Begin 2023 was ik, samen met andere bordspelliefhebbers, uitgenodigd om bij 999 Games op kantoor wat te drinken, eten en bij te kletsen. Er werden nieuwe titels voor 2023 bekend gemaakt en uiteraard konden we er daar enkele van spelen.
Dat was de eerste keer dat ik Pick a Pen (toen nog een prototype) speelde. Nu zijn we een half jaar verder en de Pick a Pen serie ligt officieel in de schappen.
In dit blog laat ik zien welke versies er zijn, geef ik mijn Pick a Pen review én deel ik mijn advies over welke je het beste kunt kopen.
Voordat je begint met lezen: 999 Games gaf mij de dobbelspellen van Pick a Pen zodat ik er een interessant blogartikel over kon schrijven. Dit artikel is dus gesponsord. Maar ik heb mijn redactionele vrijheid behouden en volledig zelf bepaald wat ik in dit artikel heb gezegd.
Dit blog bestaat uit de volgende onderdelen:
- Alle Pick a Pen edities
- Hoe speel je Pick a Pen?
- Pick a Pen review (ook over elke versie)
- Welke Pick a Pen kun je het beste kopen?
1. Alle Pick a Pen edities
Op dit moment van schrijven zijn er 3 Pick a Pen spellen:
Hieronder geef ik de algemene speluitleg en vertel ik hoe je elk Pick a Pen spel speelt.
2. Hoe speel je Pick a Pen?
Elke Pick a Pen versie werkt met het volgende principe:
Je gooit 5 gekleurde potloden met op elke zijde een waarde (zoals op een dobbelsteen). De startspeler kiest één van de potloden en kleurt daarmee op basis van de kleur en waarde iets in op zijn of haar scoreformulier. Daarna kiest de volgende speler een potlood. Zijn ze op? Dan gooit de speler die geen potlood meer kon kiezen alle potloden opnieuw en kiest er weer eentje.
Dit gaat door totdat het einde van het spel wordt ingeluid.
Bovenstaande is bij elke Pick a Pen spel hetzelfde.
Maar het scoreformulier en punten scoren? Dat verschilt.
Hieronder zie je foto’s van elke editie en leg ik kort uit hoe elke Pick a Pen versie werkt.
Pick a Pen: Crypten
Bij Pick a Pen Crypten ga je symbolen in een oude crypte inkleuren. Je moet kleuren en kleurt altijd het meest linkse, beschikbare symbool van de rij in dat overeenkomt met het symbool op je potlood. Bij een joker mag je zelf een rij kiezen. Ook als je een symbool pakt waarvan de rij al vol is. Kleur je een symbool met dezelfde kleur in als de omlijning? Dan mag je direct nog een symbool naar keuze inkleuren.
Je scoort in elke rij en kolom punten voor elke set van X (afhankelijk van het niveau) aaneengesloten symbolen in dezelfde kleur. Je krijgt 5 bonuspunten als je in elke rij punten scoort én 5 bonuspunten als je in elke kolom punten scoort.
Je kunt Pick a Pen Crypten online bestellen op bol.com, Spellenrijk.nl, Spellenwinkel.nl, 999Games.nl en Spelhuis.be.
Pick a Pen: Riffen
Bij Pick a Pen Riffen ga je routes tekenen door de oceaan. Per kleur maak je uiteindelijk één lange lijn zonder aftakkingen. Voor elke kleur begin je een route bij een van de duiklocaties. Daarna moet je altijd verder vanaf het laatste punt van de route met dezelfde kleur als je gekozen potlood. Afhankelijk van de route op het potlood mag je een X aantal velden in een richting naar keuze OF een rechte lijn tekenen.
Wil of kun je niet? Dan is dat jammer maar je krijgt geen minpunten. Je scoort punten voor schatten en munten die je onderweg tegenkomt. Je verdient bonuspunten als je als eerste 2 of 6 schatten van elke kleur hebt gevonden.
Je kunt Pick a Pen Riffen online bestellen op bol.com, Spellenrijk.nl, Spellenwinkel.nl, 999Games.nl en Spelhuis.be.
Pick a Pen: Tuinen
Bij Pick a Pen Tuinen ga je vakjes van tuinen inkleuren. Afhankelijk van het aantal stippen op je potlood mag je een X aantal vakjes inkleuren. Er moet minimaal één vakje grenzen aan een eerder ingekleurd vakje. En alle vakjes die je in een beurt tekent moeten als groep aan elkaar vast zitten.
Je krijgt punten voor volle tuinen in dezelfde kleur of met alle 5 de kleuren. Ook levert elke set van 5 uniek gekleurde tuinen bonuspunten op. Bovendien krijgt de speler die als eerste de rand, het hele veld en/of het grootste gebied van 1 kleur heeft bonuspunten. Als je niet kunt kleuren krijg je minpunten.
Je kunt Pick a Pen Tuinen online bestellen op bol.com, Spellenrijk.nl, Spellenwinkel.nl, 999Games.nl en Spelhuis.be.
3. Pick a Pen: Review
In deze Pick a Pen review deel ik niet alleen mijn ervaringen over het spel in z’n algemeenheid, maar bespreek ik ook specifiek Crypten, Riffen en Tuinen. Door m’n review te lezen leer je dus al wat verschillen.
Om mijn mening zo goed mogelijk over te brengen, deel ik deze Pick a Pen recensie op in de volgende onderdelen:
- Thema & Vormgeving
- Spelregels & Toegankelijkheid
- Strategie of Geluk?
- Spelmechanisme
- Interactie
- Herspeelbaarheid
Thema & Vormgeving
Reiner Knizia en 999 Games laten zien dat je met een kleine aanpassing op een bestaand concept tóch iets unieks kunt maken. Zo valt Pick a Pen gewoon onder het genre roll & write. Alleen gooi je ditmaal niet met dobbelstenen, maar met potloden. En daar zit de vernieuwing.
Je denkt misschien dat het niet meer dan een gimmick is, omdat je uiteindelijk nog steeds met iets gooit en afhankelijk van het resultaat op een blaadje schrijft, kleurt of tekent. Net zoals alle andere roll & writes, toch?
Dat snap ik wel, maar…
…er zijn de laatste jaren veel roll & writes uitgebracht en slechts een enkeling bracht iets unieks. Toch blijven ze mateloos populair. Het lijkt er op dat roll & writes niet heel uniek hoeven te zijn om leuk gevonden te worden. Blijkbaar is een kleine aanpassing voldoende voor een nieuw spelconcept.
Bij Pick a Pen zit die aanpassing niet in het scoreformulier, maar in hetgeen waarmee je gooit én hoe je dat kiest. En dat vind ik voor een spel binnen dit genre toch wel erg vernieuwend. Het biedt in mijn optiek een nieuwe spelervaring binnen iets dat vertrouwd is.
(Ook al voelt het misschien wat onwennig om met potloden te gooien ;).)
Dus. Het concept vind ik goed en binnen het genre roll & writes vernieuwend genoeg.
Laten we dan eens kijken naar het speelmateriaal, te beginnen met de potloden. Dat is natuurlijk wat Pick a Pen letterlijk en figuurlijk kleur geeft.
De potloden zijn dik en liggen aangenaam in de hand. Ze zijn van binnen dubbel gelijmd en dat betekent simpelweg dat ze – als je ze gooit zoals een dobbelsteen – niet moeten breken. Dat is bij mij nog niet gebeurt. Het lijkt er vooralsnog op dat die belofte van 999 Games wordt waargemaakt.
Wel vind ik de potloden rol-gevoelig. Een stootje tegen de tafel, een niet-egale ondergrond of een onfortuinlijk tikje tegen het potlood zelf zorgt er al snel voor dat het potlood verder rolt. Je kunt Pick a Pen dus het beste spelen op een rechte, stevige tafel. Het liefst zonder kleed. Tijdens een Picknick op het gras zou ik het toch wel afraden.
Plus… het zijn potloden. Daar moet de punt op een gegeven moment van geslepen worden. En er zit geen puntenslijper in de doos. Het is geen standaard maat potlood, dus de kans is groot dat je er een puntenslijper voor moet kopen. En ga je een weekje op vakantie en neem je Pick a Pen mee? Zorg dan dat je een puntenslijper meeneemt.
Nog een potentieel nadeel van het potlood: je kunt de scoreformulieren niet lamineren. Ik ken veel mensen die de scoreformulieren uiteindelijk lamineren en er met een uitwisbare stift op gaan schrijven. Dat kan met Pick a Pen dus niet. Want ook al koop je stiften in de betreffende kleuren, dan hebben ze nog steeds niet de 6 zijdes die een potlood wel heeft. Je kunt ze dus niet als dobbelsteen gebruiken. Balen voor laminerende spelers, commercieel handig voor 999 Games.
Vanaf daar maak ik een bruggetje naar de scoreformulieren. Deze zijn dubbelzijdig (woohoo). Dat verdubbelt dus ook de duur dat je er plezier aan kunt beleven en het is weer beter voor het milieu. Momenteel zie ik nog niet dat 999 Games de scoreblokken en/of potloden afzonderlijk te koop aanbiedt. Maar ik kan me voorstellen dat ze dit in de toekomst wel gaan doen.
Naast de dubbelzijdigheid hebben de scoreformulieren nóg een voordeel. Ze zijn relatief dik. Ik heb zelf een lichte structuur op de tafel. Bij dunne scoreformulieren druk je met een potlood al snel de structuur door op je vel. Dit hoeft niet altijd een probleem te zijn. Echter, bij het tekenen van rechte lijnen of het binnen de lijntjes kleuren kan dat wel vervelend zijn. Dankzij de dikte van het scorevel ervaar ik die problemen dus niet bij Pick a Pen.
Oja! Ik vind het tof dat 999 Games wat tips geeft om Pick a Pen te spelen als je moeite hebt met het onderscheiden van kleuren. Toegegeven, als je kleurenblind bent zal Pick a Pen nooit het meest ideale spel voor je zijn om te spelen, maar met geduld en logica kan het wel.
Spelregels & Toegankelijkheid
Alle Pick a Pen spellen zijn erg toegankelijk. De regels zijn eenvoudig, het spelverloop is overzichtelijk en potjes duren niet lang. Het niveau verschilt wel per spel, al zou ik geen enkele versie als ‘moeilijk’ bestempelen.
Crypten vind ik het makkelijkst qua spelregels. Je moet gewoon symbolen inkleuren van links naar rechts. Je kunt (en moet) altijd iets inkleuren, ook als je dat liever niet doet. In de eenvoud van Crypten schuilt ook het gevaar, want je hebt weinig invloed op het spel. Makkelijk, maar het voelt grotendeels ook gewoon als kleuren zonder al teveel tactiek.
Na Crypten vind ik Riffen het makkelijkst. Je tekent in elke kleur een lijn en probeert zo schatten en munten te bereiken. Je moet weliswaar wat geluk hebben met de potloden die je pakt en het aantal stappen dat je mag zetten. Maar feit blijft dat je meer grip hebt op hoe routes lopen. De keuzes die je maakt doen ertoe.
Tuinen vind ik het minst makkelijk. Dit komt mede doordat je meerdere opties hebt om punten te scoren. Je hebt meerdere elementen waar je rekening mee moet houden dan in Riffen en Crypten. Daarnaast merk ik dat niet iedereen even snel oppikt hoe de ‘Volle Tuin’ vakjes werken. Je scoort van boven naar beneden en bij een volle rij krijg je de bonus ernaast.
Kortom, de 3 Pick a Pen’s zijn alledrie toegankelijke roll & writes. Liefhebbers van dit genre of lichte spelletjes zullen het vaak leuk vinden. Daarbij is Pick a Pen Crypten het makkelijkst, Pick a Pen Tuinen het meest uitdagend en Pick a Pen Riffen zit er tussenin. Expertspelers maak je met geen enkele versie echt blij denk ik.
Strategie of Geluk?
Pick a Pen bevat geluk en tactiek. Het zijn geen strategische spellen. De mate waarin het geluk en tactiek bevat verschilt per spel.
Crypten bevat bijvoorbeeld veel geluk en weinig tactiek. Je moet altijd iets aankruisen. Je kunt er niet voor kiezen om het NIET te doen. Dit maakt dat je geluk moet hebben met de kleur en het symbool dat je krijgt. Uiteraard kun je wel proberen om een rij zo snel mogelijk vol te hebben. Want dan wordt het symbool van de volle rij een joker. Maar voordat je daar bent…
Riffen bevat wat minder geluk en meer tactiek. Je mag er nu namelijk ook voor kiezen om een potlood NIET te gebruiken. Zo blijf jij in charge van waar een lijn naartoe gaat. Daarbij is het zinvol om te proberen zoveel mogelijk kanten op te kunnen. Zorg er dus voor dat je niet met elke kleur aan de rand zit. Dan moet je alleen nog geluk hebben dat je een bepaalde kleur én de juiste lijn weet te pakken.
Tuinen bevat in mijn optiek net zoveel geluk als Riffen, maar je kunt iets tactischer te werk gaan. Je kunt bijvoorbeeld focussen op een van de bonussen om als eerste de rand vol te hebben of juist een grote groep van één kleur te maken. Daarnaast kun je proberen om zoveel mogelijk tuinen met één kleur te vullen, zoveel mogelijk tuinen met verschillende kleuren te vullen OF een mix van beide. Uiteraard moet je nog steeds geluk hebben met de potloden die je kunt pakken. En des te dichterbij het einde van het spel wil je proberen om zoveel mogelijk opties open te houden. Maak dus niet teveel losse vakjes.
Kortom, bij Pick a Pen Crypten is de geluksfactor het hoogst en de tactiek het laagst. Bij Riffen speel geluk een iets kleinere rol en tactiek een iets grotere. Qua geluksfactor is Tuinen gelijk aan Riffen, al moet je door meer mogelijkheden wel iets tactischer te werk gaan.
Spelmechanisme
Pick a Pen is een roll & write. Normaliter betekent dit dat je met dobbelstenen gooit en afhankelijk van een resultaat iets op een scorevel mag aankruisen of invullen. Bij Pick a Pen gooi je niet met dobbelstenen, maar met potloden.
Dit gegeven is bij alle Pick a Pen’s hetzelfde. Waar zit dan het verschil?
Nou, bij Crypten kleur je van links naar rechts symbolen in een bepaald raster. Symbolen van dezelfde kleur die orthogonaal aan elkaar grenzen leveren voor een rij of kolom punten op. Daarnaast kun je kleine kettingreacties realiseren, want als je een symbool met de juiste kleur inkleurt mag je direct nóg een symbool met die kleur inkleuren.
De eenvoud van Crypten doet me denken aan Qwixx. Het van links naar rechts invullen van dezelfde kleur aan Alles op 1 Kaart en het idee van kettingreacties vind je terug in bijvoorbeeld Clever (al zijn de kettingreacties in Crypten een stuk minder groot).
Bij Riffen ga je lijntjes trekken, ofwel routes tekenen. Je maakt 5 verschillende routes, voor elke kleur één. Daarbij probeer je langs schatten en munten te komen want die leveren punten op. Afhankelijk van de worp moet je een rechte lijn tekenen of mag je een richting naar keuze op papier zetten.
Dat tekenen van routes ken je misschien wel uit bijvoorbeeld Railroad Ink en Next Station London.
In Tuinen draait het allemaal op vakjes inkleuren. Of beter, tuinen inkleuren. Je kunt tuinen maken van dezelfde kleur of tuinen met alle 5 de kleuren. De vakjes die je inkleurt moeten aan elkaar grenzen én grenzen aan een eerder getekend vakje. Niet alleen volle tuinen leveren punten op, maar ook de speler die als eerste de rand heeft ingekleurd, de grootste groep van één kleur heeft en/of de speler die als eerste zijn of haar gebied helemaal vol heeft.
Het inkleuren van aangrenzende vakjes doet me denken aan Keer op Keer.
Interactie
De interactie in Pick a Pen is minimaal en komt eigenlijk alleen voor bij het kiezen van de potloden. Je kunt onbewust een potlood kiezen die de speler na jou dolgraag had gewild. Dit is een passieve interactie. Je kunt echter ook bewust een potlood kiezen die een ander nodig heeft. Dan neemt de interactie een agressievere vorm aan.
In beide gevallen slaat de interactie terug op concurrentie. Er is een beperkt aanbod en niet iedereen kan krijgen wat hij of zij wil.
Herspeelbaarheid
Tot slot wil ik het hebben over de herspeelbaarheid.
Elke editie van Pick a Pen bevat 3 niveaus. Elk niveau voegt een of twee elementen toe die voor een kleine variatie zorgen.
Bij Pick a Pen Crypten wordt het raster met elk niveau iets groter. Dit betekent niet dat je per definitie makkelijker punt scoort. De setjes worden namelijk ook groter. Toegegeven, ik speel wel liever een niveau 2 of 3 dan een niveau 1.
Bij Pick a Pen Riffen wordt het speelveld ook iets groter. Belangrijker is dat niveaus 2 en 3 Riffen tactischer maken. Met waterkolken en propellers kun je namelijk extra lijnen zetten in een richting naar keuze.
Bij Pick a Pen Tuinen wordt het speelveld ook groter. Bij niveau 2 komen er bloemen in het spel. Een leuke upgrade. Bij niveau 3 krijg je bomen. Die vind ik eigenlijk teveel op de bloemen van niveau 2 lijken. Wat ik wel leuk vind aan niveau 3 is het enorme speelveld van tuinen.
Enfin. In elk doosje Pick a Pen zitten 3 niveaus die het dobbelspel wat langer leuk houden. Persoonlijk vind ik dat vooral Riffen en Tuinen langer uitdagend blijven. Crypten weet me minder lang te boeien.
Onderaan de streep blijft Pick a Pen een roll & write wiens kracht in de eenvoud zit, maar waar ook het gevaar van eentonigheid in schuilt.
Mijn Pick a Pen reviews in het kort
Ik vind Crypten de meest eenvoudige versie van Pick a Pen. Je leert ‘m snel, maar het voelt alsof je weinig invloed hebt op het spel. Dit komt omdat je altijd iets moet inkleuren. Je kunt er niet voor kiezen om dat niet te doen. Combineer dit met de hoge geluksfactor van de worp en het voelt al snel alsof je bent overgeleverd aan het lot. Met niveaus 2 en 3 heb je iets meer speling, maar toch is Pick a Pen Crypten niet mijn favoriet. Het niveau doet me denken aan Qwixx, het invullen van gekleurde symbolen lijkt op Alles op 1 Kaart en de kettingreacties die je maakt (al zijn het er niet veel) doet denken aan Clever.
Ik vind Riffen een stuk tactischer dan Crypten. Hoewel je op slechts twee manieren punten kunt scoren, voelt het wel alsof jij in charge bent. Je mag er zelfs voor kiezen om een potlood niet te gebruiken. En ook al krijg je soms een potlood waar je niets mee kunt, gedurende het gele spel doen je keuzes er toe. Zeker als je met niveaus 2 en 3 speelt. Daar geven draaikolken en propellers letterlijk en figuurlijk een tactische draai aan het spel. Dit gecombineerd met publieke doelen (waarbij geldt: wie eerst komt, eerst maalt) maakt Riffen uitdagender dan Crypten.
Ik vind Tuinen de meest tactische van de drie Pick a Pens. Bij Pick a Pen Tuinen heb je de meeste mogelijkheden om punten te scoren en daar kun je, afhankelijk van het potlood dat je kiest, wat meer op sturen. Je mag er ook voor kiezen om een potlood niet te gebruiken, maar dat levert minpunten op. Daarnaast zijn er, net als in Riffen, publieke doelen die door slechts 1 speler gehaald kunnen worden. Het feit dat je met meerdere factoren rekening moet houden maakt Pick a Pen Tuinen voor mij de meest uitdagende variant van Pick a Pen.
4. Welke Pick a Pen kun je het beste kopen?
Zoek je een roll & write van het kaliber Qwixx? Dan raad ik je Pick a Pen Crypten aan (al is deze iets minder tactisch dan Qwixx).
- Je kunt Pick a Pen Crypten online bestellen op bol.com, Spellenrijk.nl, Spellenwinkel.nl, 999Games.nl en Spelhuis.be.
Zoek je liever iets tactischers? Dan kom je bij Riffen of Tuinen terecht.
Van deze twee vind ik Pick a Pen Riffen qua gameplay overzichtelijker en eenvoudiger. In Pick a Pen Tuinen moet je met meer factoren rekening houden en dat maakt ‘m in mijn optiek uitdagender.
Dus ja, wat spreekt jou en je spellengroep meer aan :)?
- Je kunt Pick a Pen Riffen online bestellen op bol.com, Spellenrijk.nl, Spellenwinkel.nl, 999Games.nl en Spelhuis.be.
- Je kunt Pick a Pen Tuinen online bestellen op bol.com, Spellenrijk.nl, Spellenwinkel.nl, 999Games.nl en Spelhuis.be.
Nu ben jij aan de beurt
In dit blog heb ik je verteld over Pick a Pen. Een dobbelspel met potloden, bedacht door Reiner Knizia en uitgegeven door 999 Games. Ik liet je zien welke versies er zijn, gaf de korte speluitleg, deelde mijn uitgebreide Pick a Pen review en gaf advies over welke Pick a Pen je het beste kunt kopen.
Wil je ze kopen? Dat kan hier:
Wat vind jij van Pick a Pen? Wat vind jij de leukste versie? En ben je het eens met m’n advies?
Ik hoor het graag van je in een reactie!
Hoi,
Toffe en uitgebreide review! Wat betreft het lamineer probleem; je kan ze wel lamineren en dan de potloden alleen gebruiken om mee te rollen en de stiften gebruik je dan om te kleuren. Is je puntenslijper probleem ook meteen opgelost 🙂
Heb ook een vraag over Tuinen 1. De minpunten moet je die bij elkaar optellen? Zodat, als je ze allemaal ingevuld hebt, je -16 hebt? Of als je bijvoorbeeld tot -3 heb ingevuld, dat het dan alleen 3 minpunten zijn?
Groetjes Aline
Beste Aline,
Bedankt voor je reactie bij m’n Pick a Pen Tuinen review.
Goed idee voor wat betreft het lamineren!
En voor wat betreft je vraag. Alleen het meest rechtse vakje dat je hebt ingekleurd zijn minpunten. Je telt dus niet alle ingekleurde vakjes minpunten bij elkaar op.
Groet en veel speelplezier!
Hans van Spellenwijs.nl
Hoi, wij hebben inmiddels dobbelstenen gekocht in dezelfde kleuren waarbij de zes dan als 1 geldt. De potloden van Tuinen hebben ook tweemaal de 1 erop staan. Gooit toch een stuk fijner.
Groetjs Simone
Beste Simone,
Bedankt voor je waardevolle reactie!
Groet en veel speelplezier,
Hans van Spellenwijs.nl