Spelauteur Dani Garcia (die voorheen trouwens videogames bedacht) bedacht eerder al Arborea en Barcelona. Laatstgenoemde werd bijzonder goed ontvangen en zal door White Goblin Games in het Nederlands worden uitgegeven. Zijn derde titel, Windmill Valley, kreeg echter als eerste een Nederlandse uitgave. Komt vast door het oud Hollandse thema ;).
In dit blog deel ik mijn Windmill Valley review en vertel ik je of dit spel iets voor jou is.
Voordat je begint met lezen: Asmodee gaf mij het bordspel Windmill Valley zodat ik er een interessant blogartikel over kon schrijven. Dit artikel is dus gesponsord. Maar ik heb mijn redactionele vrijheid behouden en volledig zelf bepaald wat ik in dit artikel heb gezegd.
In dit blog vind je algemene informatie én mijn recensie van het bordspel Windmill Valley. Via onderstaande links vind je m’n andere blogs over dit spel.
Klaar voor de review? Let’s go!
Mijn Windmill Valley review in het kort
Ik vind Windmill Valley een prachtige tulp met een paar dorre blaadjes. Het is een hoogwaardige productie waarmee je een kleurrijk tafereel creëert. Qua niveau zit het op ’t randje van kenner en expert en bij de gameplay overheerst een positief gevoel. Je kunt immers veel voor elkaar krijgen. Op detailniveau zorgt dit voor bevredigende beurten; in algemene zin maakt dit Windmill Valley een point salad. Je kunt echter twee strategieën volgen – want spelers bepalen zelf wanneer het spel eindigt. Je kunt (1) langzaam spelen en alles/veel doen óf (2) snel spelen en focussen op een paar acties. Als niemand de tweede strategie volgt en iedereen rustig aan kan doen, kun je met gemak veel molens plaatsen, goede contracten verzamelen en je tulpenveld volledig (en juist) vullen. In dat geval doe je alles en scoor je veel punten. Doe je dit een paar keer? Dan wordt het spel mijns inzien wat eentonig. Eigenlijk wordt het pas interessant als iemand probeert om het spel snel einde te maken. Dan wordt het veel uitdagender. Maar mijn ervaring? Weinig spelers doen dit. Ik zelf ook niet. Simpelweg omdat het aangenamer is om veel punten te halen. Tot slot bevat het spel naar mijn mening wat balancy-issues, al kun je deze met kleine aanpassingen oplossen.
Meer weten? Scroll verder voor:
- Algemene informatie
- Korte uitleg
- Is Windmill Valley iets voor jou?
- Met welke spellen kun je het vergelijken?
- Mijn uitgebreide review
- Én webshops waar je het spel kunt kopen.
Algemene informatie
- Naam: Windmill Valley
- EAN: 8717371242251
- Soort spel: Bordspel
- Aantal Spelers: 1-4 Personen
- Speelduur: 90 Minuten
- Vanaf Leeftijd: 14 Jaar
- Uitgever: Board&Dice
- Spelauteur: Dani Garcia
- Illustrator: Pedro Codeço & Zbigniew Umgelter
- Te koop bij: bol.com – Spellenrijk.nl – Spellenwinkel.nl – Spelhuis.be
Korte speluitleg
In Windmill Valley kruipen spelers in de huid van tulpenkwekers en ondernemers. Tijdens je beurt moet je de tandwielen op je molenbord naar voren draaien (nooit terug!). Dit bepaalt welke actie(s) je mag uitvoeren. Zo kun je molens plaatsen, tulpenbollen kopen, je tandwielen upgraden, tulpenbollen verkopen, tulpen planten én de hulp inschakelen van helpers. Laatstgenoemde leveren voordelen of extra punten op als ze respectievelijk boven of onder je molenbord liggen. Zodra iemands tandwiel 4 keer is rondgedraaid eindigt het spel. Tijdens het spel verdien je al punten. Tot slot krijg je nog punten voor contracten en geplante tulpen (specifieke kleuren, volle kolommen en volle rijen op je tableau). De speler met de meeste punten wint het spel.
Is Windmill Valley iets voor jou?
Ik kan Windmill Valley aanraden als je…
- een hoogwaardige productie wil.
- geen problemen hebt met point salads.
- een bordspel zoekt met het niveau op randje kenner/expert.
- plezier haalt uit veel aangename beurten (waarin je veel kunt doen).
Ik zal Windmill Valley afraden als je…
- op zoek bent naar een tight bordspel.
- het liefst veel strategieën kunt uitproberen.
- een bordspel wil met een hoge herspeelbaarheid.
Vergelijkbare spellen
Windmill Valley is een bordspel waarbij je over het algemeen veel gedaan krijgt, veel positieve ervaringen krijgt en veel punten kunt scoren. Onderstaande spellen doen (deels) hetzelfde. Mocht je een of meer van onderstaande spellen leuk vinden? Dan denk ik dat je Windmill Valley ook leuk vindt.
- Earth
- Clever
- Agricola
- Barcelona
- Mille Fiori
- Witchstone
- De Rode Kathedraal
- Castles of Burgundy
Uitgebreide review
Wil je meer lezen over mijn ervaringen en bevindingen van Windmill Valley? Dan lees je hieronder mijn volledige review. Ik doorloop de volgende onderdelen:
- Thema & Vormgeving
- Spelregels & Toegankelijkheid
- Strategie of Geluk?
- Spelmechanisme
- Interactie
- Herspeelbaarheid
Thema & Vormgeving
In Windmill Valley zijn spelers tulpenkwekers en ondernemers aan het einde van de 19e eeuw. Je bouwt molens en verbetert ze. Je gaat op zoek naar tulpenbollen om te planten. Je verhandelt tulpen voor nieuwe investeringen. Je probeert ervaren helpers te werven alsook interessante contracten af te sluiten. Alles met als doel om de meeste prestige te halen.
Het interessante aan Windmill Valley vind ik dat het thematisch heel sterk lijkt, maar dat het eigenlijk wel mee valt. Molens, tulpenbollen, sluizen, you name it. Het gilt allemaal Nederland en wekt de indruk dat je jezelf helemaal stort op de tulpenmanie.
De ‘maar’ in het verhaal zit zo. Je speelt meerdere ‘karakters’. Je bent een kweker, ondernemer, handelaar en nog wel meer. Een soort manusje van alles. In het echt bestaat er – voor zover ik weet – geen persoon die dit allemaal aanstuurt. Hoewel sommige acties wel logisch lijken, voelt het toch wat gek om mijzelf in een rol te plaatsen. Een rol die aan de basis staat van een logisch thema.
Daarnaast heb ik wat moeite met de ‘zwarte tulp’. Deze tulp, die eigenlijk paars is, is moeilijk te kweken en best zeldzaam. Hij levert op meerdere plekken in het spel ook meer punten op. Klinkt thematisch logisch hè. Wat is dan mijn punt? Mijn ervaring is dat deze tulp helemaal niet moeilijk te krijgen is. Best makkelijk zelfs.
Eerlijkheid gebied wel te zeggen dat niemand hier echt moeite mee had. Het spel werd door meerdere bordspelers goed opgepakt. Niet iedereen dacht zo na over het thema als ik deed.
Ik dacht trouwens ook – but I was wrong – dat water alleen wordt gebruikt voor watermolens, niet voor windmolens. Nu blijkt inderdaad dat molens vroeger werden ingezet om polders droog te maken. Dit klopt thematisch wel, maar was voor mij nieuw. In mijn hoofd werden molens alleen gebruikt voor het malen van graan. Leuk om zo iets nieuws te leren.
De productie vind ik erg netjes.
Het spel zorgt letterlijk voor een kleurrijk tafereel. Daarbij is het molenbord erg gaaf gedaan en stevig gemaakt. Ook het dubbelzijdige boerderijbord is met zorg ontwikkeld. Je hebt zelfs kleine uitsteeksels aan de achterzijde om te voorkomen dat kaartjes gaan schuiven. Fraaie details. Het houten speelmateriaal ziet er netjes uit, de kaarten zijn prima en ook de tulpen zijn van iets dikker karton dan ik gewend ben.
Ondanks een kleurrijk tafereel voelt het niet echt of er veel artwork in het spel zit. Het ziet er allemaal netjes uit, maar mijn ogen zijn meer gefocust op iconen. En ook daar neem ik m’n petje voor af. Ik vind de iconografie erg sterk in Windmill Valley. Als je de basisacties weet, voelt de rest al snel als vanzelfsprekend.
Mijn enige vraagteken over de productie is dat je relatief veel gereedschapsfiches krijgt. Zelfs in een spel met 4 spelers heb je er niet zoveel nodig. Maar oké. Niet echt een probleem natuurlijk.
Spelregels & Toegankelijkheid
Ik vind het spelregelboekje van Windmill Valley erg netjes. Het is logisch opgebouwd, maakt gebruik van een mooie opmaak en valt uiteindelijk korter uit dan je denkt. Achteraan staan namelijk 7 pagina’s als bijlage. Een appendix waar alle kaarten en tegels extra uitleg krijgen.
Inhoudelijk kon het wel iets beter.
Ik miste een apart kader voor de ‘Gunst van de Koning’ op een logische plek. Die stond nu aan het einde van stap 1 tijdens je beurt. Dit had wat mij betreft daarvoor moeten staan. Bij de werking van je tulpen-opslag en guldenspoor.
Daarbij hebben mijn speelgenoten en ik lang zitten bakkeleien over bepaalde helpers. Mag je effecten vaker activeren of niet? Uiteindelijk staat er in de spelregels bij ontwikkelingskaarten dat deze effecten eenmaal per beurt mogen worden geactiveerd. Persoonlijk had ik deze informatie misschien iets explicieter genoemd. Maar oké, het stond er uiteindelijk wel in.
Door naar de toegankelijkheid.
Qua niveau zit Windmill Valley voor mij op het randje van kennerspel en expertspel. Je kunt het niveau (en dus niet de gameplay!) vergelijken met titels als:
- Earth
- Tapestry
- Viticulture
- Raja’s van de Ganges
- The Castles of Burgundy
- De Verdwenen Ruïnes van Arnak
- Terraforming Mars: Ares Expeditie
Wat mij vooral opviel was hoe snel andere spelers het spel oppikten. Zo heel veel uitleg behoefde het spel niet. Acties waren snel duidelijk en het geheel voelde intuïtief aan.
Daarbij voelt Windmill Valley erg bevredigend. Je krijgt best veel en kunt best veel doen. Wij hebben dan ook amper beurten gehad die echt vervelend aanvoelden.
Het is wel echt een point salad. Punten schieten razendsnel uit de grond. Uiteenlopende scores boven de 200 zijn uiteindelijk niet vreemd.
Bovenstaande, positieve punten zijn elementen die Windmill Valley – voor dit kaliber spel – toegankelijk maken. Wat maakt het minder toegankelijk?
Nou, er is geen vast eindpunt. Spelers bepalen in feite zelf het einde en hoe snel ze gaan. Dit onvoorspelbare einde zal niet iedereen kunnen waarderen. Ben je net iets lekker aan het opbouwen, zorgt een ander ervoor dat het einde snel nadert.
Tot slot wil ik benoemen dat het spelersaantal 1 t/m 4 spelers is. Ik heb Windmill Valley niet solo gespeeld. Met 2, 3 en 4 spelers is het goed te doen. Tuurlijk, met 4 spelers duurt het spel langer en is er meer downtime.
Maar hoewel het spel geschikt is voor elk spelersaantal, komt het deel waar je molens bouwt wel het beste tot zijn recht met 3 of 4 spelers. Er wordt meer gebouwd. Dat geeft meer concurrentie én maakt dat je sneller op moeilijk bereikbare posities kunt bouwen. Ook geraken verbetertegels sneller op.
Strategie of Geluk?
Windmill Valley is een combinatie van geluk, tactiek en een vleugje strategie.
De geluksfactor zit in beschikbare kaarten en tegels aan het begin van je beurt. Hier kun je pech hebben (er liggen geen kaarten die jij nodig hebt) of geluk hebben (er ligt wel wat je nodig hebt). Je kunt extra pech (of geluk) hebben wanneer je 1 munt betaalt om het aanbod te verversen en er dan nog niet (of wel) ligt wat je wil.
Ik kan mij nog goed het volgende moment herinneren. Het was de laatste ronde. Ik kocht nog een ontwikkelingskaart als contract die ‘matig’ was. Maargoed, ik vul het aanbod aan met een nieuwe kaart. En ja hoor, dit was de perfecte kaart voor de speler na mij. Die nota bene geen geld meer had (of kon krijgen) om het aanbod te wisselen. Precies daar zit de geluksfactor.
De kaart waar het hierboven om ging, was trouwens B04. Daarmee scoor je 4 punten per unieke verbeteringstegel die je hebt. En na 2 potjes was het al duidelijk dat deze kaart te sterk is.
Deze kaart stelt je in staat om 32 of 36 punten te halen, tegenover een gemiddelde van pak ‘m beet, 16-18 punten die andere contracten opleveren. Sommige zelfs slechts 10! Een te groot verschil. Helemaal als je beseft dat unieke verbeteringstegels überhaupt al grote voordelen tijdens het spel geven.
Ik zou als tactiek kunnen geven: “focus op unieke verbetertegels en die kaart!” Maar ik vind dit een flaw in het design. De enorme puntenverschillen in contracten heb ik bezwaar tegen. Hierdoor neemt de geluksfactor teveel toe. Had alle contracten tussen de 14-20 punten laten opleveren. Dan bleef het een beetje gelijk.
Dus mijn tip? De kaart B04 mag niet als contract worden gebruikt of levert niet 4, maar 2 punten per unieke verbetertegel.
Goed, tot zover een stukje over onbalans.
Het spel heeft een vleugje strategie. Je kunt namelijk 2 strategieën hanteren.
De eerste strategie die je kunt volgen is om er alles uit te halen. Potjes waarbij dit lukt, leveren vaak 3 of 4 lege molenvelden op, 4 perfecte rijen (en 7 perfecte kolommen), 4 helpers, 3 contracten en een gaaf geoptimaliseerd tandwiel.
De tweede strategie doet juist het tegenovergestelde. Hiermee probeer je het spel snel einde te maken. Je speelt met het sluisblokje, scoort daar punten en gaat veel acties vooruit. Je focust meestal op 1 of 2 acties en pakt zoveel punten als je kunt. Dit is niet de meest bevredigende speelwijze, maar het is wel degelijk een strategie die tot de winst kan leiden. Helemaal als andere spelers langzaam iets opbouwen.
Ongeacht de strategie die je hanteert moet je tactisch spelen. Elke beurt weer kijken wat slim is om te doen. Hoe haal je nu het meeste uit je beurt? Je kijkt misschien 1 of 2 beurten vooruit, maar niet verder. Dat heeft toch geen nut.
En echt vooruit plannen met verbetertegels? Nou, mijn ervaring is dat wanneer je een verbetertegel koopt, je ‘m een één of twee beurten verderop legt. Daarbij houd je geen rekening met wanneer die een tweede (of derde) keer voorbij komt. Althans, ik denk dat er weinig mensen zijn die zo ver vooruit plannen.
Spelmechanisme
Er zitten talloze mechanismen in Windmill Valley. Ik benoem hieronder de meest opvallende.
Te beginnen met de Rondel. Hierbij heb je een rond actiewiel. Soms moet je speelstukken over het wiel bewegen om acties te doen. In Windmilley Valley draai je het actiewiel. Of eigenlijk, beide actiewielen. Vervolgens kun je 1 of 2 acties doen. Leuke toevoeging is dat je de acties gedurende het spel kunt verbeteren.
Je hebt dit ook in spellen als De Rode Kathedraal, Patchwork, IKI, Burggraven van het Westelijk Koninkrijk en New York Zoo.
Het volgende mechanisme is Multi-Use Cards. Dit betekent simpelweg kaarten die je voor verschillende doeleinden kunt gebruiken. In Windmill Valley zijn dit de ontwikkelingskaarten. Deze kun je boven je tableau als ‘helpers’ met permanente voordelen leggen óf onder je tableau als ‘contracten’ die punten aan het einde van het spel opleveren.
Dit zit bijvoorbeeld ook in Maracaibo, Zoektocht naar El Dorado, Forest Shuffle, La Granja en San Juan.
De laatste mechanic die ik wil noemen is Network & Route Building. Bij dit mechanisme vorm je routes van speelstukken over het speelbord. Zo kun je punten en/of bonussen scoren. Bij Windmill Valley vorm je routes van molens. Door het plaatsen van molens krijg je direct bonusacties. Geplaatste molens kunnen indirect wel weer punten opleveren.
Bekende voorbeelden van spellen met dit mechanisme zijn Brass Birmingham, Hoogspanning, Ticket to Ride, Santa Maria en Railroad Ink.
Interactie
Over het algemeen ben je in Windmill Valley vooral met je eigen project bezig. Je kijkt vooral wat je huidige en/of volgende beurt het meeste oplevert.
Toch zit er wel interactie. En wel op 3 plekken.
De eerste plek is bij het draften. Kaarten en tegels die je jij pakt, kunnen kaarten en tegels zijn die andere ook willen hebben. Meestal pak je iets omdat je er zelf beter van wordt. Incidenteel pak je bewust iets weg omdat een ander er veel punten door misloopt. Je bent dan aan het hatedraften.
De tweede plek is bij de molens. Hier bouw je paden van molens vanaf de markt. En elke nieuwe molen moet grenzen aan een andere molen. Gebruik je een pad met molens van je tegenstander(s)? Dan krijgen deze punten. En dat kan ook de andere kant op voor jou werken.
De derde, en ik denk meest interessante plek van interactie, is het einde van het spel. Zodra een speler het vierde kalenderjaar bereikt, komt het spel (bijna) ten einde. Dit element kan als tactisch wapen worden gebruikt. Bijvoorbeeld om het spel aan het einde te rushen als je weet dat anderen nog wel wat extra beurten en acties kunnen gebruiken.
Daarnaast kan het ook een strategie zijn om snel door het spel te gaan. Hoe dan ook, als een speler het einde van het spel inluidt, heeft dat invloed op alle andere spelers.
Herspeelbaarheid
Naar mijn mening is Windmill Valley een spel dat leuk is om af en toe op tafel te leggen. Dat zit zo.
Geen enkel spel zal hetzelfde zijn, in die zin dat kaarten en tegels nooit in dezelfde volgorde in het spel zullen komen. Ook begin je meestal met een andere start-helper en is de Wens van de Koning elk keer weer anders.
Maar…
Je jaagt wel (bijna) elk spel hetzelfde doel na: over het algemeen probeer je in Windmill Valley zoveel mogelijk punten te halen. Dat lukt door alles te doen. Daarom focus je niet op een of twee acties, maar op alles. Gewoon omdat het kan.
Behalve:
Wanneer een speler het spel snel ten einde maakt. Dit is de enige reden dat je wél focust op een paar acties. En hiermee kun je andere dwingen dat ook te doen.
Mijn ervaring is echter dat dit niet vaak voorkomt. De meeste spelers vinden het heerlijk om rustig te spelen. Ze willen veel acties doen, veel dingen krijgen en veel punten halen. Gewoon. Omdat het kan.
En speel je dit elke keer weer om alles te halen? Tja, dan wordt het spel voor mij wat eentonig. Ondanks een variabele startopstelling. Daarom vind ik de herspeelbaarheid van Windmill Valley prima. Leuk voor af en toe, maar niet om kapot te spelen.
Waar kun je Windmill Valley kopen?
Je kunt het bordspel Windmill Valley in het Nederlands o.a. online bestellen op:
Nu ben jij aan de beurt!
In dit blog gaf ik je mijn recensie over het bordspel Windmill Valley. Het werd bedacht door Dani Garcia, internationaal uitgegeven door Board&Dice. Asmodee verzorgt de uitgave in het Nederlands.
Via onderstaande links vind je m’n andere blogs over dit spel.
Als je nog vragen hebt over dit bordspel, stel ze dan gerust in een reactie. Wil je graag je eigen review delen? Dan hoor ik je mening graag ook in een reactie, zodat andere lezers er nog wat aan hebben :)!
Voor de hoofdafbeelding van dit blog is een afbeelding gebruikt van iftikharalam via Vecteezy.