie van een gast maximaal 1 keer opnieuw gebruiken.
3.2 – Een kamer voor mevrouw, mijnheer
Met module B komen het gastenverblijf en priesters in het spel.
Het gastenverblijf leg je boven je taveerne neer, links van je wijnkelder. Het gastenverblijf bestaat uit vier kamers. Elke kamer kan je een bonus opleveren. Dat zit zo. Zodra je in fase B jouw eerste Edelman trekt, schuif je deze achter één van de vier kamers. Heb je jouw gastenverblijf geüpgrade? Dan mag je de eerste twee Edelmannen die je trekt achter 2 verschillende kamers schuiven.
Kies je vervolgens in Fase C (de serveerster komt langs) en D (wat mag het zijn?) een dobbelsteen die overeenkomt met de kamer waar een edelman achter ligt? Dan krijg je direct die bonus. Je krijgt elke bonus maximaal 1x per ronde!
Hieronder zie je de dobbelsteenwaarden met bijbehorende bonus:
Waarde 2: Indien mogelijk, zet je kluis- en bieropslagfiche 1 stap omhoog.
Waarde 3: Trek direct de bovenste kaart van je trekstapel en leg de reserveringstegel op die kaart. Taveernekaarten leg je op hun betreffende plek. Een gastenkaart leg je rechts naast je taveerne. Deze neemt geen plaats aan een tafel. Je mag alle kaarten, behalve de ‘Tafel’, gebruiken indien mogelijk. In Fase G leg je de reserveringstegel weer terug op het verblijf en mag je kiezen of je de kaart op je trek- of aflegstapel legt.
Waarde 4: Verwissel één van je gasten. Daarbij heb je 2 keuzes:
- Wissel een stamgast met een gast van 3 bier.
- Wissel een gast met een openliggende gast die maximaal 2 bier meer kost.
Je verwijdert de ingewisselde stamgast of gast uit het spel en je krijgt geen bonus van de nieuwe gast!
Waarde 5: Zet je fiche 1 vakje vooruit op het kloosterspoor.
Tot slot brengt deze module Priesterkaarten. Elke speler legt er aan het begin van het spel eentje op zijn aflegstapel. De priester is gewoon een gast, maar in plaats van dukaten kun je er je kloosterfiche 1 stap mee vooruit zetten.
3.3 – De waard bepaalt de sfeer
Met module C worden er waarden en recensenten aan het spel toegevoegd.
Aan het begin van het spel krijgt elke speler een waard. Deze leg je links van je gastenverblijf. De waard geeft elke speler een unieke eigenschap (of troef) gedurende het spel. In het kort:
- Speelster: Dobbelstenen met 3 of 4 mogen op elk veld worden gebruikt.
- Abdis: Zet je kloosterfiche 1 veld vooruit als je een stamgast bedient.
- Historicus: Gebruik een vernieuwd gastenboek met meer bonussen.
- Bouwmeester: Mag taveernekaarten bij opwaarderingen op zijn aflegstapel leggen (i.p.v. uit het spel).
- Brouwmeester: Elke gast en edelman kost respectievelijk 2 en 1 bier minder.
- Koopvrouw: Krijg 1 dukaat extra als je gasten bedient met een witte dobbelsteen.
- Schuldeiser: Trek elke ronde een schuldtegel voor een bonus.
- Charmeur: Gebruik een vernieuwd roemspoor met meer bonussen.
Tot slot de recensentkaarten. Elke speler legt een recensentkaart op zijn of haar aflegstapel. Trek je deze? Dan kun je een dobbelsteen gebruiken om 2 vakjes vooruit te gaan op het roemspoor.
3.4 – Wat wil de burgermeester nog meer?
Met module D komen er opdrachten, beloningen en burgermeesters in het spel.
Ten eerste wordt een scroll op tafel gevormd met 3 opdrachten (links) en 3 beloningen (rechts). In totaal zijn er 12 opdrachten en 12 beloningen, dus je kunt flink variëren. Links van elke opdracht komt een opdrachtfiche van elke speler te liggen.
Voltooi je een opdracht? Dan draai je jouw fiche om (5 punten waard) en je legt ‘m rechts naast de beloning. Je mag die beloning nu eenmaal gebruiken op een (toegestaan) moment naar keuze.
Heb je alle 3 de opdrachten voltooid? Dan leg je een burgermeesterkaart op je trekstapel. Nu mag je direct één inrichting kosteloos opwaarderen (je krijgt geen edelman). Schuift de burgermeester aan een van jouw tafels? Dan mag je daar elke dobbelsteen opleggen die je wil. Het aantal ogen bepaalt het aantal dukaten dat je krijgt.
4 – Kamer te Huur!: Review
Om mijn mening goed over te brengen, bespreek ik in deze Taveernen van de Oude Stad: Kamer te Huur! recensie elk van de toevoegingen apart.
Doe maar wijn deze keer
Ik vind deze module een goede toevoeging voor het basisspel. De werking van de wijnkelder en sommeliers sluiten naadloos aan op het originele spel en zorgen simpelweg voor extra geld. De kwakzalvers maken de bonussen van gastenkaarten nóg interessanter en houden het gevoel van een hoge geluksfactor uit het basisspel overeind. Je kunt namelijk wel investeren in kwakzalvers, maar moet ze wel op hetzelfde moment trekken als gasten met een bonus.
Dus… deze module past goed bij het basisspel en zorgt vooral voor meer geld en bonussen.
Een kamer voor mevrouw, mijnheer
Ook deze module vind ik een goede toevoeging aan De Taveernen van de Oude Stad. Sowieso is de look&feel van het gastenverblijf tof. En dan geeft het nog leuke bonussen ook. Je moet natuurlijk wel iets beter opletten bij het kiezen van de dobbelstenen. Met name de bonus van de reservetegel vind ik fijn. Sommige kaarten wil je niet afleggen, de volgende ronde gewoon weer kunnen spelen.
De beste toevoeging van deze module vind ik misschien wel de priesterkaarten. De reden is simpel. Ik heb nog nooit meegemaakt dat iemand heel ver op het kloosterspoor kwam. Met de priesters krijg je een extra actie om 1 vakje vooruit te gaan. Daarmee wordt verder komen (en profiteren van die bonussen) dus weer iets interessanter om na te jagen.
Dus… deze module past goed bij het basisspel en zorgt vooral voor meer bonussen en vooruitgang op het kloosterspoor.
De waard bepaalt de sfeer
Ik ben er nog niet over uit of ik deze module een goede toevoeging vind. Door de unieke speler eigenschappen krijgt het spel een asymmetrisch karakter. Dit is niet per se slecht, al vind ik het niet helemaal bij Taveernen passen… Tuurlijk, in het basisspel zitten ook de blauwe kaarten die kunnen leiden tot verschillende startopstellingen. Echter, spelers kunnen daar dezelfde startup kiezen. Die keuze heb je met deze module niet. Wél zorgt dit voor extra variatie.
De recensenten zijn verder prima. Ze helpen je om sneller over het roemspoor te verplaatsen en diens bonussen te krijgen. Dat past goed bij het basisspel.
Dus… deze module past naar mijn mening niet helemaal bij het gevoel van het basisspel, maar zorgt wel voor meer variatie.
Wat wil de burgermeester nog meer?
Deze module ben ik het minst te spreken over. En dan doel ik vooral op de opdrachten en beloningen. Spelers die dit links laten liggen, verliezen bijna altijd. Je wordt dus gedwongen om op de opdrachten en beloningen te focussen. Dat vind ik jammer.
De burgermeesters zijn verder wel oké, maar moet je nog meer upgrades kunnen krijgen? Nouja… je hebt natuurlijk wel 2 extra inrichtingen in je taveerne erbij.
Dus… deze module vind ik niet echt bij het basisspel passen en voelt wat overpowered. Wel biedt het meer variatie.
Final thoughts…
Als ik hetgeen samenvat wat ik zojuist in mijn Kamer te Huur! review noemde, dan kom ik tot de volgende conclusie. Kamer te Huur! zorgt ervoor dat je van alles meer kunt krijgen. Meer geld, meer bier, meer bonussen, enzovoorts. Sta er dus niet raar van op te kijken als je met deze Taveernen van de Oude Stad uitbreiding hogere scores haalt.
Meer inkomsten betekent ook meer upgrades. Op zich logisch, want je krijgt er 2 inrichtingen bij om op te waarderen. Ook de 36 extra edellieden zijn logisch:
- je kunt meer opwaarderen,
- je gaat sneller over het kloosterspoor
- je gaat sneller over het roemspoor
En dat zijn stuk voor stuk manieren om edellieden te werven.
Met De Taveernen van de Oude Stad: Kamer te Huur! ga je dus meer kunnen doen. Wordt het spel daar moeilijker door? Vind ik niet. Het meeste van deze uitbreiding sluit, ondanks nieuwe elementen, naadloos aan op het basisspel. Alleen module D vind ik niet goed passen.
Mijn Kamer te Huur! review in het kort?
Ik vind Kamer te Huur! een goede uitbreiding voor De Taveernen van de Oude Stad. Het brengt naar mijn mening niet al teveel extra complexiteit, maar weet veel nieuwe dingen toe te voegen. De ene toevoeging past net wat beter dan de ander, dat wel. En waar sommige toevoegingen het basisspel verbeteren, zorgen de meeste simpelweg voor meer variatie, meer inkomen, meer bier, meer bonussen en yes, hogere scores.
5 – Kamer te Huur!: Waar te koop?
Je kunt De Taveernen van de Oude Stad uitbreiding ‘Kamer te Huur’ online bestellen bij o.a. Spellenrijk.nl, bol.com, 999Games.nl en Spelhuis.be
Nu ben jij aan de beurt!
In dit blog heb ik je verteld over de eerste Taveernen van de Oude Stad uitbreiding ‘Kamer te Huur!’. Deze expansion werd bedacht door Wolfgang Warsch en in Nederland uitgegeven door 999 Games.
Ik liet je foto’s zien van al het speelmateriaal, vertelde je wat de uitbreiding precies toevoegt én deelde mijn Taveernen van de Oude Stad Kamer te Huur! review met je.
Wil je er nog iets over weten? Heb jij ‘m al gespeeld en zo ja, wat vind jij ervan? Deel je vragen of eigen beoordeling gerust in een reactie!
Het basisspel blijft bij ons een beetje in de middenmoot hangen. Het is niet ons favoriete spel wat hier in de kast staat, maar als het op tafel komt is het toch wel weer leuk.
Wij hebben het ooit eens gespeeld met alle modules bij elkaar en toen werd het allemaal wat rommelig en onoverzichtelijk.
Dat was jammer en haalde veel van het plezier weg.
Natuurlijk kunnen we zelf kiezen welke module we toe kunnen voegen, maar vaak blijft het toch bij de basis zonder toevoegingen.
Het artwork is erg mooi gedaan en het is leuk om te zien hoe je de taverne uitbreid door de verschillende stamgasten aan te trekken, personeel aan te nemen en hierdoor extra dobbelstenen, geld of bier kunt krijgen en je taverne upgraden zodat je standaard acties beschikbaar hebt.
En toch, toch missen wij iets in het spel en kunnen wij niet vinden wat het is.
Misschien is het de matige interactie tussen de spelers. Je bent toch vaak met je eigen bar bezig en bent aan het wachten als de andere speler zijn acties doet.
Ga ik deze uitbreiding aanschaffen?
Ja, dat denk ik wel. Ik heb het idee dat sommige modules in ‘Kamer te huur’ zorgen voor meer interactie en het een betere speelbaarheid biedt voor het basisspel.
Ik zal het spel natuurlijk via een link op jouw website bestellen.
Bedankt weer voor je uitgebreide review!
Beste Dave,
Bedankt voor je eerlijke en uitgebreide reactie op m’n Kamer te Huur! Recensie :).
Ik snap je gevoel wel. Ik vind Taveerne van de Oude Stad gewoon een feestje op tafel. Maar als ik iets tactisch wil spelen, dan is het deze niet. Ik weet niet of de uitbreiding de interactie zal brengen die je zoekt, maar ondanks dat voegt het wel elementen toe die het ‘feestje’ weer nieuw leven inblazen.
Veel speelplezier en bedankt voor je steun!
Groet,
Hans van Spellenwijs.nl